Bệnh bạch hầu là gì và những lưu ý quan trọng bạn cần biết

[Mr Bens]

Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do vi khuẩn Corynebacterium diphtheria gây ra. Bệnh là một trong những căn nguyên gây bệnh và tử vong hàng đầu trong thế kỷ 19 và những năm đầu thế kỷ 20. Tuy nhiên, hiện nay nhờ chương trình tiêm chủng, bệnh đã giảm rõ rệt và ít gặp hơn, tỉ lệ tử vong do đó cũng giảm nhiều. Bệnh gây nhiễm độc nặng do ngoại độc tố của vi khuẩn. Tổn thương chủ yếu là các màng giả ở họng, thanh quản, mũi…

Các con đường lây bệnh là gì?
Đường lây của bệnh qua đường hô hấp, từ cuối thời kỳ nung bệnh do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết đường hô hấp hoặc qua các dịch tiết nhỏ bắn ra không khí hay tiếp xúc với da người mắc bệnh; bệnh có thể lây gián tiếp qua đồ dùng, quần áo, thức ăn…có dính dịch tiết hô hấp của người bệnh

Bạch hầu đường hô hấp có những triệu chứng nào?

Thời kỳ ủ bệnh: khoảng 2-5 ngày, không có biểu hiện gì, có tiền sử tiếp xúc người bệnh và trong vụ dịch.

Thời kỳ khởi phát bệnh: thường tiến triển từ từ, bệnh nhân sốt nhẹ, có các biểu hiện viêm hô hấp cấp như đau họng, chảy nước mũi, khó chịu, da xanh.

Thời kỳ toàn phát:

+ Sốt nhẹ hoặc không sốt, ho và đau họng, khó nuốt, đau đầu, khàn giọng.

+ Vẻ mặt nhiễm trùng nhiễm độc nặng, miệng hôi, mệt mỏi nhiều.

+ Chảy nước mũi mủ máu, viêm loét niêm mạc mũi.

+ Hạch cổ, hạch góc hàm to, cổ bạnh to tạo hình ảnh “ cổ trâu”.

+ Họng đỏ, màng giả trắng xám, ánh vàng, nhẵn bóng, dính chặt vào amidan, họng, lan rất nhanh, bóc khó, gây chảy máu và làm giả mạc lan nhanh hơn, giả mạc này không tan khi cho vào nước. Màng giả khởi đầu thường có ở amidan, sau lan nhanh ra hầu họng, vòm họng, lưỡi gà, xuống thanh môn gây khó thở thanh quản.

Bạch hầu hô hấp có các thể bệnh: Bạch hầu họng, bạch hầu thanh quản, bạch hầu mũi, bạch hầu ác tính.

Ngoài đường hô hấp, bệnh bạch hầu có thể gặp ở những cơ quan nào?

Có thể thấy bệnh trên da, kết mạc, niêm mạc sinh dục – tiết niệu, hậu môn, ống tai.

Các biến chứng của bệnh là gì?

Bệnh bạch hầu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tắc nghẽn đường hô hấp, viêm cơ tim, viêm dây thần kinh ngoại biên,viêm thận, viêm phổi, xuất huyết giảm tiểu cầu…

Giá trị các xét nghiệm đối với bệnh là gì?

Tìm vi khuẩn gây bệnh tại các bệnh phẩm như dịch họng, giả mạc ở họng mũi, các tổn thương ở da.

Có tăng bạch cầu và bạch cầu đa nhân trung tính trong công thức máu.

Điện tâm đồ: đánh giá thêm về các rối loạn nhịp tim, cần làm sớm và nhiều lần.

Các căn cứ để chẩn đoán bệnh ?

Cần dựa vào: các triệu chứng lâm sàng, có yếu tố dịch tễ và xét nghiệm vi sinh tìm vi khuẩn bạch hầu.

Các bệnh cần được phân biệt với bạch hầu?

Viêm họng do liên cầu, tụ cầu

Viêm họng vincent

Nấm candida miệng họng

Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn

Các bệnh gây khó thở thanh quản…

Bệnh bạch hầu được điều trị như thế nào?

Đây là một bệnh cấp cứu nên cần nhập viện ngay để điều trị và cách ly càng sớm càng tốt. Việc điều trị cần đảm bảo các nguyên tắc như: cách ly trong 10-14 ngày, nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường; kháng sinh diệt khuẩn; thuốc trung hòa độc tố càng sớm càng tốt; phát hiện sớm các biến chứng, xử lý kịp thời; chống tái phát và bội nhiễm; dinh dưỡng đầy đủ, nếu khó nuốt phải ăn bằng sonde dạ dày

Cần làm gì để phòng bệnh bạch hầu (nhất là khi có dịch)?

Cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

Phát hiện sớm, cách ly kịp thời và điều trị triệt để.

Người tiếp xúc cần được theo dõi sát trong 7 ngày, cấy dịch họng.

Người lành mang trùng nên dùng kháng sinh uống dự phòng (erythromycin) trong 10 ngày, khám lại hàng ngày.

Khử trùng buồng bệnh

Tiêm chủng phòng bệnh đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Tiêm phòng lúc trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi, 3 lần cách nhau 30 ngày. Tiêm nhắc lại lúc trẻ 18-24 tháng tuổi, 4-6 tuổi và sau mỗi 10 năm.
Bs Bùi Thu Phương
Khoa Nhi- Bệnh viện TWQĐ 108
Đọc chi tiết tại đây: https://www.benhvien108.vn/y-hoc-thuong-thuc/benh-bach-hau-nhung-dieu-can-biet.htm