Trong số rất nhiều các ứng dụng nhắn tin hiện nay, rất nhiều người băn khoăn, liệu ứng dụng nào có chế độ mã hóa tốt nhất, bảo mật tốt nhất cho người dùng? WhatsApp, iMessage, Discord hay Zoom có thể bảo vệ quyền riêng tư của bạn tốt hơn?
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Mã hóa là gì?
Không đi sâu phân tích thuật ngữ này về mặt kỹ thuật, hãy hiểu đơn giản: quá trình mã hóa là việc xáo trộn nội dung của dữ liệu muốn mã hóa, tạo ra nhiều dạng câu đố đối với kẻ muốn thu thập dữ liệu.
Những người nhận tin nhắn của bạn sẽ cần 1 loại khóa tương ứng để hoàn tác quá trình này, từ đó xem được dữ liệu bạn đã gửi cho họ. Tin nhắn sẽ chỉ đọc được giữa 2 người gửi và nhận. Mã hóa end-to-end là lựa chọn tốt nhất để việc liên lạc thực sự riêng tư, vì chỉ người gửi và người nhận mới có "chìa khóa" để giải câu đố. Trong khi dữ liệu được mã hóa với máy chủ của cuộc trò chuyện, ngay cả nhà sản xuất cũng không thể tùy ý truy xuất thông tin riêng tư.
Lợi ích của mã hóa end-to-end với tin nhắn
Ngay cả khi bạn cảm thấy dữ liệu chat chit của mình không có gì nhạy cảm phải che giấu, việc bảo vệ nội dung tin nhắn khỏi bị thu thập cũng như khai thác dữ liệu do bạn liên tục tạo ra trong quá trình giao tiếp, vẫn là rất cần thiết. Mặc định trước khi người dùng hiểu được dữ liệu của mình như một loại hàng hóa, hầu như họ điều đã từ bỏ quyền bảo mật dữ liệu khi đăng ký vào các nền tảng trực tuyến.
Việc sử dụng dịch vụ nhắn tin được mã hóa end-to-end (mã hóa đầu cuối) sẽ giúp tránh được rắc rối. Nhiều kẻ muốn thu thập dữ liệu không thể truy cập hoặc không thể đọc được tin nhắn. Dịch vụ nhắn tin được mã hóa end-to-end sẽ cung cấp cho bạn một số biện pháp bảo vệ khỏi quảng cáo làm phiền, hay các tác nhân khác cố gắng thu thập dữ liệu cho mục đích xấu.
Mặc dù dữ liệu của bạn sẽ không bao giờ trở nên bất khả xâm phạm, nhưng bằng cách sử dụng kết hợp mã hóa end-to-end, VPN hay hệ thống mật khẩu mạnh, bạn có thể bảo vệ chúng ở mức độ tốt nhất trên nhiều tài khoản khác nhau.
Ứng dụng nhắn tin phổ biến nào sử dụng mã hóa đầu cuối?
1. Signal
Signal là ứng dụng nhắn tin miễn phí mã nguồn mở, được coi là tiêu chuẩn vàng cho các ứng dụng nhắn tin riêng tư tại thời điểm hiện tại. Signal sử dụng mã hóa end-to-end làm mặc định, vì thế luôn giữ cho dữ liệu trò chuyện của bạn trong môi trường an toàn nhất, gồm nhắn tin trực tiếp, cuộc gọi thoại và video, trò chuyện nhóm...
Có một điều rất thú vị là một trong những đồng sáng lập WhatsApp - một ứng dụng nhắn tin khác - đã đầu tư cá nhân 50 triệu USD vào công ty này. Có nghĩa Signal đã được tin tưởng và chứng thực từ người tạo nên ra đối thủ của chính nó.
Giám đốc điều hành của Signal cho biết: “Bởi vì Signal được tạo ra để tránh hoàn toàn việc lưu trữ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào, tôi có thể đứng trên sân khấu trước hàng nghìn người, công khai tất cả dữ liệu tài khoản của tôi mà không tiết lộ bất kỳ điều gì. Ngoài việc tôi đã cài đặt Signal trong bao lâu và ngày cuối cùng tôi cài đặt Signal là ngày nào.”
2. Viber
Viber cũng là ứng dụng nhắn tin riêng tư tuyệt vời khác. Cung cấp mã hóa end-to-end mặc định cho các dữ liệu trò chuyện trực tiếp và trò chuyện nhóm, bao gồm văn bản, thoại và video. Lưu ý là các cộng đồng người dùng cũng như kênh trên Viber không được mã hóa đầu cuối, vì vậy bạn nên tránh chia sẻ thông tin cá nhân ở những nơi đó.
Ở một khía cạnh tiêu cực khác, khi bạn tham gia một nhóm Viber thì số điện thoại của bạn sẽ được hiển thị cho mọi người. Đồng thời, Viber cũng bị những kẻ phát tán thư rác sử dụng để gửi tin nhắn rác chứa nhiều virus tiềm ẩn. Vì thế các dữ liệu trên Viber dù được cá nhân hóa cũng sẽ bị thu thập để bán quảng cáo và kiếm tiền.
Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng các tùy chọn khác nhau để ngăn chặn điều này. Chẳng hạn phần “Dữ liệu cá nhân” trong các tùy chọn bảo mật của ứng dụng, hay yêu cầu để xóa dữ liệu của mình khỏi máy chủ của Viber. Bên cạnh đó, cũng có những biện pháp khác để bảo vệ nếu chẳng may thiết bị của bạn bị xâm phạm. Ví dụ, chức năng “Trò chuyện ẩn” cho phép bạn ẩn các cuộc trò chuyện nhạy cảm bằng mã PIN, hay tính năng “Trò chuyện bí mật” cho phép đặt bộ hẹn giờ xóa tin nhắn đã gửi khỏi thiết bị của cả người nhận và gửi.
3. WhatsApp
Ứng dụng nhắn tin WhatsApp phổ biến chưa từng được coi là nền tảng an toàn nhất, vì thế những người quan tâm đến bảo mật dữ liệu đã chuyển sang các ứng dụng khác như Signal , Telegram hay các app trả phí. Tuy nhiên, WhatsApp vẫn cung cấp mã hóa end-to-end để bảo vệ cho các tin nhắn và cuộc gọi với các dữ liệu như ảnh hay bất kỳ tệp nào mà bạn đã gửi, gồm cả các cuộc trò chuyện cá nhân và trò chuyện nhóm.
Những gì không thuộc về tính riêng tư là các dữ liệu liên quan đến các doanh nghiệp trên Facebook. Mặc dù điều này là không mong muốn đối với những người đang tìm kiếm một ứng dụng nhắn tin riêng tư, nhưng đối với những đã sử dụng WhatsApp, họ thấy không cần thiết phải tìm một ứng dụng khác.
4. Facebook Messenger
Facebook Messenger từng để lại dấu ấn xấu liên quan đến quyền riêng tư của người dùng khi thừa nhận việc quét các tin nhắn và tệp của người dùng. Sau đó, Facebook đã thêm tính năng “Trò chuyện bí mật” cho ứng dụng của mình, cho phép mã hóa đầu cuối cho các cuộc trò chuyện văn bản trực tiếp, tuy nhiên điều đó lại không phù hợp khi sử dụng Messenger để giao tiếp với các doanh nghiệp được tích hợp vào thị trường của Facebook. Hiện tại, Facebook Messenger không được coi là một lựa chọn tốt cho vấn đề bảo mật so với các ứng dụng khác như WhatsApp và Signal.
5. iMessage & FaceTime
Có thể điều này sẽ làm một số người dùng ngạc nhiên khi iMessage - ứng dụng nhắn tin dành riêng cho các thiết bị của Apple - vốn ít được biết đến lại nhận đánh giá tốt về tính riêng tư bảo mật. iMessage sử dụng mã hóa đầu cuối cho các cuộc trò chuyện văn bản, cả tin nhắn nhóm và tin nhắn riêng tư. FaceTime được sử dụng để trò chuyện video cũng có mã hóa đầu cuối cho dành cho các cuộc thoại, cuộc gọi video cá nhân và nhóm. Apple cũng không chia sẻ dữ liệu của bạn với bên thứ ba.
Tuy nhiên, lưu ý cho người dùng là Message sẽ chỉ có loại mã hóa mong muốn này khi nhắn tin cho những người dùng iMessage khác, còn FaceTime có thể bị gián đoạn liên lạc nếu bạn đang tương tác với những người đạng không sử dụng các thiết bị của Apple.
Người dùng có thể nhận biết một tin nhắn có được mã hóa end-to-end hay không dựa trên màu sắc của mũi tên nhỏ ở bên phải nơi bạn thêm văn bản, theo đó mũi tên màu xanh lam là bạn đang dùng iMessage và sẽ sử dụng mã hóa end-to-end, còn mũi tên màu xanh lá cây là tin nhắn SMS và sẽ không được mã hóa. Điều này cũng áp dụng cho các cuộc trò chuyện nhóm, nếu tất cả người dùng đang sử dụng thiết bị Apple và đã bật iMessage, cuộc trò chuyện nhóm sẽ được mã hóa đầu cuối.
Để chắc chắn rằng các tin nhắn được mã hóa, hãy kiểm tra cài đặt trên thiết bị của bạn, chắc chắn rằng bạn đã bật cài đặt có tên “iMessage”, đồng thời tắt định dạng “Gửi dưới dạng SMS". Tuy nhiên, nhược điểm của nó là không thể sử dụng iMessage để gửi tin nhắn cho những người dùng iPhone. Nếu bạn đã sao lưu iMessage trên iCloud, thì sẽ có các phiên bản không mã hóa tin nhắn của bạn được lưu vào iCloud, điều đó cũng gây trở ngại khi có một số dữ liệu không cần thiết phải bảo mật.
6. Skype
Skype được cài đặt sẵn trên tất cả các thiết bị Windows 10 còn Windows 11 đã bỏ nó để tạo thuận lợi cho ứng dụng Teams. Tài khoản Skype của bạn liên kết với tài khoản Microsoft được yêu cầu để sử dụng Skype, Microsoft cũng thu thập dữ liệu người dùng và cho biết họ có thể chia sẻ dữ liệu này với bên thứ ba cho mục đích quảng cáo.
Tất cả các dữ liệu cuộc gọi thoại, video, truyền tệp và tin nhắn tức thì đều được mã hóa trong nền tảng khi giao tiếp giữa những người dùng Skype. Còn nếu bạn thực hiện cuộc gọi từ Skype đến một số điện thoại (di động hoặc cố định), cuộc gọi đó không được mã hóa.
Tuy nhiên, Skype không sử dụng mã hóa end-to-end mạnh hơn trên các cuộc gọi điện thoại hoặc video, tùy chọn "Trò chuyện riêng tư" sẽ giúp bạn trò chuyện an toàn hơn, không lưu dữ liệu tin nhắn và cuộc gọi này không được lưu ở bất kỳ đâu ngoài thiết bị của bạn.
7. Telegram
Telegram là ứng dụng có tiềm năng bảo mật tốt, mã hóa end-to-end áp dụng cho cuộc gọi video và cuộc gọi thoại còn văn bản và chia sẻ tệp thì không. Chế độ nhắn tin mặc định của Telegram chỉ được mã hóa giữa người gửi và máy chủ Telegram.
Loại mã hóa này được sử dụng cho tất cả trừ một trong các tùy chọn trò chuyện của Telegram. Tính năng “Trò chuyện bí mật” đều có thể áp dụng với tất cả các cuộc trò chuyện trực tiếp trong Telegram, người gửi có toàn quyền kiểm soát việc người nhận có thể giữ những tin nhắn mà họ trao đổi. Bạn có thể đặt các thông số về khoảng thời gian tin nhắn tồn tại sau khi nó được đọc. Các cuộc trò chuyện bí mật này cũng không được lưu trữ vào đám mây của Telegram, vì vậy tin nhắn được bảo mật ở mức cao nhất.
8. WeChat
WeChat là nền tảng nhắn tin lớn nhất với 1,2 tỷ người dùng hàng tháng trong quý đầu tiên của năm 2020. Đặc biệt nó rất được coi trọng ở Trung Quốc, được các doanh nghiệp tin dùng. Các tính năng thú vị của WeChat có thể kể đến như thanh toán hóa đơn thiết bị và bữa tối bằng cách quét mã QR trong ứng dụng, lên lịch các cuộc hẹn hoặc cuộc họp...
Tuy nhiên, trong lĩnh vực bảo mật thì WeChat không được đánh giá cao. Mặc dù dữ liệu trong hòm thư của bạn được mã hóa khi chuyển đến và đi từ máy chủ của họ, nhưng những dữ liệu đó sẽ được lưu trữ trên các máy chủ WeChat trong một thời gian, do đó dữ liệu cá nhân dễ bị xâm phạm bởi những cuộc tấn công. Theo điều tra của Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc, 50% gian lận trực tuyến là trên WeChat.
9. Discord
Discord là một nền tảng tuyệt vời để gặp gỡ bạn bè nhưng lại không phải là một ứng dụng nhắn tin dành cho những người đề cao tính riêng tư trực tuyến. Discord không cung cấp mã hóa đầu cuối cho giao tiếp bằng văn bản, âm thanh hay video và dữ liệu được lưu trên máy chủ. Ngay cả khi bạn sử dụng cài đặt quyền riêng tư để tắt khả năng “Sử dụng dữ liệu để cải thiện Discord” thì dữ liệu vẫn bị thu thập.
Vì thế, nếu bạn đang dùng Discord thì hãy cẩn thận với mọi thông tin cá nhân nhạy cảm đã truyền tải. Còn nếu đang dùng cho các tương tác xã hội như chơi game, điều hành câu lạc bộ sách,... thì vấn đề bảo mật cũng không đáng lo ngại.
10. Snapchat
Cách mà Snapchat bảo vệ dữ liệu người dùng được đánh giá là khá kỳ quặc, những hình ảnh được chia sẻ trên nền tảng này sẽ biến mất sau khi được mở - được mã hóa end-to-end và thậm chí Snapchat không còn có thể truy cập được nữa. Vì thế mà Snapchat sẽ phát huy tác dụng khi thiết bị của bạn bị mất hoặc bị đánh cắp.
Tuy nhiên, biện pháp an toàn này không được áp dụng cho các hình thức giao tiếp khác được cung cấp trong ứng dụng, chẳng hạn tin nhắn văn bản và tin nhắn thoại (cả cho cá nhân hoặc nhóm) đều không được mã hóa đầu cuối.
11. Zoom
Zoom đã trở thành một cái tên quen thuộc và là một nền tảng phục vụ cho các cuộc họp trong thời đại kỹ thuật số. Vào cuối năm 2020, Zoom đã thêm khả năng bật mã hóa đầu cuối cho các cuộc họp của bạn và thậm chí bạn có thể đặt nó làm loại mã hóa mặc định cho các hội nhóm của mình. Hãy xác minh cài đặt này đang bật bằng cách kiểm tra biểu tượng ổ khóa bên trong tấm chắn màu xanh lá cây ở góc trên bên trái của cuộc họp của bạn.
Nếu bạn đang sử dụng Zoom mà không có tính năng này thì tất cả dữ liệu trong các cuộc họp của bạn được Zoom ghi nhận. Trang bảo mật này công khai giọng nói, khuôn mặt và nội dung cuộc họp của bạn được phân tích để cung cấp sản phẩm, cũng như quảng cáo cung cấp cho các đối tác tiếp thị. Và tất nhiên dữ liệu cá nhân của bạn sẽ không được an toàn, do đó việc sử dụng mã hóa end-to-end là rất quan trọng đối với cá nhân hoặc công ty của bạn.
Nguồn TechSpot
