Với sức mạnh hơn 18.000 binh sĩ và bốn trăm máy bay trực thăng, Sư đoàn Dù (Đổ bộ đường không) 101 vẫn là một trong những đơn vị quân đội mạnh nhất thế giới.
Sư đoàn dù 101 Mỹ (101st Airborne Division) được huấn luyện để triển khai sẵn sàng chiến đấu trên bất kỳ chiến trường nào chỉ trong vòng vài giờ.
Sư đoàn dù 101 này đã tham gia Chiến dịch Chiến tranh thế giới thứ hai tại Chiến khu Tây Âu, tham gia cuộc đổ bộ Normandy, Chiến dịch Market Garden. Ngoài ra, năm 1965, một lữ đoàn của Sư đoàn 101 tham gia chiến tranh Việt Nam và năm 2003 trong cuộc xâm lược Iraq.
Theo đài CBS News, Sư đoàn Dù 101 đã được triển khai tới châu Âu lần đầu tiên sau gần 80 năm trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu tăng cao. Vị trí nó đang tập trận đạn thật trên đất Romania chỉ cách biên giới Ukraine có 5km. Các quan sát viên cho rằng Sư đoàn này đã sẵn sàng tham chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, ý kiến thận trọng hơn cho rằng điều này trước mắt chưa xảy ra, vì như vậy khác nào Mỹ tuyên chiến với Nga trực tiếp, và châm ngòi cho chiến tranh hạt nhân - điều không một quốc gia nào trên trái đất này muốn xảy ra.
Được thành lập vào năm 1918, Sư đoàn Dù 101 trở thành một đơn vị đổ bộ đường không vào năm 1942. Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, sư đoàn nổi tiếng với vai trò trong Chiến dịch Overlord (cuộc đổ bộ D-Day và đổ bộ đường không vào ngày 6/6/1944, tại Normandy, Pháp); cuộc giải phóng Hà Lan; và Trận chiến Bulge xung quanh thành phố Bastogne, Bỉ. Vào giữa năm 1968, sư đoàn được tái tổ chức và tái thiết thành sư đoàn không vận; vào năm 1974, chuyển thành một sư đoàn tấn công đường không.
Biệt danh "Đại bàng gào thét" (Screaming eagle) của Sư đoàn Dù 101 bắt nguồn từ phù hiệu của họ - một con đại bàng hói trên tấm khiên màu đen. Con đại bàng trên miếng dán được đặt tên là "Old Abe" để vinh danh Tổng thống Abraham Lincoln và ban đầu là linh vật của một trung đoàn Wisconsin trong Nội chiến. Tiếng hét đáng sợ của Abe có thể được nghe thấy trên khắp chiến trường, do đó, đơn vị này được gọi là "đại bàng gào thét".
Vào ngày 6/6/1944, Screaming Eagles trở thành một trong những người lính Đồng minh đầu tiên đặt chân đến nước Pháp bị chiếm đóng.
Trong D-Day, Sư đoàn Dù 101 được giao nhiệm vụ dọn đường cho cuộc tấn công đường biển bằng cách chiếm giữ các lối ra phía tây của bốn đường đắp cao băng qua các khu vực đầm lầy ngay trong nội địa từ Bãi biển Utah, và sau đó tổ chức sườn phía nam của đầu bãi biển. Sư đoàn này cũng thiết lập các đầu cầu bắc qua sông Dove để sau này lái xe đến thành phố Carentan.
Hình bên dưới, một binh sĩ của Sư đoàn Dù 101 chuẩn bị nhảy vào Ngày D.
Là người Việt Nam, chúng ta không thể quên Sư đoàn dù 101 Mỹ và "Đồi thịt băm" năm 1969.
Từ ngày 10 - 20/5/1969, Quân đội Mỹ mở cuộc tấn công vào động A Bia (A Lưới) nhưng đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của quân giải phóng. Báo chí Mỹ gọi A Bia là “Hamburger Hill-Đồi thịt băm”. A Bia nay thuộc địa phận xã Hồng Bắc (A Lưới).
A Bia có độ cao 937m và nằm gần 3 mỏm núi: cao điểm 916, 903 ở phía Tây Bắc và cao điểm 900 nằm về phía Đông Nam.
Dư luận Mỹ cho rằng người Mỹ đã đổ quá nhiều máu nhưng cuối cùng vẫn thất bại, phải rút chạy và các toan tính của chỉ huy lực lượng Mỹ ở chiến trường là rất sai lầm. Trong khi đó, lực lượng Mỹ tham chiến thì biện hộ rằng mục tiêu của chiến dịch chỉ là tiêu hao sinh lực đối phương chứ không phải chiếm đóng vị trí.
Ba cao điểm này kết hợp với A Bia hình thành thế chân vạc; nếu chiếm lĩnh được thì toàn bộ thung lũng A Lưới (đối phương quen gọi là A Shau) dài chừng 20 km sẽ bị đặt trong tầm khống chế. Khi phát hiện một đơn vị chủ lực quân giải phóng đang đồn trú tại đây, Quân đội Mỹ đã quyết định mở cuộc tấn công nhằm kiểm soát cao điểm này.
Theo kế hoạch của Bộ Tư lệnh MACV và Quân đội Sài Gòn, trận đánh vào cao điểm 937- A Bia là giai đoạn hai của chiến dịch đầy tham vọng mang tên: Apache Snow- Tuyết rơi trên đỉnh Apache.
Quân đội Mỹ quyết định huy động lực lượng tham chiến tương đương 2 sư đoàn. Phối hợp cùng quân Mỹ còn có lực lượng đông đảo từ phía Quân đội Sài Gòn.
Cuộc chiến diễn ra quyết liệt. Hai bên giành giật từng căn hầm, từng mét vuông đất trên đồi A Bia. Những cơn mưa rừng bất chợt đã hòa trộn máu xương vào bùn đất.
Sau 1 tuần căng mình chiến đấu, thấy mục tiêu tiêu diệt nhiều sinh lực địch đã hoàn thành, đêm 18/5, các đơn vị của Trung đoàn 3 quân giải phóng bắt đầu rút lui, chỉ để lại A Bia một bộ phận nghi binh.
Mãi đến chiều cùng ngày, binh sĩ của Tiểu đoàn 3/187, Lữ đoàn 3, Sư đoàn dù 101 Airbonre mới đặt chân lên đỉnh A Bia. Nhưng không lâu sau đó, ngày 5/6/1969, lực lượng Mỹ đã phải rút khỏi ngọn đồi và quân giải phóng nhanh chóng chiếm lại vị trí này.
Cuối cùng, Đồi thịt băm được mô tả là: ác liệt nhất, khủng khiếp nhất, kinh hoàng nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, làm rung chuyển chính trường nước Mỹ, dẫn đến kết cục buộc chính quyền Mỹ phải từ bỏ Chiến lược chiến tranh cục bộ, từng bước rút quân và thực hiện chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh.
Đối với Quân đội Mỹ, Hamburger Hill hay Đồi thịt băm được xếp vào hàng: Những trận đánh quyết định trong chiến tranh Việt Nam.
