thumbnail - Loài ếch đang biến mất dần và bệnh dịch ở con người ngày càng tăng, liệu có mối liên hệ nào ở đây?
Nguyễn Thu Hà
Hà Nội

Loài ếch đang biến mất dần và bệnh dịch ở con người ngày càng tăng, liệu có mối liên hệ nào ở đây?

Kể từ khi đại dịch toàn cầu bắt đầu vào năm 2020, thế giới ngày càng nhận thức rõ hơn rằng sức khỏe là điều quan trọng hơn bất cứ thứ gì khác và thế giới con người cũng gắn bó mật thiết với các loài động vật khác. 

Ếch và các động vật lưỡng cư nói chung có mối liên hệ mật thiết với sức khỏe con người 

Một nghiên cứu mới được công bố về ếch và bệnh sốt rét cho thấy sức khỏe con người có thể bị ảnh hưởng mật thiết như thế nào, bởi những sinh vật "đáng yêu" này. Vào những năm 1980, các nhà sinh thái học ở Costa Rica và Panama bắt đầu nhận thấy sự sụt giảm trầm trọng và đáng kể về số lượng động vật lưỡng cư.

Ếch và kỳ nhông ở một số khu vực trên thế giới đang trở thành mồi ngon của một số loại nấm bệnh độc hại (Batrachochytrium dendrobatidis - viết tắt là Bd), và chúng đã xảy ra theo chiều hướng đó nhanh đến nỗi khiến các nhà nghiên cứu lo sợ về một làn sóng tuyệt chủng tại địa phương.

VNReview.vn 

Một số nhà khoa học hiện nay lập luận rằng mầm bệnh Bd này đã gây ra "sự mất mát đa dạng sinh học được ghi nhận lớn nhất do một căn bệnh gây ra" từ trước đến nay. Nó cũng là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm đáng kể của ít nhất 501 loài lưỡng cư, trong đó có 90 trường hợp tuyệt chủng, từ châu Á đến Nam Mỹ.

Đây là một vấn đề lớn, động vật lưỡng cư hiện được coi là một trong những nhóm động vật bị đe dọa nhất trên Trái đất, và sự lây lan trên toàn thế giới của loại nấm này và những loài khác trở thành nguyên nhân gây tuyệt chủng. 

Ếch và loài kỳ nhông có ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô của các quần thể muỗi,  vì muỗi là thức ăn chủ yếu của chúng. Nói cụ thể hơn thì số lượng động vật lưỡng cư cuối cùng có thể ảnh hưởng đến các vật trung gian (sinh vật sống có thể truyền mầm bệnh truyền nhiễm) làm lây lan các bệnh chết người. 

Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu ở khu vực Trung Mỹ, cố gắng minh họa những sinh vật như loài ếch, có thể mang đến những lợi ích như thế nào đối với sức khỏe con người. 

Các phát hiện lần đầu được mô tả vào năm 2020, cho thấy rằng những thiệt hại từ việc mất động vật lưỡng cư (do nấm Bd gây ra) đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể tỷ lệ mắc bệnh sốt rét (do muỗi truyền bệnh).  

Đó là một bằng chứng nhân quả đầu tiên về sự mất mát của động vật lưỡng cư, ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của chúng ta trong môi trường tự nhiên.

Suy giảm số lượng động vật, bệnh tật tăng lên

Khi so sánh bản đồ suy giảm động vật lưỡng cư và bản đồ tỷ lệ mắc bệnh sốt rét từ năm 1976 đến năm 2016, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một mô hình rõ ràng có thể được dự đoán với độ chính xác và độ tin cậy cao.

VNReview.vn 

Dịch bệnh do muỗi ngày càng gia tăng ở con người

Trong khoảng 8 năm sau khi các loài lưỡng cư bị thiệt hại đáng kể do nấm Bd, số ca sốt rét đã tăng đột biến, tương đương với khoảng một ca trên 1.000 người. Đối với một đợt bùng phát sốt rét thông thường, tỷ lệ mắc thường cao nhất từ khoảng 1,1-1,5 trường hợp trên một nghìn người. 

Điều này có nghĩa là sự mất mát của các loài lưỡng cư ở Trung Mỹ, có thể khiến số người mắc bệnh tăng 70-90%.

Mô hình này cũng cho thấy một làn sóng lan rộng của dịch bệnh từ Tây sang Đông. Các tác giả nghiên cứu cũng gợi ý rằng sự gia tăng các ca bệnh sốt rét sẽ thúc đẩy việc sử dụng nhiều hơn các loại thuốc diệt côn trùng, sau đó làm giảm các ca bệnh trở lại phù hợp với chu kỳ này.

Trong giai đoạn từ năm 2002 đến năm 2007, mức gia tăng các ca sốt xuất huyết so với 8 năm trước đó là 36%. Những tác động chưa xác định trước đây của việc mất đa dạng sinh học đến phúc lợi của con người thường xuất phát từ những thất bại trong công tác bảo tồn. 

Những nghiên cứu hiện tại cho thấy sự tồn tại của loài ếch và tình trạng của nó có mối liên hệ chặt chẽ với sức khỏe con người.

>>>Không hút thuốc vẫn có thể bị ung thư phổi, tiết lộ nguyên nhân đầy bất ngờ ai cũng dễ mắc phải

Nguồn sciencealert

Chủ đề liên quan

Chủ đề khác