Hoàng Đức
Writer
Toán học như chúng ta biết ngày nay đã phát triển đáng kể trong nhiều thế kỷ qua. Nó đã phát triển từ việc đếm, đo lường, tính toán cơ bản để áp dụng logic trừu tượng và một số khái niệm phức tạp. Trên thực tế, lịch sử toán học cũng lâu đời như nền văn minh nhân loại.
Chúng ta sẽ thực hiện một chuyến du hành về quá khứ và khám phá câu chuyện của Acsimet (Archimedes), một nhà toán học và triết học, người được gọi là “Cha đẻ của Toán học”.
Cha đẻ của Toán học là nhà toán học và triết học vĩ đại người Hy Lạp Acsimet. Có lẽ bạn đã từng nghe đến cái tên – định lý Acsimet được nghiên cứu rộng rãi trong Vật lý và được đặt theo tên của nhà triết học vĩ đại. Acsimet là bộ não bậc thầy đằng sau số pi, còn được gọi là phép đo bao gồm diện tích hình tròn, diện tích bề mặt và thể tích hình cầu. Acsimet đã cống hiến toàn bộ cuộc đời, cho việc theo đuổi học thuật và được thúc đẩy bởi khát vọng cháy bỏng muốn biết, khám phá và khám phá những điều chưa biết trong mọi tầng lớp xã hội.
Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cuộc đời sơ khai, giáo dục, công trình sử thi và đóng góp bất hủ của Archimedes cho môn Toán.
Acsimet (284 - 212 trước Công nguyên) - là nhà giáo, nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ đại, ông sinh tại thành phố Syracuse, một thành bang của Hy Lạp cổ đại. Cha của Acsimet là một nhà thiên văn và toán học nổi tiếng Phidias, đã đích thân giáo dục và hướng dẫn ông đi sâu vào hai bộ môn này. Năm 7 tuổi ông học khoa học tự nhiên, triết học, văn học. Mười một tuổi ông đi du học Ai Cập, là học sinh của nhà toán học nổi tiếng Ơclit; rồi Tây Ban Nha và định cư vĩnh viễn tại thành phố Cyracuse, xứ Sicile. Ðược hoàng gia tài trợ về tài chính, ông cống hiến hoàn toàn cho nghiên cứu khoa học.
Acsimet có nhiều đóng góp to lớn trong lĩnh vực Vật lý, Toán học và Thiên văn học.
Về Vật lý, ông là người đã sáng chế ra chiếc máy bơm dùng để tưới tiêu nước cho đồng ruộng Ai Cập, là người đầu tiên sử dụng hệ thống các đòn bẩy và ròng rọc để nâng các vật lên cao, là người đã tìm ra định luật về sức đẩy của nước.
Về Toán học, Acsimet đã giải bài toán về tính độ dài của đường cong, đường xoắn ốc, đặc biệt ông đã tính ra số Pi bằng cách đo hình có nhiều góc nội tiếp và ngoại tiếp.
Về Thiên văn học, ông đã nghiên cứu sự chuyển động của Mặt Trăng và các vì sao.
Acsimet suốt cuộc đời say sưa học tập, nghiên cứu. Tương truyền rằng ông đã tìm ra định luật về sức đẩy của nước khi đang tắm. Ông đã sung sướng nhảy ra khỏi bồn tắm, chạy thẳng về phòng làm việc mà quên cả mặc quần áo, miệng kêu lớn: "Ơrêca! Ơrêca (Tìm thấy rồi! Tìm thấy rồi!).
Trong cuộc chiến tranh của Hy Lạp chống quân xâm lược Rôma, Acsimet đã sáng chế ra nhiều loại vũ khí mới như máy bắn đá, những cái móc thuyền, đặc biệt trong đó có một thứ vũ khí quang học để đốt thuyền giặc. Thành Xicacudo đã được bảo vệ đến 3 năm mới bị thất thủ. Khi bọn xâm lược hạ được thành, chúng thấy ông vẫn đang say sưa ngồi nghiên cứu những hình vẽ trên đất. Ông đã thét lên: "Không được xóa các hình vẽ của ta", trước khi bị ngọn giáo của kẻ thù đâm vào ngực. Acsimet đã anh dũng hi sinh như một chiến sĩ kiên cường.
- Số thập phân của số Pi. Năm -250, ông chứng minh rằng số Pi nằm giữa 223/7 và 22/7
- Phương pháp tính gần đúng chu vi vòng tròn từ những hình lục giác đều nội tiếp trong vòng tròn.
- Những tính chất của tiêu cự của Parabole
- Phát minh đòn bẩy, đinh vis Acsimet (có thể do Archytas de Tarente), bánh xe răng cưa.
- Chế ra máy chiến tranh khi Cyracuse bị quân La Mã vây.
- Chế ra vòng xoắn ốc không ngừng của Acsimet (có thể do Conon de Samos)
- Tính diện tích parabole bằng cách chia ra thành tam giác vô tận
- Nguyên lý Thủy tĩnh (hydrostatique), sức đẩy Acsimet, Trọng tâm Barycentre
- Những khối Acsimet (Solides Acsimet)
- Những dạng đầu tiên của tích phân.
Nhiều công trình của ông đã không được biết đến cho đến thế kỷ XVII, thế kỷ XIXe, Pascal, Monge và Carnot đã làm công trình của họ dựa trên công trình của Acsimet.
- Sự cân bằng của các mặt phẳng trên ký thuyết cơ học
- Phép cầu phương của hình Parabole
- Hình cầu và khối cầu cho Toán. Tác phẩm này xác định diện tích hình cầu theo bán kính, diện tích bề mặt của hình nón từ diện tích mặt đáy của nó.
- Hình xoắn ốc (đó là hình xoắn ốc Acsimet, vì có nhiều loại xoắn ốc)
- Hình nón và hình cầu (thể tích tạo thành do sự xoay tròn của mặt phẳng quanh một trục (surface de révolution), những parabole quay quanh đường thẳng hay hyperbole
- Tính chu vi đường tròn (Ông đã cho cách tính gần đúng của con số Pi mà Euclide đã khám phá ra.
- Sách chuyên luận về phương pháp để khám phá Toán học. Sách này chỉ mới được khám phá ra vào năm 1889 tại Jérusalem.
- Về trọng tâm và những mặt phẳng: đó là sách đầu tiên viết về trọng tâm barycentre (ý nghĩa văn chương là "tâm nặng")
Những đóng góp của Acsimet trong các lĩnh vực toán học, vật lý, thiên văn học và triết học đã rất nổi bật. Các nhà sử học toán học và khoa học đều đồng ý về thực tế rằng Acsimet là nhà toán học vĩ đại nhất thời cổ đại. Với một chuỗi dài các phát minh và khám phá mang tên mình, Acsimet đã được coi là “Cha đẻ của Toán học”.
Chúng ta sẽ thực hiện một chuyến du hành về quá khứ và khám phá câu chuyện của Acsimet (Archimedes), một nhà toán học và triết học, người được gọi là “Cha đẻ của Toán học”.
Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cuộc đời sơ khai, giáo dục, công trình sử thi và đóng góp bất hủ của Archimedes cho môn Toán.
Acsimet (284 - 212 trước Công nguyên) - là nhà giáo, nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ đại, ông sinh tại thành phố Syracuse, một thành bang của Hy Lạp cổ đại. Cha của Acsimet là một nhà thiên văn và toán học nổi tiếng Phidias, đã đích thân giáo dục và hướng dẫn ông đi sâu vào hai bộ môn này. Năm 7 tuổi ông học khoa học tự nhiên, triết học, văn học. Mười một tuổi ông đi du học Ai Cập, là học sinh của nhà toán học nổi tiếng Ơclit; rồi Tây Ban Nha và định cư vĩnh viễn tại thành phố Cyracuse, xứ Sicile. Ðược hoàng gia tài trợ về tài chính, ông cống hiến hoàn toàn cho nghiên cứu khoa học.
Acsimet có nhiều đóng góp to lớn trong lĩnh vực Vật lý, Toán học và Thiên văn học.
Về Vật lý, ông là người đã sáng chế ra chiếc máy bơm dùng để tưới tiêu nước cho đồng ruộng Ai Cập, là người đầu tiên sử dụng hệ thống các đòn bẩy và ròng rọc để nâng các vật lên cao, là người đã tìm ra định luật về sức đẩy của nước.
Về Toán học, Acsimet đã giải bài toán về tính độ dài của đường cong, đường xoắn ốc, đặc biệt ông đã tính ra số Pi bằng cách đo hình có nhiều góc nội tiếp và ngoại tiếp.
Về Thiên văn học, ông đã nghiên cứu sự chuyển động của Mặt Trăng và các vì sao.
Trong cuộc chiến tranh của Hy Lạp chống quân xâm lược Rôma, Acsimet đã sáng chế ra nhiều loại vũ khí mới như máy bắn đá, những cái móc thuyền, đặc biệt trong đó có một thứ vũ khí quang học để đốt thuyền giặc. Thành Xicacudo đã được bảo vệ đến 3 năm mới bị thất thủ. Khi bọn xâm lược hạ được thành, chúng thấy ông vẫn đang say sưa ngồi nghiên cứu những hình vẽ trên đất. Ông đã thét lên: "Không được xóa các hình vẽ của ta", trước khi bị ngọn giáo của kẻ thù đâm vào ngực. Acsimet đã anh dũng hi sinh như một chiến sĩ kiên cường.
Những công trình ông tìm ra
- Công thức tính diện tích và thể tích hình lăng trụ và hình cầu.- Số thập phân của số Pi. Năm -250, ông chứng minh rằng số Pi nằm giữa 223/7 và 22/7
- Phương pháp tính gần đúng chu vi vòng tròn từ những hình lục giác đều nội tiếp trong vòng tròn.
- Những tính chất của tiêu cự của Parabole
- Phát minh đòn bẩy, đinh vis Acsimet (có thể do Archytas de Tarente), bánh xe răng cưa.
- Chế ra máy chiến tranh khi Cyracuse bị quân La Mã vây.
- Chế ra vòng xoắn ốc không ngừng của Acsimet (có thể do Conon de Samos)
- Tính diện tích parabole bằng cách chia ra thành tam giác vô tận
- Nguyên lý Thủy tĩnh (hydrostatique), sức đẩy Acsimet, Trọng tâm Barycentre
- Những khối Acsimet (Solides Acsimet)
- Những dạng đầu tiên của tích phân.
Nhiều công trình của ông đã không được biết đến cho đến thế kỷ XVII, thế kỷ XIXe, Pascal, Monge và Carnot đã làm công trình của họ dựa trên công trình của Acsimet.
Tác phẩm ông đã viết
- Sự cân bằng các vật nổi- Sự cân bằng của các mặt phẳng trên ký thuyết cơ học
- Phép cầu phương của hình Parabole
- Hình cầu và khối cầu cho Toán. Tác phẩm này xác định diện tích hình cầu theo bán kính, diện tích bề mặt của hình nón từ diện tích mặt đáy của nó.
- Hình xoắn ốc (đó là hình xoắn ốc Acsimet, vì có nhiều loại xoắn ốc)
- Hình nón và hình cầu (thể tích tạo thành do sự xoay tròn của mặt phẳng quanh một trục (surface de révolution), những parabole quay quanh đường thẳng hay hyperbole
- Tính chu vi đường tròn (Ông đã cho cách tính gần đúng của con số Pi mà Euclide đã khám phá ra.
- Sách chuyên luận về phương pháp để khám phá Toán học. Sách này chỉ mới được khám phá ra vào năm 1889 tại Jérusalem.
- Về trọng tâm và những mặt phẳng: đó là sách đầu tiên viết về trọng tâm barycentre (ý nghĩa văn chương là "tâm nặng")
Những đóng góp của Acsimet trong các lĩnh vực toán học, vật lý, thiên văn học và triết học đã rất nổi bật. Các nhà sử học toán học và khoa học đều đồng ý về thực tế rằng Acsimet là nhà toán học vĩ đại nhất thời cổ đại. Với một chuỗi dài các phát minh và khám phá mang tên mình, Acsimet đã được coi là “Cha đẻ của Toán học”.
