Hoàng Anh
Writer
Được ca ngợi là "bước tiến đáng kể trên con đường đến AGI", nhưng mô hình GPT-5 mới ra mắt của OpenAI lại đang vấp phải một làn sóng chỉ trích dữ dội từ chính những người dùng trung thành nhất. Với những phàn nàn về hiệu năng kém cỏi và các lỗi ngớ ngẩn, nhiều người đang đặt ra một nghi vấn lớn: liệu đây có phải là một bản nâng cấp, hay chỉ là một chiêu bài cắt giảm chi phí tinh vi?
Ngay sau khi GPT-5 được phát hành, các diễn đàn như Reddit đã tràn ngập những lời phàn nàn. Người dùng cho biết các câu trả lời của mô hình mới quá ngắn gọn, chất lượng viết kém đi rõ rệt và thiếu đi "tính cách" riêng biệt so với các phiên bản trước.
Đỉnh điểm của sự thất vọng là khi người dùng phát hiện ra rằng, dù được quảng bá là có "trí tuệ cấp tiến sĩ", GPT-5 vẫn mắc những lỗi rất ngớ ngẩn, chẳng hạn như khăng khăng rằng từ "blueberry" (quả việt quất) có ba chữ 'B'.
Sự bất mãn này lớn đến mức cộng đồng đã đồng loạt yêu cầu OpenAI phải khôi phục lại quyền truy cập vào mô hình cũ GPT-4o. Và trong một động thái đầy bất ngờ, OpenAI đã phải nhượng bộ và đưa mô hình cũ trở lại cho những người dùng trả phí.
Nguyên nhân của sự sụt giảm chất lượng này được cho là nằm ở kiến trúc kỹ thuật mới của GPT-5. Thay vì là một mô hình đơn lẻ, nó là một hệ thống sử dụng một "bộ định tuyến thời gian thực" để tự động lựa chọn giữa các biến thể khác nhau (từ mạnh nhất đến các phiên bản "mini") tùy theo độ phức tạp của câu hỏi.
Về lý thuyết, đây là một cách thông minh để tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, trên thực tế, bộ định tuyến này được cho là hoạt động không ổn định và có xu hướng mặc định chuyển sang các phiên bản "mini" kém thông minh hơn cho hầu hết các truy vấn. Chính CEO Sam Altman cũng đã phải thừa nhận về một lỗi khiến GPT-5 "ngu ngốc hơn rất nhiều" trong một thời gian.
Điều này đã dẫn đến một giả thuyết được cộng đồng tin tưởng rộng rãi: GPT-5 thực chất chỉ là một "bài tập tiết kiệm chi phí". "Họ đã loại bỏ tất cả các mô hình đắt tiền và thay thế chúng bằng một bộ định tuyến tự động được tối ưu hóa chi phí. Cảm giác như đây là một sự cắt giảm chi phí, chứ không phải là một sự cải tiến," một người dùng viết trên Reddit.
Việc cắt giảm chi phí là điều có thể hiểu được. OpenAI đang phải đối mặt với một áp lực ngày càng tăng trong việc phải biến mô hình kinh doanh của mình thành có lợi nhuận, đặc biệt là với mức định giá khổng lồ và sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ.
Tuy nhiên, vụ việc lần này cho thấy công ty dường như đã đánh giá thấp mức độ gắn bó và sự tinh tường của cộng đồng người dùng. Họ đã nhanh chóng nhận ra sự sụt giảm về chất lượng và không ngần ngại lên tiếng.
Sự thất bại ban đầu của GPT-5 là một bài học đắt giá. Trong cuộc đua AI, việc theo đuổi các mục tiêu kinh tế ngắn hạn mà bỏ qua trải nghiệm thực tế của người dùng có thể khiến một công ty, dù là người tiên phong, phải trả một cái giá đắt về lòng tin và cả vị thế dẫn đầu của mình.
Từ kỳ vọng "trình độ tiến sĩ" đến lỗi đếm chữ "ngớ ngẩn"
Ngay sau khi GPT-5 được phát hành, các diễn đàn như Reddit đã tràn ngập những lời phàn nàn. Người dùng cho biết các câu trả lời của mô hình mới quá ngắn gọn, chất lượng viết kém đi rõ rệt và thiếu đi "tính cách" riêng biệt so với các phiên bản trước.
Đỉnh điểm của sự thất vọng là khi người dùng phát hiện ra rằng, dù được quảng bá là có "trí tuệ cấp tiến sĩ", GPT-5 vẫn mắc những lỗi rất ngớ ngẩn, chẳng hạn như khăng khăng rằng từ "blueberry" (quả việt quất) có ba chữ 'B'.
Sự bất mãn này lớn đến mức cộng đồng đã đồng loạt yêu cầu OpenAI phải khôi phục lại quyền truy cập vào mô hình cũ GPT-4o. Và trong một động thái đầy bất ngờ, OpenAI đã phải nhượng bộ và đưa mô hình cũ trở lại cho những người dùng trả phí.
"Bộ định tuyến" lỗi và giả thuyết về việc cắt giảm chi phí
Nguyên nhân của sự sụt giảm chất lượng này được cho là nằm ở kiến trúc kỹ thuật mới của GPT-5. Thay vì là một mô hình đơn lẻ, nó là một hệ thống sử dụng một "bộ định tuyến thời gian thực" để tự động lựa chọn giữa các biến thể khác nhau (từ mạnh nhất đến các phiên bản "mini") tùy theo độ phức tạp của câu hỏi.
Về lý thuyết, đây là một cách thông minh để tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, trên thực tế, bộ định tuyến này được cho là hoạt động không ổn định và có xu hướng mặc định chuyển sang các phiên bản "mini" kém thông minh hơn cho hầu hết các truy vấn. Chính CEO Sam Altman cũng đã phải thừa nhận về một lỗi khiến GPT-5 "ngu ngốc hơn rất nhiều" trong một thời gian.
Điều này đã dẫn đến một giả thuyết được cộng đồng tin tưởng rộng rãi: GPT-5 thực chất chỉ là một "bài tập tiết kiệm chi phí". "Họ đã loại bỏ tất cả các mô hình đắt tiền và thay thế chúng bằng một bộ định tuyến tự động được tối ưu hóa chi phí. Cảm giác như đây là một sự cắt giảm chi phí, chứ không phải là một sự cải tiến," một người dùng viết trên Reddit.
Giữa áp lực lợi nhuận và niềm tin của người dùng
Việc cắt giảm chi phí là điều có thể hiểu được. OpenAI đang phải đối mặt với một áp lực ngày càng tăng trong việc phải biến mô hình kinh doanh của mình thành có lợi nhuận, đặc biệt là với mức định giá khổng lồ và sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ.
Tuy nhiên, vụ việc lần này cho thấy công ty dường như đã đánh giá thấp mức độ gắn bó và sự tinh tường của cộng đồng người dùng. Họ đã nhanh chóng nhận ra sự sụt giảm về chất lượng và không ngần ngại lên tiếng.
Sự thất bại ban đầu của GPT-5 là một bài học đắt giá. Trong cuộc đua AI, việc theo đuổi các mục tiêu kinh tế ngắn hạn mà bỏ qua trải nghiệm thực tế của người dùng có thể khiến một công ty, dù là người tiên phong, phải trả một cái giá đắt về lòng tin và cả vị thế dẫn đầu của mình.
