Đánh giá Honor 400: nước đi tất tay, dồn toàn lực vào AI
Microsoft Intellimouse bước sang tuổi 25: Bạn có biết vì sao chuột máy tính có con lăn?
Vào ngày 22/07/1996, tức cách đây 25 năm, Microsoft ra mắt con chuột đầu tiên có con lăn của mình với cái tên Microsoft Intellimouse. Nó không phải là con chuột có con căn đầu tiên của ngành công nghiệp nhưng đã thiết lập nhiều tiêu chuẩn và tạo ra tác dộng to lớn. Đây là lý do tại sao nó được yêu thích như vậy.
Giúp quá trình cuộn trở nên dễ dàng
Kể từ khi phát minh ra các hệ thống phần mềm dựa trên cửa sổ, nó phát sinh ra nhu cầu cho phép mọi người thay đổi thông tin được xem trên cửa sổ. Điều đó đã giúp thanh cuộn xuất hiện – một phần tử giao diện người dùng cho phép bạn di chuyển văn bản có thể xem trong một cửa sổ. Rốt cuộc, nó đã trở thành một cách thông thường để người dùng lướt qua văn bản trong ít nhất một thập kỉ.
Thanh cuộn rất tiện dụng và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay, nhưng việc tìm đến thanh cuộn trên màn hình rồi nhấp vào mũi tên điều hướng của hó hoặc nhấp và kéo thanh đã làm giảm trải nghiệm. Đó là lý do tại sao Intellimouse trở thành một phát hiện lớn như vậy. Con chuột này có một bánh xe nhỏ nằm ở giữa, và bằng cách lăn nó, bạn có thể cuộn qua văn bản một cách dễ dàng. Trên thực tế, trong thông cáo báo chí Intellimouse đầu tiên của mình, Microsoft đã viết, "IntelliMouse loại bỏ sự cần thiết của các thanh cuộn."
Thú vị hơn, con lăn trên Intellimouse cũng hoạt động như một nút chuột thứ ba, có thể nhấn vào khi đẩy mạnh xuống, bổ sung thêm khả năng sử dụng trong nhiều ngữ cảnh.
Con chuột Intellimouse đầu tiên chưa sử dụng cấu tạo quang học. Nó chỉ xuất hiện khi Intellimouse Explorer ra mắt vào năm 1999. Thế hệ Intellimouse đầu tiên sử dụng viên bi chuột truyền thống vào thời điểm đó, vốn theo dõi chuyển động bằng một quả bi kim loại hình tròn, được phủ cao su, tạo ra sự di chuyển cho trục lăn X và Y bên trong chuột.
Intellimouse có giá bán lẻ 85 USD và bắt đầu giao hàng vào tháng 11/1996. Vào thời điểm ra mắt, nó chỉ hoạt động với trình duyệt Internet Explorer 3.0 của Microsoft, File Explorer trong Windows 95 và Office 97, nhưng chỉ chừng đó thôi cũng đã giúp nó trở thành một thức cực kỳ hữu ích.
Để sớm hỗ trợ con lăn trong những ứng dụng ban đầu chưa hỗ trợ, Plannet Crafters đã tạo ra một phần mềm được chia sẻ phổ biến, có tên là Flywheel, cho phép mọi người sử dụng Intellimouse với Netscape trước khi được hỗ trợ chính thức. Các ứng dụng khác cũng mau chóng bổ sung sự hỗ trợ này.
Khi các trang web cuộn không ngừng ngày càng phổ biến vào thời điểm đó, con lăn chuột đã trở thành một tính năng năng suất cần phải có.
Phát minh lại con lăn
Intellimouse không phải là con chuột thương mại đầu tiên có con lăn. Vinh dự đó thuộc về Mouse Systems ProAgio Scroll Mouse, hay còn được gọi là Genius EasyScroll, ra mắt vào năm 1995. Nó có một con lăn được đặt giữa 2 nút chuột truyền thống, tương tự Intellimouse.
Mouse Systems ProAgio Scroll Mouse
Trong lịch sử, ProAgio Scroll Mouse là một sản phẩm rất ít người biết đến với số lượng phân phối hạn chế. Chúng ta khó có thể tìm thấy bất kỳ bài đánh giá nào liên quan đến nó trên các tạp chí thời điểm đó, thế nên, vào thời điểm Intellimouse ra mắt, hầu hết mọi người chưa bao giờ nhìn thấy con lăn.
Mức độ ảnh hưởng của ProAgio Scroll Mouse đối với Intellimouse hiện vẫn chưa rõ, nhưng bằng sáng chế của Intellimouse có trích dẫn bằng sáng chế "Hệ thống chuột" do William G. Gillick và Ronald A. Rosenberg phát minh, liên quan đến con lăn chuột, được nộp vào năm 1991. Tuy nhiên, đó không phải là bằng chứng thuyết phục về sự ảnh hưởng: Việc phát hiện và trích dẫn các phát minh tương tự khi nộp đơn đăng ký bằng sáng chế là rất bình thường.
Cần lưu ý rằng ý tưởng về một con lăn trên thiết bị trỏ đã có trước khi ProAgio Scroll Mouse xuất hiện, dù rằng không phải để cuộn văn bản. Một số cấu trúc bi lăn, như MicroSpeed FastTRAP ra mắt vào năm 1987, đã được thử nghiệm với những đầu vào dựa trên con lăn, nhưng chúng thường cung cấp cách di chuyển trong trục z (bi lăn sẽ di chuyển trên trục x và y trong một chương trình). Trong trường hợp của FastTRAP, MicroSpeed mô tả con lăn trong thiết bị này sẽ trở thành "bánh lăn cho khả năng trỏ trục thứ 3".
MicroSpeed FastTRAP
Dẫu một sự thật rõ ràng là các con lăn trên những thiết bị trỏ đã tồn tại một chặng đường dài, ở cả dạng nguyên mẫu lẫn thương mại, nhưng tại một số thời điểm, nó lại được sử dụng như "con lăn trục z" để cuộn thông tin trong cửa sổ. Ý tưởng đó dường như đã được phát minh độc lập trong Mouse Systems và Microsoft.
Eric Michelman, cựu giám đốc chương trình nhóm cho Excel, đã viết một bài tường thuật chi tiết về việc tạo ra con lăn trong Microsoft theo quan điểm của ông. Theo Michelman, ý tưởng cuộn bằng phần cứng nảy lên khi ông đang tìm kiếm một cách mới để phóng to và thu nhỏ bảng tính trong Excel một cách nhanh chóng. Ông đã thiết lập một nguyên mẫu sử dụng joystick PC và trình bày ý tưởng vởi nhóm phần cứng của Microsoft và nhận được phản hồi khá hời hợt. Nhưng Michelman đã không bỏ cuộc.
Không rõ chính xác ý tưởng bổ sung con lăn vào chuột máy tính bắt nguồn từ đầu trong Microsoft. Michelman viết: "Các nhân viên phần cứng đã quay lại và nói rằng họ đã cân nhắc việc thêm một con lăn vào chuột, nhưng họ không chắc nó sẽ được sử dụng để làm gì."
Sơ đồ từ bằng sáng chế Intellimouse của Microsoft
Nhưng bất kể nguồn gốc của con lăn là gì, nhóm Office nhanh chóng nhận thấy sự hữu ích của nó, nhưng họ không đồng ý về cách thực hiện. Sau một số cuộc tranh luận nội bộ sôi nổi về việc liệu con lăn có nên cuộn văn bản theo mặc định (trong Word) hay phóng to/thu nhỏ dữ liệu (trong Excel), rốt cuộc, chức năng cuộn đã chiến thắng. Khi có mục đích rõ ràng, đội ngũ phần cứng của Microsoft đã phải cật lực làm việc để tạo ra một con chuột như vậy.
Theo Michelman, Carol Clemett quản lý dự án Intellimouse trong Microsoft, và Kabir Siddiqui là người đứng đầu về mặt thiết kế phần cứng, đặc biệt là việc biến con lăn thành một nút có thể nhấp được theo yêu cầu từ nhóm phần mềm – đó là một sự đổi mới đáng kể. Steve Kaneko và Carl Ledbetter đảm nhiệm việc xử lý thiết kế công nghiệp của Intellimouse, vốn vay mượn nhiều từ thiết kế Microsoft Mouse 2.0 ra mắt từ năm 1993. Nhờ những nỗ lực đó, Intellimouse trở nên khá thoải mái trong quá trình sử dụng.
Steve Kaneko
Về vấn đề tranh cãi giữa cuộn và thu phóng, nhóm Office cũng đã đạt được một sự thỏa hiệp, cho phép mọi người giữ nút Ctrl trên bàn phím và di chuyển con lăn để phóng to/thu nhỏ. Thao tác thu phóng thay thế này vẫn là một tính năng tiêu chuẩn của Windows cũng như các ứng dụng Windows ngày nay.
Trình làng và kế thừa
Sau khi ra mắt vào cuối năm 1996, Intellimouse đã được đón nhận nồng nhiệt từ báo chí, những người tò mò về sự đổi mới này. Ban đầu, họ chỉ ra việc hỗ trợ phần mềm bị hạn chế, nhưng họ nhanh chóng yêu thích nó và coi đó như một bản nâng cấp cần thiết. Ngày nay, ít ai nhớ rằng Microsoft cũng đã từng tung ra một con chuột Intellimouse có bi lăn, kết hợp cùng với con lăn, vào cùng thời điểm đó.
Trong khi đó, ngành công nghiệp thiết bị đầu vào đã nhanh chóng áp dụng ý tưởng chuột có con lăn. Một số nhà sản xuất (đặc biệt là Logitech) đã nhanh chóng tạo ra các con chuột có con lăn và bi lăn của riêng mình trong thời gian ngắn. Các biến thế của ý tưởng cuộn cũng xuất hiện, bao gồm những con chuột sử dụng những nút bấm hoặc nút gạt để cuộn thay vì con lăn. Hay ý tưởng Trackpoint có trên những con chuột của IBM.
Về phía Microsoft, Intellimouse chắc chắn là một thành công lớn về mặt thương mại. Nó đã sinh ra một dòng chuột và bi lăn có tính kế thừa, bổ sung nhiều nút hơn, sử dụng cấu trúc theo dõi bằng quang học, hỗ trợ không dây và nhiều tính năng hơn trong thập kỉ tiếp theo. Nhiều con chuột được phát triển tuyệt vời này đã từng là thiết bị đầu vào hoài cổ, được trân trọng trong nhiều năm. Những người dùng trung thành sẽ giữ các mẫu cũ càng lâu càng tốt.
Vào năm 2018, Microsoft đã làm mới lại thương hiệu Intellimouse của mình khi trình làng Classic Intellimouse, một biến thể mới tận dụng thiết kế con lăn không dây cổ điển. Ngày nay, bạn vẫn có thể mua được các mẫu chuột Intellimouse từ Microsoft, bao gồm cả Microsoft Pro Intellimouse, hướng đến các game thủ. Theo nhiều đánh giá, những mẫu mới này vẫn duy trì truyền thống xuất sắc của Microsoft Mice, vốn có từ con chuột đầu tiên của Microsoft, được phát hành vào năm 1983.
Chúc mừng sinh nhật tuổi 25 (dù hơi muộn), Intellimouse!
Lê Hữu theo How To Geek
Thành viên mới đăng