Khi quyết định nộp đơn vào một trường trung học tư thục ở New Orleans, Ja’Kobi Moore cần phải có ít nhất một thư giới thiệu từ một giáo viên. Cô bé chưa từng thực hiện bất kỳ yêu cầu nào như vậy, thế nên, Moore đã quyết định tìm kiếm sự giúp đỡ.
Và thay vì sử dụng Google Search hay YouTube, cô bé lại nhập vào thanh tìm kiếm của TikTok nội dung đại loại như “thư giới thiệu của giáo viên”.
Cô bé 15 tuổi này đã lướt mọi video trên ứng dụng TikTok cho đến khi thấy 2 video, bao gồm 1 video giải thích cách xin thư giới thiệu từ giáo viên, video còn lại cho thấy mẫu thư giới thiệu. Moore cho biết, cả 2 video đều do các giáo viên thực hiện và dễ hiểu hơn kết quả tìm kiếm trên Google hoặc video trên YouTube. Cô bé cũng dự định nói chuyện với các giáo viên của mình trong tháng này.
Nailah Roberts, 25 tuổi, đã sử dụng TikTok để tìm kiếm nhà hàng ở Los Angeles. Cô cho biết trên TikTok, “bạn sẽ tìm thấy thông tin về người dùng thực sự cảm thấy như thế nào về nơi họ đã ăn.” Cô cho biết một bài đánh giá dài dòng về nhà hàng không thể giúp cảm nhận được không khí xung quanh lẫn đồ ăn, thức uống, so với một video ngắn có thể làm.
TikTok đang trở thành nền tảng video hàng đầu, đe dọa YouTube
Google đã sớm nhìn ra TikTok là kẻ xâm nhập vào lãnh đại của mình. Một giám đốc điều hành của Google đã công khai nhận xét về khả năng tìm kiếm của ứng dụng đối thủ.
Tại hội nghị công nghệ diễn ra vào hồi tháng 7, Phó Chủ tịch Cấp cao Prabhakar Raghavan của Google cho biết: “Trong các nghiên cứu của chúng tôi, gần 40% thanh niên khi tìm kiếm một địa điểm để ăn trưa, họ không truy cập vào Google Maps hoặc Google Search. Họ vào TikTok hoặc Instagram.”
Google đã kết hợp hình ảnh và video vào công cụ tìm kiếm của mình trong những năm gần đây. Kể từ năm 2019, một số kết quả tìm kiếm của họ có video TikTok. Năm 2020, Google trình làng YouTube Shorts, chia sẻ các video dọc dài chưa đến 1 phút và bắt đầu đưa nội dung của họ vào kết quả tìm kiếm.
TikTok không đưa ra bất kỳ bình luận nào liên quan đến chức năng tìm kiếm và các sản phẩm có thể đang trong quá trình thử nghiệm. ByteDance cho biết, họ “luôn nghĩ về những cách mới để gia tăng giá trị cho cộng đồng và làm phong phú thêm trải nghiệm TikTok”.
Việc thực hiện tìm kiếm trên TikTok thường hút tương tác hơn so với nhập tìm kiếm trên Google. Thay vì chỉ chăm chú đọc những dòng văn bản nhàm chán, Gen Z thu thập các đề xuất từ video TikTok nhằm xác định chính xác những gì mình đang tìm kiếm, xem hết video này đến video khác để sắp xếp nội dung. Sau đó, họ xác định độ tin cậy của một đề xuất dựa trên nhận xét phản hồi bên dưới.
Phương thức tìm kiếm này bắt nguồn từ việc những người trẻ đang sử dụng TikTok không chỉ tìm kiếm sản phẩm và doanh nghiệp, mà còn nhằm đặt câu hỏi về cách thực hiện và tìm lời giải thích cho nhiều khía cạnh. Nhiều người cho biết, những video thường dài dưới 60 giây, TikTok mang đến cảm giác câu trả lời phù hợp hơn.
Alexandria Kinsey, 24 tuổi, điều phối viên truyền thông và mạng xã hội ở Arlington, Virginia, sử dụng TikTok để thực hiệu nhiều tìm kiếm như công thức nấu ăn, phim để xem,… Cô cũng chuyển sang những câu hỏi không quá phổ biến, chẳng hạn tìm các cuộc phỏng vấn người nổi tiếng hay những thuyết âm mưu kỳ lạ. Cô cho biết, kết quả từ TikTok “có vẻ ít thiên vị” như Google. Đồng thời tiết lộ thường kỳ vọng có “ý kiến khác biệt” so với những trang web mà Google quảng cáo và tối ưu hóa (kỹ thuật SEO).
Kinsey cho biết, cô cũng thích các video TikTok trình bày thông tin một cách nhanh chóng. Dẫu chẳng mấy khi cô xác thực thông tin trên TikTok với Google, nhưng Kinsey cho hay: “Tôi hiếm khi tìm thấy thứ gì đó đòi hỏi nhiều suy nghĩ đến như vậy.”
Liệu có nên tin vào những video lan truyền trên TikTok
Tripodi bổ sung, thuật toán của TikTok có xu hướng giữ chân mọi người trên ứng dụng, khiến họ khó có thể chuyển sang những nguồn bổ sung khác để tìm kiếm thêm để xác thực thông tin. Cô cho biết: “Bạn không thực sự nhấp vào bất kỳ thứ gì có thể dẫn bạn ra khỏi ứng dụng. Điều đó khiến việc kiểm tra lại thông tin bạn nhận được có chính xác hay không càng trở nên khó khăn hơn.”
TikTok đã trở thành một nơi để tìm kiếm thông tin. Ứng dụng đang thử nghiệm tính năng xác định từ khóa trong nhận xét, hòng liên kết đến kết quả tìm kiếm. Tại Đông Nam Á, nền tảng của ByteDance cũng đang thử nghiệm nguồn cấp dữ liệu có nội dung địa phương hóa để mọi người có thể tìm thấy doanh nghiệp và sự kiện gần họ.
Theo Sensor Tower, việc xây dựng các tính năng tìm kiếm và vị trí có thể thu hút thêm nhiều người dùng trẻ tuổi. Ứng dụng hiện được người dùng từ 18 đến 24 tuổi tải về nhiều nhất trên thế giới.
Lee Rainie, người chỉ đạo nghiên cứu công nghệ và internet tại Trung tâm Nghiên cứu Pew, cho biết: “TikTok đang trở thành một trung tâm tổng hợp nội dung theo cách chưa từng có.”
Điều đó đúng với Jayla Johnson, 22 tuổi, khi theo ước tính, cô xem video TikTok trên điện thoại của mình 2 giờ/ngày và nói rằng cô đã bắt đầu sử dụng ứng dụng này như một công cụ tìm kiếm bởi nó tiện lợi hơn Google và Instagram. “Họ biết tôi muốn xem gì. Nó khiến quá trình tìm kiếm của tôi đỡ mất công hơn.” Và cơn nghiện TikTok đang bị truyền thông chỉ trích vì nó khiến giới trẻ "đắm đuối" vào thế giới ảo mà không làm việc gì khác nhiều giờ liền.
>>> TikTok kiểm duyệt bằng "cơm", nhân viên ám ảnh
Nguồn: The New York Times
Và thay vì sử dụng Google Search hay YouTube, cô bé lại nhập vào thanh tìm kiếm của TikTok nội dung đại loại như “thư giới thiệu của giáo viên”.
Công cụ của Gen Z
TikTok vốn là nền tảng lan truyền các video ngắn. Nhưng đối với Gen Z, ứng dụng này ngày càng trở thành một công cụ tìm kiếm hiệu quả. Ngày càng có nhiều bạn trẻ sử dụng thuật toán mạnh mẽ của TikTok,thiết kế để cá nhân hóa gợi ý video dựa trên hành vi tương tác với nội dung hòng tìm thông tin phù hợp với sở thích. Nhờ đó, người sử dụng có thể tổng hợp và nạp thông tin, thay vì mày mò thông tin trên các trang web vô danh.Nailah Roberts, 25 tuổi, đã sử dụng TikTok để tìm kiếm nhà hàng ở Los Angeles. Cô cho biết trên TikTok, “bạn sẽ tìm thấy thông tin về người dùng thực sự cảm thấy như thế nào về nơi họ đã ăn.” Cô cho biết một bài đánh giá dài dòng về nhà hàng không thể giúp cảm nhận được không khí xung quanh lẫn đồ ăn, thức uống, so với một video ngắn có thể làm.
Thay thế Google
Sự nổi lên của TikTok như một công cụ khám phá là một phần trong quá trình chuyển đổi lớn hơn, liên quan đến lĩnh vực tìm kiếm kỹ thuật số. Dẫu Google vẫn là công cụ tìm kiếm thống trị thế giới, mọi người đang chuyển sang Amazon (và các trang TMĐT khác) để tìm kiếm sản phẩm, Instagram,... nhằm cập nhật xu hướng. Khi thế giới số tiếp tục phát triển, số lượng các cách tìm kiếm thông tin đang ngày càng được mở rộng.
Google đã sớm nhìn ra TikTok là kẻ xâm nhập vào lãnh đại của mình. Một giám đốc điều hành của Google đã công khai nhận xét về khả năng tìm kiếm của ứng dụng đối thủ.
Tại hội nghị công nghệ diễn ra vào hồi tháng 7, Phó Chủ tịch Cấp cao Prabhakar Raghavan của Google cho biết: “Trong các nghiên cứu của chúng tôi, gần 40% thanh niên khi tìm kiếm một địa điểm để ăn trưa, họ không truy cập vào Google Maps hoặc Google Search. Họ vào TikTok hoặc Instagram.”
Google đã kết hợp hình ảnh và video vào công cụ tìm kiếm của mình trong những năm gần đây. Kể từ năm 2019, một số kết quả tìm kiếm của họ có video TikTok. Năm 2020, Google trình làng YouTube Shorts, chia sẻ các video dọc dài chưa đến 1 phút và bắt đầu đưa nội dung của họ vào kết quả tìm kiếm.
TikTok không đưa ra bất kỳ bình luận nào liên quan đến chức năng tìm kiếm và các sản phẩm có thể đang trong quá trình thử nghiệm. ByteDance cho biết, họ “luôn nghĩ về những cách mới để gia tăng giá trị cho cộng đồng và làm phong phú thêm trải nghiệm TikTok”.
Phương thức tìm kiếm này bắt nguồn từ việc những người trẻ đang sử dụng TikTok không chỉ tìm kiếm sản phẩm và doanh nghiệp, mà còn nhằm đặt câu hỏi về cách thực hiện và tìm lời giải thích cho nhiều khía cạnh. Nhiều người cho biết, những video thường dài dưới 60 giây, TikTok mang đến cảm giác câu trả lời phù hợp hơn.
Alexandria Kinsey, 24 tuổi, điều phối viên truyền thông và mạng xã hội ở Arlington, Virginia, sử dụng TikTok để thực hiệu nhiều tìm kiếm như công thức nấu ăn, phim để xem,… Cô cũng chuyển sang những câu hỏi không quá phổ biến, chẳng hạn tìm các cuộc phỏng vấn người nổi tiếng hay những thuyết âm mưu kỳ lạ. Cô cho biết, kết quả từ TikTok “có vẻ ít thiên vị” như Google. Đồng thời tiết lộ thường kỳ vọng có “ý kiến khác biệt” so với những trang web mà Google quảng cáo và tối ưu hóa (kỹ thuật SEO).
Kinsey cho biết, cô cũng thích các video TikTok trình bày thông tin một cách nhanh chóng. Dẫu chẳng mấy khi cô xác thực thông tin trên TikTok với Google, nhưng Kinsey cho hay: “Tôi hiếm khi tìm thấy thứ gì đó đòi hỏi nhiều suy nghĩ đến như vậy.”
Rủi ro khi lướt TikTok
Francesca Tripodi, Giáo sư khoa học thông tin và thư viện của Đại học Bắc Carolina tại Chapel Hill, cho biết TikTok nổi lên như một công cụ tìm kiếm có thể khiến nhiều người tiếp cận thông tin sai lệch, không chính xác. Nền tảng Trung Quốc đã rất chật vật trong việc kiểm duyệt nội dung gây hiểu lầm về bầu cử, chiến sự Ukraine, phá thai,... Thậm chí phổ biến nhiều trào lưu kỳ dị, nhảm nhí, gây hại cho cộng đồng.Tripodi bổ sung, thuật toán của TikTok có xu hướng giữ chân mọi người trên ứng dụng, khiến họ khó có thể chuyển sang những nguồn bổ sung khác để tìm kiếm thêm để xác thực thông tin. Cô cho biết: “Bạn không thực sự nhấp vào bất kỳ thứ gì có thể dẫn bạn ra khỏi ứng dụng. Điều đó khiến việc kiểm tra lại thông tin bạn nhận được có chính xác hay không càng trở nên khó khăn hơn.”
TikTok đã trở thành một nơi để tìm kiếm thông tin. Ứng dụng đang thử nghiệm tính năng xác định từ khóa trong nhận xét, hòng liên kết đến kết quả tìm kiếm. Tại Đông Nam Á, nền tảng của ByteDance cũng đang thử nghiệm nguồn cấp dữ liệu có nội dung địa phương hóa để mọi người có thể tìm thấy doanh nghiệp và sự kiện gần họ.
Lee Rainie, người chỉ đạo nghiên cứu công nghệ và internet tại Trung tâm Nghiên cứu Pew, cho biết: “TikTok đang trở thành một trung tâm tổng hợp nội dung theo cách chưa từng có.”
Điều đó đúng với Jayla Johnson, 22 tuổi, khi theo ước tính, cô xem video TikTok trên điện thoại của mình 2 giờ/ngày và nói rằng cô đã bắt đầu sử dụng ứng dụng này như một công cụ tìm kiếm bởi nó tiện lợi hơn Google và Instagram. “Họ biết tôi muốn xem gì. Nó khiến quá trình tìm kiếm của tôi đỡ mất công hơn.” Và cơn nghiện TikTok đang bị truyền thông chỉ trích vì nó khiến giới trẻ "đắm đuối" vào thế giới ảo mà không làm việc gì khác nhiều giờ liền.
>>> TikTok kiểm duyệt bằng "cơm", nhân viên ám ảnh
Nguồn: The New York Times
