Điện thoại có nghe trộm chúng ta để quảng cáo hay chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên?

VNR Content

16/12/2020

Chiếc điện thoại bạn đang cầm trên tay có một microphone tích hợp. Liệu nó có nghe trộm và chia sẻ những bí mật riêng tư của bạn với Google hay Facebook?

Bạn có bao giờ tự hỏi chiếc điện thoại của mình có đang lắng nghe những cuộc nói chuyện diễn ra xung quanh nó? Bạn có tình cờ để ý thấy những đoạn quảng cáo được cá nhân hoá liên quan các chương trình TV, phim ảnh, hay các sản phẩm mà bạn biết rõ rằng mình chưa từng tìm kiếm về chúng?

Điều gì đang xảy ra vậy?

Hãy cùng lướt qua những bằng chứng và tìm hiểu xem liệu những chiếc điện thoại mà bạn "quý hơn vàng" kia có đang nghe trộm chủ nhân chúng để phục vụ hoạt động quảng cáo hướng mục tiêu thông qua microphone, hay mọi thứ đơn giản chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Điện thoại có nghe trộm bạn để hiển thị quảng cáo phù hợp không?

Nhiều người dùng internet trên toàn cầu đã khẳng định rằng có điều gì đó mờ ám đang xảy ra với điện thoại của họ.

Họ tin rằng microphone của smartphone đang được sử dụng để ghi lại bất kỳ điều gì họ nói, và thông tin này sẽ được sử dụng để hướng các quảng cáo Google trên các website nói chung và Facebook nói riêng đến các mục tiêu phù hợp hơn.

Nghe có vẻ khó tin, nhưng chứng cứ có vẻ khá thuyết phục. Phóng viên công nghệ Zoe Kleinman của BBC mới đây đã viết về một tình huống khi cô được thông báo về cái chết của một người bạn trong một vụ tai nạn thảm khốc, để rồi sau đó ngay lập tức phát hiện ra tên, thông tin về vụ tai nạn, địa điểm xảy ra, và năm xảy ra, ngay trong ô tìm kiếm Google trên điện thoại của cô!

Người dùng Reddit cho rằng điện thoại họ đang nghe trộm chủ nhân

Những từ khoá tìm kiếm phổ biến về chủ đề này trên Google bao gồm: "liệu iPhone có nghe trộm bạn để phục vụ quảng cáo không?", "điện thoại của tôi có đang nghe tôi không",;và "có phải Google đang nghe các cuộc nói chuyện của tôi không?"

Nhiều cuộc thảo luận trên Reddit liên quan chủ đề điện thoại nghe trộm người dùng đã nhận được những chia sẻ rất chân thực về trải nghiệm của bản thân, như chia sẻ từ người dùng BasedBrexitBroker bên dưới:

"Có hôm nọ tôi đến một quán bar Mexican Paisa. Bên trong, mọi người đang nói tiếng Tây Ban Nha và một ban nhạc mariachi đang biểu diễn. Trong 48 giờ sau đó, mọi quảng cáo trên Instagram, SoundCloud, và Twitter đều là các quảng cáo tiếng Tây Ban Nha".

Còn đây là chia sẻ của người dùng karlrocks23:

"Tôi và bạn gái đang nói chuyện, và tôi nói với cô ấy về một tiệm cà phê Nespresso mới mở trong thành phố, và nó có thiết kế đẹp ra sao. Tôi không thích uống cà phê nhiều lắm, và tôi cũng chưa bao giờ thử Nespresso. Đó là lần duy nhất tôi nhớ mình có nói về Nespresso với người khác, và tôi chắc chắn chưa bao giờ tìm Google hay bất kỳ nơi nào khác về nó. Ngày hôm sau, mọi quảng cáo tôi thấy trong Chrome đều là về Nespresso... Tôi thấy các quảng cáo liên quan đến những thứ tôi từng tìm kiếm bằng giọng nói hay gõ phím nhảy ra là điều bình thường. Nhưng tôi cảm thấy hơi bị xâm phạm riêng tư khi luôn bị nghe trộm, và những cuộc nói chuyện riêng tư thì bị lợi dụng để hướng các quảng cáo vào tôi"

Smartphone của bạn có đang thực sự nghe trộm bạn để phục vụ quảng cáo?

Google Now hiện nay không còn đưa ra những nội dung khuyến nghị dành riêng cho người dùng. Tuy nhiên, việc công nghệ bị lợi dụng để nhắm đến khách hàng dựa trên nội dung những cuộc nói chuyện của họ là điều thực sự đáng quan ngại. Nếu bạn chưa biết, thì dữ liệu ghi lại được hoàn toàn có thể bị biến thành một công cụ để xác định ra danh tính của chính bạn.

Vào năm 2019, 1.000 bản ghi giọng nói do Google Assistant thu thập được đã bị rò rỉ và rơi vào tay tờ báo Bỉ là VRT News. Các bản ghi này - nhiều trong số đó đã được thu thập từ các điện thoại Android - bao gồm đủ lượng thông tin để có thể xác định được chủ nhân của các thiết bị đó. Trong những bản ghi này, chúng ta có thể nghe rõ ràng địa chỉ và nhiều thông tin nhạy cảm khác, qua đó dễ dàng tìm thấy những người liên quan và chất vấn họ bằng những bản ghi âm thanh có họ trong đó.

Google phản ứng với vụ việc bằng tuyên bố: "Các bản ghi âm thanh không liên kết với các tài khoản người dùng". Nhưng VRT chỉ ra rằng, chúng không nhất thiết phải được liên kết mới trở nên đáng quan ngại.

Gần đây hơn, một phóng viên của trang tin MakeUseOf vừa đánh răng, vừa đọc một bài báo đánh giá phim, thì quảng cáo dưới đây bất ngờ xuất hiện, khiến anh tự hỏi phải chăng điện thoại đã nghe thấy âm thanh của chiếc bàn chải điện và đưa ra một quảng cáo tương ứng?

Cách giải quyết? Hãy đảm bảo rằng bạn không cho phép các ứng dụng truy cập vào microphone của điện thoại trừ khi chúng cần đến điều đó để hoạt động. Hạn chế sử dụng Google chắc chắn cũng là một ý kiến hợp lý, chỉ có điều khá khó để làm được điều này.

Mọi chuyện dường như không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Suy cho cùng, chứng minh được microphone trên smartphone đang thu thập dữ liệu để hướng nội dung đến người dùng liên quan là điều không dễ thực hiện. Nhưng khi mà chúng ta đều biết rằng điện thoại và các trợ lý kỹ thuật số đều đang nghe ngóng người dùng, bạn thật sự cảm thấy ngạc nhiên khi các công ty như Google, Amazon, và Facebook hào hứng với những điều bạn đang nói ra ư?

Bạn có thể chứng minh một ứng dụng đang nghe trộm mình hay không?

Các ứng dụng có thể ghi lại dữ liệu âm thanh bằng microphone của chiếc smartphone bạn đang dùng không? Để tìm hiểu, các chuyên gia an ninh mạng Ken Munro và David Lodge từ Pen Test Partners đã phát triển một ứng dụng với mục đích ghi lại những gì đang được nói trong không gian xung quanh một chiếc điện thoại và hiển thị nội dung đó lên một màn hình.

Theo giải thích của Munro thì, "tất cả những gì chúng tôi làm là sử dụng các chức năng hiện hữu của Google Android - chúng tôi chọn nó bởi việc phát triển dựa trên đó sẽ dễ dàng hơn đôi chút"

"Chúng tôi trao cho chính mình quyền sử dụng microphone trên điện thoại, thiết lập một máy chủ nghe trộm trên internet, và mọi thứ microphone nghe được trên chiếc điện thoại đó, dù cho nó ở đâu trên thế giới, đều đến được chỗ chúng tôi và sau đó chúng tôi có thể gửi ngược lại những đoạn quảng cáo được tuỳ biến"

David Lodge giải thích rằng các đoạn mã phần nhiều đã có sẵn trong hệ điều hành của thiết bị, hoặc trên một tên miền công cộng. Đáng chú ý là trong quá trình thử nghiệm, thiết bị chỉ bị hao pin rất ít.

Các công ty phủ nhận điện thoại đang nghe trộm bạn để phát sinh ra quảng cáo

Google và Facebook đều từng phủ nhận rằng các ứng dụng của họ có thể sử dụng microphone của smartphone để thu thập dữ liệu theo cách nói trên.

Facebook tiết lộ rằng họ cấm các nhãn hiệu không được quảng cáo dựa trên dữ liệu microphone. Trong khi đó, Google khẳng định dứt khoát rằng hãng không sử dụng bất kỳ "từ ngữ" nào sau khi từ khó OK Google đã được nói ra, hay chia sẻ chúng với các bên thứ ba.

Bên cạnh đó, các nhà phát triển ứng dụng phải tuân thủ chính sách nhà phát triển của Google. Chính sách này nêu rõ các ứng dụng không được xâm phạm quyền riêng tư bằng cách sử dụng các bản ghi từ Google Assistant.

Vậy tại sao bạn lại thấy các quảng cáo về những thứ bạn đang bàn bạc?

Như đã đề cập ở trên, chúng ta đều biết Google âm thầm ghi lại nhiều thứ về bạn, và Amazon (thông qua Amazon Echo) cũng vậy. Nhưng liệu thông tin này có được sử dụng cho các mục đích thương mại hay không?

Có lẽ là không. Những cải tiến trong vấn đề riêng tư trên thiết bị di động đã chấm dứt nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư này. Nếu bạn đang sử dụng một hệ điều hành di động được cập nhật đầy đủ thời gian qua, khả năng bạn bị ảnh hưởng bởi vấn đề là rất thấp.

Vậy thì điều gì đang diễn ra? Có lẽ đây đơn giản chỉ là các hồ sơ người dùng trên nhiều thiết bị khác nhau đồng bộ với nhau để hiển thị cho bạn những quảng cáo về những thứ bạn đang có hứng thú, hay đã từng xem trước đó, hay đã từng nhận được email liên quan đến chúng. Quả là khó chịu, nhưng lại là một cách giải thích hợp lý hơn so với ý tưởng chúng ta bị giám sát bằng âm thanh để phục vụ cho các quảng cáo hướng đối tượng.

Bất kể bạn tin điều gì, bạn cũng nên xem xét phần cấp quyền trên thiết bị để đảm bảo các ứng dụng không được phép truy cập đến microphone khi không có lý do chấp nhận được.

Minh.T.T (Tham khảo MakeUseOf)

Thành viên mới đăng