Thủ tướng mới của Anh, Liz Truss, được mô tả là một "tắc kè hoa chính trị" với lịch sử thay đổi quan điểm, khi bà từ một người theo chủ nghĩa bãi nô cực đoan trở thành người cầm cờ cánh hữu của Đảng Bảo thủ Âu châu.
Từng kêu gọi "giải tán" hoàng gia và những cú "quay xe" cực gắt
Bà Liz Truss từng là một người cấp tiến kêu gọi xóa bỏ chế độ quân chủ rồi trở thành người cầm cờ của cánh hữu hoài nghi châu u trong đảng Bảo thủ. Truss sinh năm 1975 trong một gia đình mà bản thân bà mô tả là “cánh tả Lao động”, đảng cánh tả chính của Anh. Bà lớn lên ở các vùng vốn không bỏ phiếu cho đảng Bảo thủ, di chuyển giữa Scotland và miền bắc nước Anh.
Trái ngược với các đồng nghiệp nội các từng học trường tư, bà Truss theo học một trường công lập ở thành phố Leeds thuộc vùng Yorkshire, sau đó giành được một suất vào Đại học Oxford. Trong trường, bà là thành viên tích cực của đảng Dân chủ Tự do, một đảng đối lập trung dung từ lâu là đối thủ nặng ký của đảng Bảo thủ ở nhiều vùng của nước Anh.
Thủ tướng Anh Liz Truss từng kêu gọi xóa bỏ chế độ quân chủ vào năm 1994
Trong thời gian là đảng viên đảng Dân chủ Tự do, bà Truss ủng hộ việc hợp pháp hóa cần sa và bãi bỏ gia đình hoàng gia. Bà Truss cho biết bà gia nhập đảng Bảo thủ năm 1996, chỉ hai năm sau khi bà có bài phát biểu tại hội nghị của đảng Dân chủ Tự do kêu gọi chấm dứt chế độ quân chủ.
Trong cuộc trưng cầu ý dân năm 2016, bà Truss ủng hộ việc Anh tiếp tục ở lại Liên minh châu Âu (EU). Vào thời điểm đó, bà Truss đăng trên Twitter rằng, bà ủng hộ những người muốn ở lại khối vì “đó là lợi ích kinh tế của Anh và có nghĩa là chúng tôi có thể tập trung vào cải cách kinh tế và xã hội trong nước”. Sau đó, bà ủng hộ Anh rời khỏi EU (Brexit), nói rằng những lo ngại của bà trước đây về Brexit là sai lầm. Gần đây, tinh thần ủng hộ Brexit của bà còn thể hiện qua việc bà từ chối gọi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là đồng minh.
Quan điểm chính trị
Bà Truss được mô tả là có lập trường chính sách đối ngoại “diều hâu” đối với Trung Quốc và Nga, đồng thời kêu gọi Anh giảm sự phụ thuộc kinh tế vào hai nước này. Bà đã ủng hộ một số biện pháp trừng phạt ngoại giao và kinh tế do Chính phủ Anh áp đặt đối với Trung Quốc, bao gồm việc cấm Đại sứ Trung Quốc tại Anh Trịnh Trạch Quang vào Nghị viện Anh, để phản ứng việc Bắc Kinh đối xử với người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ.
Bà Truss có lập trường chính sách đối ngoại “diều hâu” đối với Trung Quốc và Nga
Bà Truss cáo buộc Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak, đối thủ của bà trong cuộc bầu chọn lãnh đạo đảng Bảo thủ, rằng ông Sunak “tìm kiếm các mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn” với Trung Quốc. Hồi tháng 8/2022, bà Truss nói sẽ ủng hộ việc xây dựng các lò phản ứng mô-đun nhỏ và các cơ sở điện hạt nhân lớn. Với tư cách ngoại trưởng, bà Truss đã cảnh báo chống lại sự tham gia của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng của Anh, bao gồm các nhà máy điện hạt nhân.
Vào ngày 5/9 vừa qua, Bộ trưởng Ngoại giao Liz Truss trở thành tân Thủ tướng Anh sau một chiến dịch vận động kéo dài sáu tuần. Cả bà và đối thủ, cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak đã dành nhiều tuần qua để đi khắp đất nước, tham gia vào các cuộc họp nhằm thuyết phục 200.000 đảng viên đảng cầm quyền được giao nhiệm vụ lựa chọn nhà lãnh đạo tiếp theo, thay thế vị trí của Thủ tướng Boris Johnson.
Trưa ngày 06/09 theo giờ địa phương, bà Liz Truss đã chính thức nhận chức Thủ tướng của Vương quốc Anh sau buổi diện kiến Nữ hoàng Elizabeth tại lâu đài Balmoral ở Scotland.
Giờ đây đã là Thủ tướng, người ta băn khoăn rằng một người phản đối chế độ quân chủ ở Anh như bà Truss sẽ ứng xử như thế nào? Gió chiều nào xoay chiều đó hay là sử dụng quyền lực chính trị của mình để chế độ quân chủ chấm dứt sớm như quan điểm quyết liệt của bà khi còn trẻ? Chúng ta hãy chờ xem.
