Thời tiết không gian đã được biết là nguyên nhân gây mất điện và làm gián đoạn chức năng của vệ tinh. Cuốn tiểu thuyết năm 2019 "To Be Taught, If Fortunate" của Becky Chambers có đề cập đến việc một cơn bão mặt trời lớn đã quét sạch mạng internet của Trái đất, khiến một nhóm phi hành gia bị mắc kẹt trong không gian mà không có cách nào để gọi điện về nhà.
Bão mặt trời có thể gây mất điện ở quy mô nhỏ
Đó thực sự là một viễn cảnh đáng sợ, nhưng liệu điều này có thể xảy ra trên thực tế? Và nếu có, xác suất như thế nào? Câu trả lời là có thể có, nhưng đó phải là một cơn bão mặt trời cực kỳ lớn. Việc đánh sập lưới điện là điều có nhiều khả năng xảy ra hơn và thực tế nó đã có ở quy mô nhỏ.
Bão mặt trời tác động trực tiếp đến Trái Đất
Bão mặt trời hay còn được gọi là thời tiết không gian, xảy ra khi mặt trời phát ra một vụ nổ bức xạ điện từ cường độ cao. Sự xáo trộn này ném ra các làn sóng năng lượng truyền ra bên ngoài, tác động đến các thiên thể khác trong hệ Mặt trời, bao gồm cả Trái đất. Khi các sóng điện từ hướng tới tương tác với từ trường của Trái đất, chúng sẽ gây nên một vài tác động.
Đầu tiên là việc gây ra các dòng điện chạy trong tầng khí quyển trên của Trái đất, làm nóng không khí "giống như cách hoạt động của chăn điện". Những cơn bão địa từ này đồng thời cũng tạo ra những cực quang tuyệt đẹp xuất hiện trên các vùng cực, nhưng chúng cũng có thể làm gián đoạn tín hiệu vô tuyến và GPS.
Hơn nữa, khi bầu khí quyển nóng lên, nó sẽ tạo thêm lực cản cho các vệ tinh ở quỹ đạo Trái đất thấp và đánh bật các mảnh vụn không gian nhỏ hơn.
Hiện tượng này cũng sẽ tác động đến mặt đất. Thông qua việc tạo ra các dòng điện mạnh chảy qua lớp vỏ, từ đó gây trở ngại cho hệ thống lưới điện từ các trạm phát đến các tòa nhà. Hậu quả là dẫn đến mất điện cục bộ có thể khó sửa chữa. Chẳng hạn như một sự kiện xảy ra ở Quebec vào ngày 13 tháng 3 năm 1989, dẫn đến mất điện 12 giờ. Và gần đây, một vụ nổ mặt trời đã đánh sập 40 vệ tinh Starlink khi SpaceX không kiểm tra được dự báo thời tiết không gian.
Một cơn bão cần phải đủ lớn mới có thể gây ra "ngày tận thế internet"
Tuy nhiên, cho dù có khả năng làm hỏng vệ tinh nhưng nó vẫn không đủ làm rối loạn truy cập internet toàn cầu. Theo các chuyên gia, để đánh sập hoàn toàn Internet, một cơn bão mặt trời sẽ cần phải can thiệp vào các sợi cáp quang cực dài trải dài bên dưới các đại dương và liên kết các lục địa. Cứ sau khoảng 50 đến 145 km, các cáp này được trang bị các bộ lặp giúp tăng cường tín hiệu của chúng khi nó truyền đi.
Rất nhiều phiền toái có thể xảy đến khi có bão mặt trời
Bản thân các dây cáp không dễ bị ảnh hưởng bởi các cơn bão địa từ, nhưng các bộ lặp thì có. Cho nên vẫn có khả năng những bộ lặp này tác động làm hỏng toàn bộ cáp và nếu đủ số cáp bị ngoại tuyến, nó có thể gây ra "ngày tận thế internet".
Chưa nói đến mạng Internet, sự cố mất điện toàn cầu cũng vô cùng thảm khốc nếu chẳng may nó xảy đến. Mọi hoạt động sẽ trở nên gián đoạn, từ chuỗi cung ứng đến hệ thống y tế đến thị trường chứng khoán cho đến khả năng làm việc và giao tiếp cơ bản của mỗi người.
Có một số cách để có thể bảo vệ Internet trước những cơn bão mặt trời. Đầu tiên là việc củng cố lưới điện, vệ tinh và cáp dưới biển để tránh bị quá tải bởi dòng điện, bao gồm cả các biện pháp dự phòng để tắt lưới một cách chiến lược trong thời gian xảy ra bão mặt trời. Và cách thứ hai, ít tốn kém hơn nhưng cũng không phải điều đơn giản, là tìm ra một phương pháp tốt hơn để dự đoán các cơn bão mặt trời trong dài hạn.
Nguồn livescience
