Cuộc "đại chiến kim tiền" đã và đang diễn ra tại thị trường Việt Nam thay cho cuộc "đại chiến taxi" giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống lên cao trào của thời điểm một năm về trước. Nhưng đừng cứ cho rằng xe to hơn thì "cuộc chiến" cũng lớn hơn.
Thần thái chả là quái gì, kim tiền mới quan trọng
Trên thực tế thì, cuộc "đại chiến kim tiền" sẽ dữ dội hơn. Vì sao vậy?
Dễ hiểu thôi, khi Grab rồi Uber vào Việt Nam và đấu với các thương hiệu taxi truyền thống, họ đã vượt trội về nhiều mặt, đặc biệt là mang lại nhiều tiện ích và lợi ích hơn cho người tiêu dùng. Còn về tiềm lực thì càng khỏi phải bàn, đằng sau Uber và Grab là những nhà đầu tư quốc tế bơm vào hàng chục tỉ USD. Trong khi đó, taxi truyền thống tại Việt Nam hàng chục năm qua bị người tiêu dùng nghĩ đến một cách đầy tiêu cực là "té nước theo mưa" tăng giá cước khi giá xăng tăng, nhưng khi giá xăng giảm thì không chịu giảm cước, nếu có giảm thì cũng chỉ giảm nhỏ giọt.
Cùng với đó, với núi tiền để khai phá thị trường của doanh nghiệp còn đang trong giai đoạn start-up, Grab và Uber khuyến mãi ngút ngàn, ngược lại các hãng taxi truyền thống tại Việt Nam phải chắt bóp chứ không thể khuyến mãi cứ 30% hay 50% cước được. Kết cục cái gì đến phải đến: Taxi truyền thống lao đao, thị phần thu hẹp; taxi công nghệ gia tăng thị phần cho dù mỗi năm vẫn còn lỗ đến hàng ngàn tỉ đồng. Nhưng không sao, như đã nói, vẫn đang lỗ trong kế hoạch và mục tiêu lớn nhất là thương hiệu đi vào tâm trí người tiêu dùng cùng với việc đánh chiếm được thị phần lớn nhất.
Taxi truyền thống yếu thế, sau đó lại đẻ ra các ứng dụng đặt xe nửa nạc nửa mỡ chẳng tới đâu và cũng chẳng giải quyết được vấn đề cạnh tranh. Nhưng với Go-Viet là câu chuyện khác. Go-Viet phát đi thông cáo cho rằng được "ông lớn" về dịch vụ ứng dụng đặt xe của Indonesia là Go-Jek hậu thuẫn nhưng cũng chỉ là một cách nói mà thôi, chứ bản chất là chỉ thay đổi cái tên và tìm kiếm nhân sự điều hành người bản địa.
Thần thái chẳng có giá trị gì trong cuộc "đại chiến" giữa Grab và Go-Viet đang diễn ra tại thị trường TP.HCM và sắp tới là thị trường Hà Nội mà Go-Viet sắp chính thức khai trương dịch vụ. Quan trọng nhất của cuộc "đại chiến" này là vốn, là tiền và đúng bản chất là cuộc "đại chiến kim tiền". Go-Jek tuyên bố ngân khoản 500 triệu USD cho việc mở rộng dịch vụ ra các thị trường như Thái Lan, Việt Nam… trong khi mới nhất Grab lại gọi vốn được thêm mấy tỉ USD nâng tổng giá trị của start-up này hiện giờ lên cả chục tỉ USD.
Và đáng nói nữa là, đằng sau Go-Jek và Grab, đều có những ngân hàng, tập đoàn tài chính, quĩ đầu tư lớn, Cty Internet toàn cầu.v.v… hậu thuẫn về vốn, nên chưa biết bao giờ họ mới có thể rơi vào tình trạng hết "đạn" để "bắn" nhau. Thần thái là cái quái gì nếu không mạnh tiền để tung ra khuyến mãi, thưởng.v.v… cho khách hàng và tài xế để cạnh tranh như những gì Grab và Go-Viet đang triển khai.;
Grab còn… mệt dài dài
Chúng ta còn nhớ rằng SoftBank đã đầu tư lớn vào Grab ngay từ những vòng gọi vốn đầu tiên và cũng chính "đại gia" ngân hàng này của Nhật Bản đã đầu tư mua đến 15% cổ phần Uber vào cuối năm 2017. Khi cuộc chiến giữa Grab và Uber diễn ra ở Đông Nam Á, SoftBank đứng cửa giữa thấy bất lợi vì cả hai bên có trầy vi tróc vảy thì SoftBank đều bị thiệt. Giải pháp dung hòa win-win-win cho cả Grab, Uber và SoftBank là Uber bán thị trường dịch vụ tại Đông Nam Á lại cho Grab và nhận lại 27,5% cổ phần; Grab nhờ đó bớt đau đầu và mệt mỏi vì phải cạnh tranh với một ứng dụng gọi xe có giá trị lớn nhất thế giới, thay vào đó thị trường toàn cõi Đông Nam Á từ tháng 4/2018 gần như nằm trong tay Grab, không còn ứng dụng đặt xe nào để xứng đáng được Grab gọi là đối thủ nữa trừ Go-Jek ở thị trường Indonesia.
Thế nhưng thị trường luôn vận động phát triển đồng thời cũng thải loại nhiều thứ, như cuộc tấn công của taxi công nghệ gồm Grab và Uber vào taxi truyền thống đã khiến bao thương hiệu taxi làm ăn bết bát, thua lỗ. Không biết có lúc nào Grab nghĩ rằng đã "bình định" được thị trường của gần như toàn bộ khu vực? Song nếu có, thì trên thực tế, điều đó cũng chỉ kéo dài vài tháng…
Tháng 6/2018, Go-Jek và tiếp đó là FastGo rục rịch tham gia thị trường dịch vụ ứng dụng đặt xe tại Việt Nam. Đến tháng 8, hầu như cả hai ứng dụng này đều đã chính thức cung cấp dịch vụ xe ôm công nghệ, giao hàng và taxi.
Nếu chỉ có mỗi FastGo tham gia thì có lẽ Grab không phải quá đau đầu và mệt mỏi thêm với việc cạnh tranh trên thị trường cho dù FastGo vừa được quĩ VinaCapital quyết định đầu tư. Là bởi, tầm quĩ đầu tư như VinaCapital không đủ sức để hậu thuẫn cho FastGo cho một cuộc đấu lâu dài với Grab vốn dĩ phải tốn rất nhiều tiền bạc và hao tâm tổn trí nữa.
Nhưng có thêm Go-Viet thì tình hình sẽ hoàn toàn khác. CEO của Go-Jek là Andre Soelistyo cho biết, chỉ sau ba ngày chính thức khai trương dịch vụ GoBike và Go-Send tại TP.HCM, Go-Viet đã chiếm được 10% thị phần.
Song vấn đề là, Go-Jek còn có lắm tiền cùng với một niềm tự tin lớn lao và kinh nghiệm dồi dào từ thị trường Indonesia, nơi mà Grab chưa hoặc không thể đánh bại họ mà ngược lại, trong các cuộc khảo sát kết quả cho thấy Go-Jek luôn chiếm được thị phần và người ủng hộ lớn hơn Grab và cả Uber ở thời điểm chưa "bán mình" tại Đông Nam Á.
Và bây giờ, Go-Jek đấu với Grab tại thị trường Việt Nam, bước đầu chỉ là dịch vụ xe ôm và giao hàng. Khoan hãy bàn tới vấn đề chi tiền thưởng và khuyến mãi, mà chỉ đề cập về mức độ và tốc độ lan tỏa thương hiệu Go-Viet cùng với thị phần xe ôm công nghệ thôi, diễn biến cho thấy nhanh và mạnh hơn cả những gì trước đây Grab từng làm được. Một phần nguyên nhân vì, Grab trước đây cung cấp dịch vụ thì chưa ai biết đến xe ôm công nghệ là gì. Còn bây giờ, Go-Viet được "ăn sẵn" về nhận thức của người tiêu dùng về dịch vụ này, đồng thời cũng bù đắp được khoảng trống mà Uber rút khỏi thị trường Việt Nam và Đông Nam Á để lại, cùng với đó là khoảng trống do sự "đổ đốn" của cánh tài xế Grab khiến cho dịch vụ bị khách hàng liên tục phàn nàn từ sau thời điểm Uber rút lui.
Dạ Thảo