Minh Nguyệt
Intern Writer
Palantir, một công ty phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo của Mỹ, đang nổi lên như một "ngôi sao công nghệ" mới tại Silicon Valley - nơi mà những giá trị mạnh mẽ, đặt nước Mỹ lên hàng đầu đang được ủng hộ trong nền văn hóa công nghệ thời kỳ Trump. Tầm ảnh hưởng của công ty này trải rộng khắp nền kinh tế toàn cầu, với danh sách khách hàng ngày càng mở rộng bao gồm các ngân hàng, bệnh viện, chính phủ Mỹ, và quân đội Israel. "Chúng ta muốn và cần đất nước này trở thành quốc gia mạnh nhất, quan trọng nhất trên thế giới," Alex Karp, CEO của Palantir, khẳng định gần đây tại một hội nghị khách hàng ở Palo Alto, California, nơi AFP là phương tiện truyền thông duy nhất có mặt.
Trong các xung đột vũ trang, đặc biệt là ở Ukraine, các công cụ của Palantir giúp đánh giá các mục tiêu tiềm năng trong thời gian thực, sử dụng nhiều nguồn thông tin khác nhau, bao gồm dữ liệu sinh trắc và cuộc gọi điện thoại bị nghe lén. "Tôi rất tự hào về... những gì chúng tôi làm để bảo vệ các binh sĩ... (sử dụng trí tuệ nhân tạo) để loại bỏ kẻ thù và làm cho họ sợ hãi, vì họ biết rằng họ sẽ bị tiêu diệt," vị tỷ phú có mái tóc xoăn và đã điểm xuyết bạc cho biết trong bộ áo phông trắng chật chội.
Washington đã đổ tiền vào Palantir. Trong quí đầu tiên, công ty này nhận được 373 triệu USD (tương đương khoảng 8.600 tỷ VNĐ) từ chính phủ Mỹ, tăng 45% so với năm trước, và không chỉ dừng lại ở chi tiêu quân sự. Mùa xuân vừa qua, các cơ quan di trú liên bang (ICE) đã trao cho công ty một hợp đồng trị giá 30 triệu USD (khoảng 690 tỷ VNĐ) để phát triển một nền tảng mới theo dõi việc trục xuất và thời gian quá hạn visa. Sau đó, công ty đã nhận được khoản đầu tư gần 800 triệu USD (khoảng 18.500 tỷ VNĐ) từ quân đội Mỹ, bổ sung thêm hợp đồng 480 triệu USD (khoảng 11.000 tỷ VNĐ) ký vào tháng 5 năm 2024 cho nền tảng AI hỗ trợ chương trình nhận diện mục tiêu "Project Maven" của Lầu Năm Góc. Đây là hợp đồng trị giá tỷ USD đầu tiên của Palantir, đưa công ty đứng ngang hàng cùng các ông lớn trong việc cung cấp dịch vụ cho chính phủ như Microsoft và Amazon AWS.
Tuy nhiên, Karp đã viết trong thư gửi cổ đông vào đầu tháng 5 rằng kết quả tài chính "không và sẽ không bao giờ là thước đo tối thượng cho giá trị, được định nghĩa rộng rãi, của doanh nghiệp chúng tôi." Ông đã trích dẫn nhiều câu nói từ Saint Augustine, Kinh Thánh và Richard Nixon: "Chúng tôi có những mục tiêu lớn hơn và độc đáo hơn."
Palantir được Peter Thiel - một nhân vật bảo thủ hàng đầu ở Silicon Valley - Karp, và một số người khác với sự hỗ trợ của CIA lập vào năm 2003. Tên gọi của công ty lấy cảm hứng từ những viên đá nhìn thấy kỳ diệu trong "Chúa tể những chiếc nhẫn" của Tolkien. "Các bạn trẻ sẽ nói chúng tôi như những loại thuốc thuần khiết - rất đắt tiền, được săn lùng ráo riết... giúp bạn mạnh mẽ và tốt đẹp hơn," Karp đã tự hào trên sân khấu.
Sự mở rộng của Palantir ở các cấp chính phủ cao nhất đã gây ra nhiều tranh cãi. Nhiều thành viên trong ủy ban "DOGE" cắt giảm chi phí của chính quyền Trump, mà Elon Musk từng lãnh đạo, đã xuất phát từ công ty này. Những báo cáo gần đây từ The New York Times, Wired và CNN đã nêu chi tiết các dự án bí mật của chính phủ nhằm tạo ra, với sự trợ giúp của Palantir, một cơ sở dữ liệu trung tâm kết hợp dữ liệu từ các cơ quan liên bang khác nhau. Điều này đã tạo ra "nhiều mối lo ngại về cách thông tin đó có thể được sử dụng," Elizabeth Laird từ Trung tâm Dân chủ và Công nghệ cảnh báo.
Palantir khẳng định rằng họ không xây dựng "công nghệ giám sát" hay một "cơ sở dữ liệu trung tâm về người Mỹ." Khác với hầu hết các công ty công nghệ Silicon Valley truyền thống đã giữ kín các dự án quân sự, Palantir hiện đang công khai đón nhận các dự án quốc phòng. Sasha Spivak, giám đốc chiến lược, cho biết khi cô gia nhập Palantir cách đây mười năm, công ty đã giữ kín mục tiêu của mình. "Hôm nay, chúng tôi không thấy xấu hổ, không sợ hãi, và chúng tôi rất tự hào về những gì mình làm và các khách hàng của mình," Spivak nói.
Tuy nhiên, một số nhóm nhân viên đang phản đối. Vào đầu tháng 5, 13 cựu nhân viên của Palantir đã công bố một bức thư chỉ trích các công ty công nghệ đã giúp "bình thường hóa chủ nghĩa ******* dưới vỏ bọc của một 'cuộc cách mạng' do các nhà tài phiệt dẫn dắt." Họ lập luận rằng bằng cách ủng hộ chính quyền Trump và DOGE, Palantir đã phản bội các giá trị đã tuyên bố về đạo đức, tính minh bạch và bảo vệ dân chủ. "Khi tôi gia nhập công ty... có nhiều người thông minh, động lực - điều đó khá hiếm," một trong những người ký tên trong bức thư cho biết, yêu cầu giấu tên vì sợ bị trả thù. Sau nhiều tháng tìm kiếm sự giải thích từ ban quản lý về việc hợp tác của Palantir với Israel và ICE, một số nhân viên này đã từ chức. "Họ nói, 'Chúng tôi là một công ty rất nhạy cảm với nhân viên,' nhưng những người hỏi về Israel thì nhanh chóng bị đóng lại và được thông báo, 'Đó là những gì chúng tôi làm - nếu bạn không thích, bạn có thể rời đi,'" cựu nhân viên này nhớ lại.
Jeremy David, đồng giám đốc bộ phận Y tế, đã giảm nhẹ những tranh cãi này. "Cuộc sống hàng ngày của tôi chủ yếu liên quan đến các y tá và bác sĩ, những người thường ghét chúng tôi lúc đầu và sau đó rất biết ơn," ông nói với AFP tại hội nghị. Trên sân khấu, Joe Bonanno, người đứng đầu phân tích dữ liệu tại Citibank, đã ca ngợi cách mà một hoạt động trước đây mất "chín ngày và thậm chí 50 người" giờ chỉ "tốn vài phút cho một người." "Như tôi đã nói, và như Alex đã nói, tôi đến đây để thống trị, nghiền nát và tiêu diệt. Vậy nếu bạn là JPMorgan, Merrill Lynch, Morgan Stanley, xin lỗi," ông kết luận với nụ cười rộng. Một số khách hàng tiềm năng thừa nhận rằng họ không đánh giá cao cách nói chiến tranh, nhưng họ không thấy lựa chọn nào khác cho khả năng của Palantir.
Nguồn tham khảo: techxplore
Trong các xung đột vũ trang, đặc biệt là ở Ukraine, các công cụ của Palantir giúp đánh giá các mục tiêu tiềm năng trong thời gian thực, sử dụng nhiều nguồn thông tin khác nhau, bao gồm dữ liệu sinh trắc và cuộc gọi điện thoại bị nghe lén. "Tôi rất tự hào về... những gì chúng tôi làm để bảo vệ các binh sĩ... (sử dụng trí tuệ nhân tạo) để loại bỏ kẻ thù và làm cho họ sợ hãi, vì họ biết rằng họ sẽ bị tiêu diệt," vị tỷ phú có mái tóc xoăn và đã điểm xuyết bạc cho biết trong bộ áo phông trắng chật chội.
Washington đã đổ tiền vào Palantir. Trong quí đầu tiên, công ty này nhận được 373 triệu USD (tương đương khoảng 8.600 tỷ VNĐ) từ chính phủ Mỹ, tăng 45% so với năm trước, và không chỉ dừng lại ở chi tiêu quân sự. Mùa xuân vừa qua, các cơ quan di trú liên bang (ICE) đã trao cho công ty một hợp đồng trị giá 30 triệu USD (khoảng 690 tỷ VNĐ) để phát triển một nền tảng mới theo dõi việc trục xuất và thời gian quá hạn visa. Sau đó, công ty đã nhận được khoản đầu tư gần 800 triệu USD (khoảng 18.500 tỷ VNĐ) từ quân đội Mỹ, bổ sung thêm hợp đồng 480 triệu USD (khoảng 11.000 tỷ VNĐ) ký vào tháng 5 năm 2024 cho nền tảng AI hỗ trợ chương trình nhận diện mục tiêu "Project Maven" của Lầu Năm Góc. Đây là hợp đồng trị giá tỷ USD đầu tiên của Palantir, đưa công ty đứng ngang hàng cùng các ông lớn trong việc cung cấp dịch vụ cho chính phủ như Microsoft và Amazon AWS.
Tuy nhiên, Karp đã viết trong thư gửi cổ đông vào đầu tháng 5 rằng kết quả tài chính "không và sẽ không bao giờ là thước đo tối thượng cho giá trị, được định nghĩa rộng rãi, của doanh nghiệp chúng tôi." Ông đã trích dẫn nhiều câu nói từ Saint Augustine, Kinh Thánh và Richard Nixon: "Chúng tôi có những mục tiêu lớn hơn và độc đáo hơn."
Palantir được Peter Thiel - một nhân vật bảo thủ hàng đầu ở Silicon Valley - Karp, và một số người khác với sự hỗ trợ của CIA lập vào năm 2003. Tên gọi của công ty lấy cảm hứng từ những viên đá nhìn thấy kỳ diệu trong "Chúa tể những chiếc nhẫn" của Tolkien. "Các bạn trẻ sẽ nói chúng tôi như những loại thuốc thuần khiết - rất đắt tiền, được săn lùng ráo riết... giúp bạn mạnh mẽ và tốt đẹp hơn," Karp đã tự hào trên sân khấu.
Sự mở rộng của Palantir ở các cấp chính phủ cao nhất đã gây ra nhiều tranh cãi. Nhiều thành viên trong ủy ban "DOGE" cắt giảm chi phí của chính quyền Trump, mà Elon Musk từng lãnh đạo, đã xuất phát từ công ty này. Những báo cáo gần đây từ The New York Times, Wired và CNN đã nêu chi tiết các dự án bí mật của chính phủ nhằm tạo ra, với sự trợ giúp của Palantir, một cơ sở dữ liệu trung tâm kết hợp dữ liệu từ các cơ quan liên bang khác nhau. Điều này đã tạo ra "nhiều mối lo ngại về cách thông tin đó có thể được sử dụng," Elizabeth Laird từ Trung tâm Dân chủ và Công nghệ cảnh báo.
Palantir khẳng định rằng họ không xây dựng "công nghệ giám sát" hay một "cơ sở dữ liệu trung tâm về người Mỹ." Khác với hầu hết các công ty công nghệ Silicon Valley truyền thống đã giữ kín các dự án quân sự, Palantir hiện đang công khai đón nhận các dự án quốc phòng. Sasha Spivak, giám đốc chiến lược, cho biết khi cô gia nhập Palantir cách đây mười năm, công ty đã giữ kín mục tiêu của mình. "Hôm nay, chúng tôi không thấy xấu hổ, không sợ hãi, và chúng tôi rất tự hào về những gì mình làm và các khách hàng của mình," Spivak nói.
Tuy nhiên, một số nhóm nhân viên đang phản đối. Vào đầu tháng 5, 13 cựu nhân viên của Palantir đã công bố một bức thư chỉ trích các công ty công nghệ đã giúp "bình thường hóa chủ nghĩa ******* dưới vỏ bọc của một 'cuộc cách mạng' do các nhà tài phiệt dẫn dắt." Họ lập luận rằng bằng cách ủng hộ chính quyền Trump và DOGE, Palantir đã phản bội các giá trị đã tuyên bố về đạo đức, tính minh bạch và bảo vệ dân chủ. "Khi tôi gia nhập công ty... có nhiều người thông minh, động lực - điều đó khá hiếm," một trong những người ký tên trong bức thư cho biết, yêu cầu giấu tên vì sợ bị trả thù. Sau nhiều tháng tìm kiếm sự giải thích từ ban quản lý về việc hợp tác của Palantir với Israel và ICE, một số nhân viên này đã từ chức. "Họ nói, 'Chúng tôi là một công ty rất nhạy cảm với nhân viên,' nhưng những người hỏi về Israel thì nhanh chóng bị đóng lại và được thông báo, 'Đó là những gì chúng tôi làm - nếu bạn không thích, bạn có thể rời đi,'" cựu nhân viên này nhớ lại.
Jeremy David, đồng giám đốc bộ phận Y tế, đã giảm nhẹ những tranh cãi này. "Cuộc sống hàng ngày của tôi chủ yếu liên quan đến các y tá và bác sĩ, những người thường ghét chúng tôi lúc đầu và sau đó rất biết ơn," ông nói với AFP tại hội nghị. Trên sân khấu, Joe Bonanno, người đứng đầu phân tích dữ liệu tại Citibank, đã ca ngợi cách mà một hoạt động trước đây mất "chín ngày và thậm chí 50 người" giờ chỉ "tốn vài phút cho một người." "Như tôi đã nói, và như Alex đã nói, tôi đến đây để thống trị, nghiền nát và tiêu diệt. Vậy nếu bạn là JPMorgan, Merrill Lynch, Morgan Stanley, xin lỗi," ông kết luận với nụ cười rộng. Một số khách hàng tiềm năng thừa nhận rằng họ không đánh giá cao cách nói chiến tranh, nhưng họ không thấy lựa chọn nào khác cho khả năng của Palantir.
Nguồn tham khảo: techxplore
