Những năm gần đây, Marvel liên tục vướng vào những rắc rối liên quan đến vấn đề tài chính với diễn viên và nhà sáng tạo nhân vật của mình.
Vào tháng 7/2021, nữ diễn viên Scarlett Johansson, người thủ vai quá phụ đen “Black Widow”, đã gây chấn động Hollywood khi cáo buộc Disney vi phạm hợp đồng vì gửi phát hành trực tuyến bom tấn "Black Widow" lên Disney+. Một động thái mà luật sư của nữ minh tinh cho biết là nguyên nhân giảm doanh thu phòng vé của hãng cũng như lợi nhuận tham gia của cô. Cùng lúc cuộc chiến pháp lý của Johansson diễn ra, hai nhà sáng tạo đằng sau nhân vật Yelena Belova (em gái Black Widow) do Florence Pugh thủ vai cũng dành nhiều tháng tranh luận với Marvel về số tiền họ đáng lẽ phải được hưởng.
Cảm thấy bất bình, Grayson sau đó đã dành thời gian để tìm kiếm sự thật đằng sau những bản hợp đồng này. Một số nhà sáng tạo khác mô tả hợp đồng của Marvel không khác gì một hệ thống mê cung phức tạp và gây rối.
Nhân vật Yelena (Florence Pugh) trong Black Widow
Trong bản hợp đồng có tên “Thỏa thuận nhân vật đặc biệt” phác thảo hệ thống thanh toán riêng của Marvel cho nhân vật được lên sóng, Grayson hay bất kỳ nhà sáng tạo nào sẽ nhận được 25.000 USD cho một bộ phim chiếu rạp, 2.000 USD cho một tập phim truyền hình dài hơn 30 phút và 1.000 USD cho một tập phim truyền hình 30 phút trở xuống. Đối với mô hình nhân vật, thỏa thuận nêu rằng sẽ thanh toán 5.000 USD cho một mẫu mô hình mỗi năm, 10.000 USD cho hai, 25.000 USD từ ba mẫu trở lên. Đối với video game, tối đa 30.000 USD sẽ được chia đều cho nhóm sáng tạo lên nhân vật đó.
Tuy nhiên, ẩn đằng sau bản hợp đồng với những con số hấp dẫn là câu từ cho phép Marvel toàn quyền quyết định giảm các khoản thanh toán xuống thấp hơn đáng kể. Nó được lồng ghép khéo léo để khiến nhà sáng tạo khó chú ý đến, còn số 25.000 USD lại được liệt kê vô cùng nổi bật.
Vào thời điểm ký kết hợp đồng năm 2007, Grayson - một phụ nữ sống trong nền công nghiệp do nam giới thống trị - cho biết bản thân cảm thấy vui vì viễn cảnh tươi đẹp mà Marvel đã vẽ lên, nhưng sau này cô lựa chọn lên tiếng vì muốn Marvel cố gắng tuân thủ những giao kèo với nhà sáng tạo.
Sau khi Grayson nhận 5.000 USD vào tháng 11, cô - với sự giúp đỡ của luật sư - đã tìm hiểu được một số cách Marvel cắt giảm số tiền đó.
Khi The Hollywood Reporter phỏng vấn Jones, anh cho biết bản thân cũng nhận cùng số tiền với Grayson. “Sau khi trò chuyện với các đồng nghiệp trong ngành, tôi nhận ra các dịch vụ tài chính của Marvel hoạt động theo phương pháp mồi nhử và lật mặt. Họ đưa ra những con số hấp dẫn, sau đó cắt xén nó từng chút một”, anh nói.
Winter Soldier do diễn viên Sebastian Stan thủ vai
Một cách khác mà Marvel thu nhỏ số tiền thanh toán là liệt kê nhân vật đó thành cameo (khách mời). Theo các nguồn tin, nếu một nhân vật xuất hiện dưới 15% thời lượng phim thì sẽ bị coi là cameo, và đương nhiên nhà sáng tạo đằng sau cũng sẽ bị giảm tiền. Dựa theo tiêu chuẩn đó, nhân vật Winter Soldier do Sebastian Stan thủ vai, nhân vật chủ chốt trong bom tấn Captain America: Civil War (Đội trưởng Mỹ: Nội chiến), bị coi là cameo vì nhân vật của anh chỉ xuất hiện 22 phút (dưới 15%) trong tổng thời lượng dài 2h28’.
Một lĩnh vực khác mà Marvel thường xuyên áp dụng phương pháp mồi nhử này là video game, lĩnh vực đôi khi mang về doanh thu khủng và ổn định hơn các màn giao chiến hoành tráng trên màn ảnh rộng. Theo một vài nguồn tin, Marvel chỉ trả tiền cho nhà sáng tạo đóng góp vào mảng trò chơi console chứ không phải game mobile vốn được xem là phân khúc đang phát triển mạnh mẽ nhất.
Một số người khuyên rằng sẽ có lợn hơn cho nhà sáng tạo nếu tránh ký bất kỳ thủ tục giấy tờ nào với Marvel, vì Thỏa thuận nhân vật đặc biệt giống như một vũ khí thao túng của Marvel, một mặt cho phép hãng thanh toán theo ý mình muốn, mặt khác nó có điều khoản tuyệt mật NDA (không cho phép nhà sáng tạo nói ra ngoài). Một nhà sáng tạo đằng sau những nhân vật hạng A chia sẻ rằng nghệ sĩ nên tránh đụng tay vào giấy tờ có chữ ký Marvel, điều đó sẽ tốt hơn.
America Chavez do Xochitl Gomez thủ vai trong Doctor Strange 2
Joe Casey nằm trong nhóm người không ký thỏa thuận. Nhà văn đã đồng sáng tạo ra America Chavez - nhân vật chủ chốt trong phần phim Doctor Strange in the multiverse of madness với tổng doanh thu 954 triệu USD - đã không nhận được một xu nào cho sự xuất hiện của nữ nhân vật trong phim. Dù vậy, nhờ không ký thỏa thuận anh đã có quyền lên án Marvel với hy vọng có thể thay đổi hệ thống thanh toán thiếu công bằng của hãng. “Có lẽ 5.000 USD có ý nghĩa to lớn với những người trẻ đang ở giai đoạn đầu sự nghiệp nhưng với chúng tôi, những người đã lăn lộn nhiều năm trong nghề, nó không khác gì một sự xúc phạm”, anh nói.
Vài tháng sau khi Johansson và Disney dàn xếp xong vụ kiện, Yelena Belova đã xuất hiện trong loạt phim Hawkeye của Disney +, củng cố và nâng tầm vị trí của cô trong vũ trụ điện ảnh Marvel. Theo thỏa thuận mà Grayson đã ký, cô sẽ nhận được 2.000 USD cho mỗi một tập phim truyền hình có Yelena tham gia (hoặc 1.000 USD nếu ngừng hợp tác với Jones). Tuy nhiên, khi Grayson hỏi thăm về thù lao của mình, hãng đã thông báo lại cô chỉ nhận được 300 USD mỗi tập, quả là một màn lật lọng choáng ngợp của ông chủ Marvel!
Nguồn: Hollywood Reporter
Bản hợp đồng tai họa
Nhà văn Devin Grayson và họa sĩ J.G. Jones tin rằng họ đáng lẽ phải nhận được khoản thù laoi 25.000 USD mỗi người cho sản phẩm của mình, điều mà theo họ đã được ghi rõ trong bản hợp đồng quy định mức tiền mỗi khi Yelena xuất hiện trong bộ phim, chương trình truyền hình, game cũng như mô hình nhân vật. Tuy nhiên khi thời hạn thanh toán đến vào tháng 11, cả hai chỉ nhận được khoản thù lao 5.000 USD mà không có bất kỳ lời giải thích nào kèm theo.Cảm thấy bất bình, Grayson sau đó đã dành thời gian để tìm kiếm sự thật đằng sau những bản hợp đồng này. Một số nhà sáng tạo khác mô tả hợp đồng của Marvel không khác gì một hệ thống mê cung phức tạp và gây rối.
Trong bản hợp đồng có tên “Thỏa thuận nhân vật đặc biệt” phác thảo hệ thống thanh toán riêng của Marvel cho nhân vật được lên sóng, Grayson hay bất kỳ nhà sáng tạo nào sẽ nhận được 25.000 USD cho một bộ phim chiếu rạp, 2.000 USD cho một tập phim truyền hình dài hơn 30 phút và 1.000 USD cho một tập phim truyền hình 30 phút trở xuống. Đối với mô hình nhân vật, thỏa thuận nêu rằng sẽ thanh toán 5.000 USD cho một mẫu mô hình mỗi năm, 10.000 USD cho hai, 25.000 USD từ ba mẫu trở lên. Đối với video game, tối đa 30.000 USD sẽ được chia đều cho nhóm sáng tạo lên nhân vật đó.
Tuy nhiên, ẩn đằng sau bản hợp đồng với những con số hấp dẫn là câu từ cho phép Marvel toàn quyền quyết định giảm các khoản thanh toán xuống thấp hơn đáng kể. Nó được lồng ghép khéo léo để khiến nhà sáng tạo khó chú ý đến, còn số 25.000 USD lại được liệt kê vô cùng nổi bật.
Vào thời điểm ký kết hợp đồng năm 2007, Grayson - một phụ nữ sống trong nền công nghiệp do nam giới thống trị - cho biết bản thân cảm thấy vui vì viễn cảnh tươi đẹp mà Marvel đã vẽ lên, nhưng sau này cô lựa chọn lên tiếng vì muốn Marvel cố gắng tuân thủ những giao kèo với nhà sáng tạo.
Sau khi Grayson nhận 5.000 USD vào tháng 11, cô - với sự giúp đỡ của luật sư - đã tìm hiểu được một số cách Marvel cắt giảm số tiền đó.
Cách Marvel "hút máu" nhà sáng tạo của mình
Đầu tiên, gã khổng lồ chia đôi thù lao của nhà văn và họa sĩ. Theo phép toán của Marvel, số tiền nhiều nhất mà Grayson có thể kiếm từ Black Widow là 12.500 USD - một nửa số tiền ban đầu được thỏa thuận. Ngoài ra, nếu một dự án phim có nhiều hơn một nhân vật được hợp đồng thông qua Thỏa thuận nhân vật đặc biệt, công ty sẽ chia số tiền thù lao cho tất cả nhà sáng tạo có nhân vật xuất hiện trong phim. Nói cách khác, 25.000 USD của Yelena trong phần phim Black Widow sẽ bị chia cho tất cả bên liên quan, có thể là nhà sáng tạo của nhân vật như Red Guardian (do David Harbour thủ vai) và Melina Vostokoff (Rachel Weisz). Nguồn tin Marvel cho biết không có mức tối đa cho tổng số tiền trả cho nhà sáng tạo trong một dự án, và nó có thể được tăng lên tùy theo điều mà hãng nghĩ là công bằng. Bởi vì vậy, công ty có lẽ đã trả hơn 25.000 USD tổng cộng cho họa sĩ và nhà văn tham gia vào Black Widow.Khi The Hollywood Reporter phỏng vấn Jones, anh cho biết bản thân cũng nhận cùng số tiền với Grayson. “Sau khi trò chuyện với các đồng nghiệp trong ngành, tôi nhận ra các dịch vụ tài chính của Marvel hoạt động theo phương pháp mồi nhử và lật mặt. Họ đưa ra những con số hấp dẫn, sau đó cắt xén nó từng chút một”, anh nói.
Một cách khác mà Marvel thu nhỏ số tiền thanh toán là liệt kê nhân vật đó thành cameo (khách mời). Theo các nguồn tin, nếu một nhân vật xuất hiện dưới 15% thời lượng phim thì sẽ bị coi là cameo, và đương nhiên nhà sáng tạo đằng sau cũng sẽ bị giảm tiền. Dựa theo tiêu chuẩn đó, nhân vật Winter Soldier do Sebastian Stan thủ vai, nhân vật chủ chốt trong bom tấn Captain America: Civil War (Đội trưởng Mỹ: Nội chiến), bị coi là cameo vì nhân vật của anh chỉ xuất hiện 22 phút (dưới 15%) trong tổng thời lượng dài 2h28’.
Một lĩnh vực khác mà Marvel thường xuyên áp dụng phương pháp mồi nhử này là video game, lĩnh vực đôi khi mang về doanh thu khủng và ổn định hơn các màn giao chiến hoành tráng trên màn ảnh rộng. Theo một vài nguồn tin, Marvel chỉ trả tiền cho nhà sáng tạo đóng góp vào mảng trò chơi console chứ không phải game mobile vốn được xem là phân khúc đang phát triển mạnh mẽ nhất.
Một số người khuyên rằng sẽ có lợn hơn cho nhà sáng tạo nếu tránh ký bất kỳ thủ tục giấy tờ nào với Marvel, vì Thỏa thuận nhân vật đặc biệt giống như một vũ khí thao túng của Marvel, một mặt cho phép hãng thanh toán theo ý mình muốn, mặt khác nó có điều khoản tuyệt mật NDA (không cho phép nhà sáng tạo nói ra ngoài). Một nhà sáng tạo đằng sau những nhân vật hạng A chia sẻ rằng nghệ sĩ nên tránh đụng tay vào giấy tờ có chữ ký Marvel, điều đó sẽ tốt hơn.
Joe Casey nằm trong nhóm người không ký thỏa thuận. Nhà văn đã đồng sáng tạo ra America Chavez - nhân vật chủ chốt trong phần phim Doctor Strange in the multiverse of madness với tổng doanh thu 954 triệu USD - đã không nhận được một xu nào cho sự xuất hiện của nữ nhân vật trong phim. Dù vậy, nhờ không ký thỏa thuận anh đã có quyền lên án Marvel với hy vọng có thể thay đổi hệ thống thanh toán thiếu công bằng của hãng. “Có lẽ 5.000 USD có ý nghĩa to lớn với những người trẻ đang ở giai đoạn đầu sự nghiệp nhưng với chúng tôi, những người đã lăn lộn nhiều năm trong nghề, nó không khác gì một sự xúc phạm”, anh nói.
Vài tháng sau khi Johansson và Disney dàn xếp xong vụ kiện, Yelena Belova đã xuất hiện trong loạt phim Hawkeye của Disney +, củng cố và nâng tầm vị trí của cô trong vũ trụ điện ảnh Marvel. Theo thỏa thuận mà Grayson đã ký, cô sẽ nhận được 2.000 USD cho mỗi một tập phim truyền hình có Yelena tham gia (hoặc 1.000 USD nếu ngừng hợp tác với Jones). Tuy nhiên, khi Grayson hỏi thăm về thù lao của mình, hãng đã thông báo lại cô chỉ nhận được 300 USD mỗi tập, quả là một màn lật lọng choáng ngợp của ông chủ Marvel!
Nguồn: Hollywood Reporter
