Trúc Hà Nhân
Intern Writer
Trước khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện, ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine hầu như hoàn toàn được quản lý bởi chính phủ và các nhà thầu quốc phòng lớn. Tuy nhiên, trong những năm qua, Ukraine đã trở thành một trong những nước tiên phong trong công nghệ quốc phòng, đặc biệt là trong việc phát triển drone trên không, trên biển và dưới mặt đất, với sự tham gia của các công ty khởi nghiệp nhỏ đang thúc đẩy đổi mới công nghệ bên cạnh những tập đoàn lớn. Sự chuyển biến này, cùng với những thay đổi lớn trong cách thức mua sắm vũ khí, đã trở thành một điều cần thiết khi Ukraine đang chiến đấu vì sự sống còn của mình. Nhu cầu đổi mới và cải tiến liên tục để tồn tại là bài học quan trọng, nhưng lại đang bị bỏ qua ở phương Tây.
Deborah Fairlamb là một người có cơ hội quan sát sự phát triển nhanh chóng của công nghệ quốc phòng Ukraine từ ngay tại Kyiv. Là một người Mỹ đã sống ở Ukraine nhiều năm, cô đã đảm nhận nhiều vị trí lãnh đạo trong lĩnh vực đầu tư công nghệ. Sau cuộc xâm lược của Nga, Fairlamb đã quyết định ở lại Ukraine và đồng sáng lập Green Flag Ventures, với sứ mệnh đầu tư vào các công ty sản xuất sản phẩm thương mại giai đoạn đầu có ứng dụng quân sự. Đến nay, Green Flag đã đầu tư vào các công ty phát triển công nghệ chống drone, dẫn đường và liên lạc.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền kéo dài một giờ với The War Zone, Fairlamb cho rằng những đổi mới này đã giúp Ukraine rất nhiều trong cuộc chiến chống lại Nga, nhưng những bài học thành công lại đang bị phớt lờ hoặc bỏ qua bởi Mỹ và các đồng minh NATO. Từ những drone tự động đến những lo ngại rằng các công ty nước ngoài đang chiếm đoạt những thành tựu công nghệ của Ukraine và tuyên bố đó là sản phẩm của họ, Fairlamb đã cung cấp cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách Ukraine trở thành một nhà đổi mới công nghệ quốc phòng mà các nhà lãnh đạo toàn cầu không thể bỏ qua. Cô cũng đưa ra những cảnh báo nghiêm túc cho các quân đội và chính phủ phương Tây rằng nếu họ không thay đổi cách phát triển và mua sắm vũ khí một cách quyết liệt, có thể sẽ quá muộn.
Khi được hỏi về tình hình phát triển vũ khí Ukraine từ góc nhìn của một nhà đầu tư mạo hiểm Mỹ đang hoạt động tại Kyiv, Fairlamb trả lời rằng tốc độ thay đổi thật sự ấn tượng. Nhiều người nghĩ đến Ukraine và drone thì thường chỉ nghĩ đến drone trên không, nhưng thực tế người Ukraine cũng đang đổi mới đáng kể trong cả xe mặt đất và phương tiện trên biển. Không chỉ là những thân drone, mà còn là tất cả các thành phần, từ hệ thống dẫn đường đến khả năng chống lại chiến tranh điện tử. Họ đang tập trung vào việc sản xuất drone trong nước, đặc biệt là những drone tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Cô cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ hai mục đích trong phát triển công nghệ quân sự. Các nhà sản xuất lớn có dòng tiền để chờ đợi, nhưng các công ty khởi nghiệp thì không thể vượt qua khoảng thời gian ba đến năm năm khó khăn khi phải đi qua quy trình mua sắm của Bộ Quốc phòng. Nếu họ có thể bán cho các thị trường khác như an ninh hạ tầng, giám sát cảng hay kiểm soát biên giới, điều đó giúp họ có doanh thu để tồn tại cho đến khi phát triển đủ mạnh.
Khi Tổng thống Zelensky đề cập đến việc phát triển 1.000 drone ngăn chặn mỗi ngày, Fairlamb cho rằng khả năng mở rộng của ngành công nghiệp Ukraine là rất ấn tượng. Năm 2022, Ukraine gần như không có drone tự sản xuất nào. Họ đã phải mua sắm và điều chỉnh các sản phẩm có sẵn. Đến năm 2023, FPV (drone góc nhìn đầu tiên) đã xuất hiện và được sản xuất hàng loạt. Quá trình sản xuất này không tập trung, mà diễn ra ở nhiều xưởng nhỏ trên khắp Ukraine, nơi người dân tự chế tạo các bộ phận drone.
Ukraine hiện đã có khả năng sản xuất hàng triệu drone ngăn chặn. Nhiều drone nhỏ được in 3D, và Fairlamb tin rằng việc họ có thể nâng cao sản lượng ra thị trường là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các drone tấn công của Nga, nhu cầu về drone ngăn chặn ngày càng trở nên cấp bách. Sự thay đổi trong phương thức hoạt động của các drone của Nga cũng đã khiến cho việc ngăn chặn chúng trở nên khó khăn hơn.
Fairlamb chia sẻ rằng nhiều công ty mà cô đầu tư hiện đang phát triển công nghệ chống drone. Một trong những công ty, Kara Dag, chuyên về phát hiện và giảm thiểu mối đe dọa từ drone. Một công ty khác, Swarmer, đang phát triển các khả năng tự động hóa và swarming, cho phép nhiều drone có thể hoạt động theo nhóm dưới sự điều khiển của một người.
Công nghệ Swarmer đã được triển khai trên chiến trường và cho phép một người điều khiển nhiều drone cùng lúc thông qua một hệ thống có thể tích hợp với hầu hết các loại drone. Hệ thống này hiện đang được phát triển để mở rộng ra nhiều loại phương tiện khác nhau, từ drone trên không cho đến phương tiện mặt đất và trên biển.
Công nghệ drone đang phát triển nhanh chóng và Ukraine không ngừng đổi mới để thích ứng với những thách thức trước mắt. Fairlamb nhấn mạnh rằng điều này không chỉ có ý nghĩa trong bối cảnh Ukraine mà còn có thể ảnh hưởng đến cách các quốc gia khác, như Mỹ, chuẩn bị cho những xung đột tiềm tàng trong tương lai. Thực tế, nhiều công ty Ukraine đang hợp tác chặt chẽ với quân đội trong việc xây dựng và thử nghiệm công nghệ mới, một quy trình mà họ khẳng định là rất khác biệt so với quy trình truyền thống của phương Tây.
Cuối cùng, Fairlamb cảnh báo rằng tốc độ đổi mới công nghệ ở Ukraine rất nhanh và điều này đang tạo ra một khoảng cách lớn với những gì đang diễn ra ở phương Tây. Nếu không chú ý và điều chỉnh kịp thời, các quân đội phương Tây có thể sẽ đứng trước nguy cơ lớn trong các tình huống chiến tranh hiện đại, nơi mà số lượng drone và công nghệ sẽ đóng vai trò hết sức quan trọng.
Nguồn tham khảo: The War Zone
Deborah Fairlamb là một người có cơ hội quan sát sự phát triển nhanh chóng của công nghệ quốc phòng Ukraine từ ngay tại Kyiv. Là một người Mỹ đã sống ở Ukraine nhiều năm, cô đã đảm nhận nhiều vị trí lãnh đạo trong lĩnh vực đầu tư công nghệ. Sau cuộc xâm lược của Nga, Fairlamb đã quyết định ở lại Ukraine và đồng sáng lập Green Flag Ventures, với sứ mệnh đầu tư vào các công ty sản xuất sản phẩm thương mại giai đoạn đầu có ứng dụng quân sự. Đến nay, Green Flag đã đầu tư vào các công ty phát triển công nghệ chống drone, dẫn đường và liên lạc.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền kéo dài một giờ với The War Zone, Fairlamb cho rằng những đổi mới này đã giúp Ukraine rất nhiều trong cuộc chiến chống lại Nga, nhưng những bài học thành công lại đang bị phớt lờ hoặc bỏ qua bởi Mỹ và các đồng minh NATO. Từ những drone tự động đến những lo ngại rằng các công ty nước ngoài đang chiếm đoạt những thành tựu công nghệ của Ukraine và tuyên bố đó là sản phẩm của họ, Fairlamb đã cung cấp cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách Ukraine trở thành một nhà đổi mới công nghệ quốc phòng mà các nhà lãnh đạo toàn cầu không thể bỏ qua. Cô cũng đưa ra những cảnh báo nghiêm túc cho các quân đội và chính phủ phương Tây rằng nếu họ không thay đổi cách phát triển và mua sắm vũ khí một cách quyết liệt, có thể sẽ quá muộn.
Khi được hỏi về tình hình phát triển vũ khí Ukraine từ góc nhìn của một nhà đầu tư mạo hiểm Mỹ đang hoạt động tại Kyiv, Fairlamb trả lời rằng tốc độ thay đổi thật sự ấn tượng. Nhiều người nghĩ đến Ukraine và drone thì thường chỉ nghĩ đến drone trên không, nhưng thực tế người Ukraine cũng đang đổi mới đáng kể trong cả xe mặt đất và phương tiện trên biển. Không chỉ là những thân drone, mà còn là tất cả các thành phần, từ hệ thống dẫn đường đến khả năng chống lại chiến tranh điện tử. Họ đang tập trung vào việc sản xuất drone trong nước, đặc biệt là những drone tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Cô cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ hai mục đích trong phát triển công nghệ quân sự. Các nhà sản xuất lớn có dòng tiền để chờ đợi, nhưng các công ty khởi nghiệp thì không thể vượt qua khoảng thời gian ba đến năm năm khó khăn khi phải đi qua quy trình mua sắm của Bộ Quốc phòng. Nếu họ có thể bán cho các thị trường khác như an ninh hạ tầng, giám sát cảng hay kiểm soát biên giới, điều đó giúp họ có doanh thu để tồn tại cho đến khi phát triển đủ mạnh.
Khi Tổng thống Zelensky đề cập đến việc phát triển 1.000 drone ngăn chặn mỗi ngày, Fairlamb cho rằng khả năng mở rộng của ngành công nghiệp Ukraine là rất ấn tượng. Năm 2022, Ukraine gần như không có drone tự sản xuất nào. Họ đã phải mua sắm và điều chỉnh các sản phẩm có sẵn. Đến năm 2023, FPV (drone góc nhìn đầu tiên) đã xuất hiện và được sản xuất hàng loạt. Quá trình sản xuất này không tập trung, mà diễn ra ở nhiều xưởng nhỏ trên khắp Ukraine, nơi người dân tự chế tạo các bộ phận drone.
Ukraine hiện đã có khả năng sản xuất hàng triệu drone ngăn chặn. Nhiều drone nhỏ được in 3D, và Fairlamb tin rằng việc họ có thể nâng cao sản lượng ra thị trường là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các drone tấn công của Nga, nhu cầu về drone ngăn chặn ngày càng trở nên cấp bách. Sự thay đổi trong phương thức hoạt động của các drone của Nga cũng đã khiến cho việc ngăn chặn chúng trở nên khó khăn hơn.
Fairlamb chia sẻ rằng nhiều công ty mà cô đầu tư hiện đang phát triển công nghệ chống drone. Một trong những công ty, Kara Dag, chuyên về phát hiện và giảm thiểu mối đe dọa từ drone. Một công ty khác, Swarmer, đang phát triển các khả năng tự động hóa và swarming, cho phép nhiều drone có thể hoạt động theo nhóm dưới sự điều khiển của một người.
Công nghệ Swarmer đã được triển khai trên chiến trường và cho phép một người điều khiển nhiều drone cùng lúc thông qua một hệ thống có thể tích hợp với hầu hết các loại drone. Hệ thống này hiện đang được phát triển để mở rộng ra nhiều loại phương tiện khác nhau, từ drone trên không cho đến phương tiện mặt đất và trên biển.
Công nghệ drone đang phát triển nhanh chóng và Ukraine không ngừng đổi mới để thích ứng với những thách thức trước mắt. Fairlamb nhấn mạnh rằng điều này không chỉ có ý nghĩa trong bối cảnh Ukraine mà còn có thể ảnh hưởng đến cách các quốc gia khác, như Mỹ, chuẩn bị cho những xung đột tiềm tàng trong tương lai. Thực tế, nhiều công ty Ukraine đang hợp tác chặt chẽ với quân đội trong việc xây dựng và thử nghiệm công nghệ mới, một quy trình mà họ khẳng định là rất khác biệt so với quy trình truyền thống của phương Tây.
Cuối cùng, Fairlamb cảnh báo rằng tốc độ đổi mới công nghệ ở Ukraine rất nhanh và điều này đang tạo ra một khoảng cách lớn với những gì đang diễn ra ở phương Tây. Nếu không chú ý và điều chỉnh kịp thời, các quân đội phương Tây có thể sẽ đứng trước nguy cơ lớn trong các tình huống chiến tranh hiện đại, nơi mà số lượng drone và công nghệ sẽ đóng vai trò hết sức quan trọng.
Nguồn tham khảo: The War Zone
