Mai Nhung
Writer
Trong khi hàng nghìn nhân viên vừa nhận thông báo sa thải, ban lãnh đạo Microsoft lại đang tích cực quảng bá về một tương lai nơi trí tuệ nhân tạo (AI) giúp công ty tiết kiệm hàng trăm triệu USD và tăng vọt năng suất. Nghịch lý này đã phơi bày một thực tế phức tạp và gây tranh cãi của cuộc cách mạng AI: sự hiệu quả của máy móc thường đi kèm với cái giá phải trả của con người.
Tại một buổi thuyết trình nội bộ gần đây, ông Judson Althoff, Giám đốc thương mại của Microsoft, đã vẽ nên một bức tranh đầy lạc quan về tác động của trí tuệ nhân tạo (AI). Ông cho biết các công cụ AI đang được triển khai trên diện rộng trong toàn bộ công ty, từ bộ phận bán hàng, chăm sóc khách hàng cho đến kỹ thuật phần mềm.
Theo ông Althoff, chỉ riêng việc ứng dụng AI đã giúp Microsoft tiết kiệm hơn 500 triệu USD tại các trung tâm chăm sóc khách hàng trong năm ngoái, đồng thời còn nâng cao mức độ hài lòng của cả nhân viên và khách hàng. Về mặt kỹ thuật, khoảng 35% mã lập trình cho các sản phẩm mới của công ty hiện đã được tạo bởi AI, giúp rút ngắn đáng kể thời gian ra mắt sản phẩm.
Thực tế này không chỉ diễn ra ở Microsoft. Các gã khổng lồ công nghệ khác như Salesforce cũng thông báo AI đang đảm nhiệm khoảng 30% công việc nội bộ, trong khi tại Alphabet và Meta, một phần lớn mã nguồn cũng được AI hỗ trợ soạn thảo.
Tuy nhiên, song song với những con số tích cực về năng suất và tiết kiệm chi phí, là một thực tế ảm đạm hơn đối với người lao động. Kể từ đầu năm đến nay, Microsoft đã tiến hành cắt giảm nhân sự với quy mô lên tới khoảng 15.000 việc làm.
Điều trớ trêu là đợt sa thải gần đây nhất lại nhắm vào các bộ phận tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, chẳng hạn như bộ phận bán hàng. Đây chính là lĩnh vực mà công ty đang tích cực khuyến khích việc áp dụng AI để tăng hiệu quả. Sự trùng hợp này đã làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về việc AI đang dần thay thế vai trò của con người, chứ không chỉ đơn thuần là một công cụ hỗ trợ.
Trước những lo ngại này, ông Althoff đã cố gắng trấn an nhân viên. Ông cho rằng các công cụ như Copilot có thể giúp tăng hiệu quả bán hàng, thay vì thay thế hoàn toàn nhân viên. Ông đưa ra một con số thống kê cho thấy những nhân viên bán hàng sử dụng AI có khả năng tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng hơn và đạt doanh thu cao hơn 9% so với những người không sử dụng.
Mặc dù vậy, lời trấn an này khó có thể xoa dịu được nỗi lo của hàng nghìn nhân viên vừa mất việc. Nghịch lý tại Microsoft là một mô hình thu nhỏ của một cuộc chuyển dịch lớn hơn đang diễn ra trên toàn cầu. Trong khi AI hứa hẹn mang lại năng suất và lợi ích kinh tế chưa từng có cho các doanh nghiệp, nó cũng tạo ra sự bất an và nguy cơ mất việc làm rất thực tế cho người lao động.
Thách thức lớn nhất đối với các nhà lãnh đạo và các nhà hoạch định chính sách hiện nay không chỉ là làm thế nào để triển khai AI, mà còn là làm thế nào để quản lý những hệ quả sâu sắc về mặt con người của cuộc cách mạng công nghệ này.
Những con số "biết nói" về hiệu quả của AI
Tại một buổi thuyết trình nội bộ gần đây, ông Judson Althoff, Giám đốc thương mại của Microsoft, đã vẽ nên một bức tranh đầy lạc quan về tác động của trí tuệ nhân tạo (AI). Ông cho biết các công cụ AI đang được triển khai trên diện rộng trong toàn bộ công ty, từ bộ phận bán hàng, chăm sóc khách hàng cho đến kỹ thuật phần mềm.
Theo ông Althoff, chỉ riêng việc ứng dụng AI đã giúp Microsoft tiết kiệm hơn 500 triệu USD tại các trung tâm chăm sóc khách hàng trong năm ngoái, đồng thời còn nâng cao mức độ hài lòng của cả nhân viên và khách hàng. Về mặt kỹ thuật, khoảng 35% mã lập trình cho các sản phẩm mới của công ty hiện đã được tạo bởi AI, giúp rút ngắn đáng kể thời gian ra mắt sản phẩm.
Thực tế này không chỉ diễn ra ở Microsoft. Các gã khổng lồ công nghệ khác như Salesforce cũng thông báo AI đang đảm nhiệm khoảng 30% công việc nội bộ, trong khi tại Alphabet và Meta, một phần lớn mã nguồn cũng được AI hỗ trợ soạn thảo.
Cái giá của năng suất: 15.000 người mất việc
Tuy nhiên, song song với những con số tích cực về năng suất và tiết kiệm chi phí, là một thực tế ảm đạm hơn đối với người lao động. Kể từ đầu năm đến nay, Microsoft đã tiến hành cắt giảm nhân sự với quy mô lên tới khoảng 15.000 việc làm.
Điều trớ trêu là đợt sa thải gần đây nhất lại nhắm vào các bộ phận tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, chẳng hạn như bộ phận bán hàng. Đây chính là lĩnh vực mà công ty đang tích cực khuyến khích việc áp dụng AI để tăng hiệu quả. Sự trùng hợp này đã làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về việc AI đang dần thay thế vai trò của con người, chứ không chỉ đơn thuần là một công cụ hỗ trợ.
Lời trấn an và một thực tế không thể chối cãi
Trước những lo ngại này, ông Althoff đã cố gắng trấn an nhân viên. Ông cho rằng các công cụ như Copilot có thể giúp tăng hiệu quả bán hàng, thay vì thay thế hoàn toàn nhân viên. Ông đưa ra một con số thống kê cho thấy những nhân viên bán hàng sử dụng AI có khả năng tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng hơn và đạt doanh thu cao hơn 9% so với những người không sử dụng.
Mặc dù vậy, lời trấn an này khó có thể xoa dịu được nỗi lo của hàng nghìn nhân viên vừa mất việc. Nghịch lý tại Microsoft là một mô hình thu nhỏ của một cuộc chuyển dịch lớn hơn đang diễn ra trên toàn cầu. Trong khi AI hứa hẹn mang lại năng suất và lợi ích kinh tế chưa từng có cho các doanh nghiệp, nó cũng tạo ra sự bất an và nguy cơ mất việc làm rất thực tế cho người lao động.
Thách thức lớn nhất đối với các nhà lãnh đạo và các nhà hoạch định chính sách hiện nay không chỉ là làm thế nào để triển khai AI, mà còn là làm thế nào để quản lý những hệ quả sâu sắc về mặt con người của cuộc cách mạng công nghệ này.
