VNR Content
Pearl
Kể từ những năm 1800, bếp gas đã trở thành trợ thủ đắc lực trong gian bếp của các bà nội trợ Hoa Kỳ; ước tính có khoảng 40 triệu hộ gia đình vẫn sử dụng bếp gas trong vòng hơn một thế kỷ kể từ ngày chúng ra đời. Ngày nay, việc nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng các thiết bị thông dụng trong cuộc sống về khía cạnh tác động của chúng đến môi trường và sức khỏe con người đã trở thành vấn đề thường xuyên và quan trọng.
Brady Seals - quản lý chương trình “những ngôi nhà nói không với carbon” tại RMI, cũng là đồng tác giả của nghiên cứu nói trên, cho biết: tỉ lệ mắc hen suyễn do bếp gas gây ra cũng xấp xỉ tỉ lệ mắc hen suyễn vì hút thuốc lá thụ động, phát hiện này khiến không ít người phải tròn mắt ngạc nhiên. “thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi việc sử dụng bếp gas trong hộ gia đình. Người trợ thủ nội trợ đắc lực này hóa ra lại là tác nhân sản xuất và đào thải hàng loạt khí như carbon monoxide, metan, benzen và nitơ dioxide (đều đạt ngưỡng nguy hiểm với sức khỏe con người, đặc biệt trong điều kiện kín gió và bếp không được bảo trì thường xuyên đúng cách). Ngoài ra, một nghiên cứu khác được công bố vào tháng 01/2022 chỉ ra rằng bếp gas có thể gây rò rỉ khí metan (một loại khí nhà kính điển hình) ngay cả khi bếp đã tắt.
Brady Seals - quản lý chương trình “những ngôi nhà nói không với Carbon” tại RMI, cũng là đồng tác giả của nghiên cứu nói trên, cho biết: tỉ lệ mắc hen suyễn do bếp gas gây ra cũng xấp xỉ tỉ lệ mắc hen suyễn vì hút thuốc lá thụ động, phát hiện này khiến không ít người phải tròn mắt ngạc nhiên. “Trước khi các nghiên cứu được tiến hành, chúng tôi đều nhận thức được bếp gas là một vấn đề, thế nhưng chúng tôi hoàn toàn không hình dung được hết mức độ tồi tệ do chúng mang lại. Nghiên cứu này cho thấy, nếu chúng ta ngừng sử dụng bếp gas, 12,7% trường hợp mắc hen suyễn mới tại trẻ em sẽ được ngăn ngừa, sự đánh đổi này có lẽ là một món hời mà bất cứ ai cũng sẽ sẵn sàng chấp thuận”.
Nghiên cứu nói trên có sử dụng dữ liệu Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2019 để xác định tỷ lệ trẻ em có tiếp xúc với ô nhiễm từ bếp gas; ngoài ra cũng tham khảo một phân tích vào năm 2018 được thực hiện tại Úc, ghi nhận có 12,3% trường hợp mắc hen suyễn ở trẻ em tại quốc gia này được xác định có liên quan đến hoạt động nấu nướng bằng bếp gas. Nhóm nghiên cứu đồng thời sử dụng dữ liệu từ một phân tích thực hiện vào năm 2013 cho thấy trẻ em sinh sống trong các gia đình có sử dụng bếp gas có nguy cơ mắc các triệu chứng hen suyễn cao hơn đến 42%.
“Sử dụng bếp gas trong nhà chẳng khác gì việc một chiếc xe hơi liên tục thoát khí thải trực tiếp vào không gian sống của bạn cả” - Seals trả lời tờ The Washington Post, “chúng tôi cũng hiểu rõ rằng trẻ em cùng người cao tuổi là những nhóm dân số dành nhiều thời gian nhất để ở trong nhà”.
Tuy nhiên, nhóm tác giả cũng đề cập đến việc những phát hiện của họ dựa trên nhiều giả định khác nhau, vì vậy không loại trừ khả năng các yếu tố nguy cơ có thể bị đánh giá thấp hoặc bị phóng đại lên quá mức; bên cạnh đó phép trích Principal Axis Factoring (PAF – Phân tích nhân tố chính) vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế.
Ngành công nghiệp khí đốt đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ nghiên cứu này, với tuyên bố của Hiệp hội Khí đốt Hoa Kỳ cho rằng nhóm nghiên cứu đã sử dụng một “cái tít giật gân” thiếu sự chuẩn xác nghiêm ngặt về mặt khoa học, và rằng “những tuyên bố được đưa ra trong bài báo này rõ ràng được thúc đẩy bởi các mô hình và giả thuyết dựa trên các lời biện hộ không đủ thuyết phục về tính sâu sắc và tinh vi của phép phân tích đã được sử dụng; điều mà lẽ ra chúng ta cần được nhìn thấy trong một nghiên cứu khoa học chính xác”.
Các nhà vận động hành lang trong ngành công nghiệp khí đốt cùng các cơ quan lập pháp do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã ra sức đẩy lùi làn sóng kêu gọi bỏ dần việc sử dụng bếp gas. Một số bang và thành phố như New York đã cấm sử dụng kết nối khí đốt trong các tòa nhà mới xây dựng, trong khi những bang khác ngăn chặn những thay đổi này.
Vào tháng 12/2022, người đứng đầu Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ Richard Trumka thông báo rằng, cơ quan này sẽ đưa ra yêu cầu chính thức về thông tin liên quan đến các mối nguy hiểm đến từ bếp gas cùng các giải pháp khả thi đề xuất vào tháng 3/2023.
“Chúng ta cần phải nói về việc điều chỉnh số lượng bếp gas, cho dù đó có thể là việc cải thiện lượng lớn khí thải hoặc cũng có thể là đi đến cấm sử dụng hoàn toàn. Và tôi nghĩ chúng ta nên ghi nhớ về khả năng sẽ phải áp dụng biện pháp cấm, bởi vì ra lệnh cấm là một công cụ cứng rắn mạnh mẽ trong bộ công cụ của chúng ta, và khả năng đó thực sự hiện hữu” - Trumka cho biết.
Động thái này cũng phù hợp với nỗ lực giúp các hộ gia đình có thu nhập thấp cùng những người đang phải thuê nhà có thể thay thế bếp gas. Đạo luật Giảm lạm phát năm 2022 bao gồm điều khoản quy định việc giảm giá lên đến 840 USD áp dụng với người dân mua các thiết bị nấu ăn cảm ứng điện mới.
Tham khảo: PopSci
>> Đây là lí do vì sao bạn nên ngừng sử dụng bếp gas để nấu nướng
Brady Seals - quản lý chương trình “những ngôi nhà nói không với carbon” tại RMI, cũng là đồng tác giả của nghiên cứu nói trên, cho biết: tỉ lệ mắc hen suyễn do bếp gas gây ra cũng xấp xỉ tỉ lệ mắc hen suyễn vì hút thuốc lá thụ động, phát hiện này khiến không ít người phải tròn mắt ngạc nhiên. “thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi việc sử dụng bếp gas trong hộ gia đình. Người trợ thủ nội trợ đắc lực này hóa ra lại là tác nhân sản xuất và đào thải hàng loạt khí như carbon monoxide, metan, benzen và nitơ dioxide (đều đạt ngưỡng nguy hiểm với sức khỏe con người, đặc biệt trong điều kiện kín gió và bếp không được bảo trì thường xuyên đúng cách). Ngoài ra, một nghiên cứu khác được công bố vào tháng 01/2022 chỉ ra rằng bếp gas có thể gây rò rỉ khí metan (một loại khí nhà kính điển hình) ngay cả khi bếp đã tắt.
Brady Seals - quản lý chương trình “những ngôi nhà nói không với Carbon” tại RMI, cũng là đồng tác giả của nghiên cứu nói trên, cho biết: tỉ lệ mắc hen suyễn do bếp gas gây ra cũng xấp xỉ tỉ lệ mắc hen suyễn vì hút thuốc lá thụ động, phát hiện này khiến không ít người phải tròn mắt ngạc nhiên. “Trước khi các nghiên cứu được tiến hành, chúng tôi đều nhận thức được bếp gas là một vấn đề, thế nhưng chúng tôi hoàn toàn không hình dung được hết mức độ tồi tệ do chúng mang lại. Nghiên cứu này cho thấy, nếu chúng ta ngừng sử dụng bếp gas, 12,7% trường hợp mắc hen suyễn mới tại trẻ em sẽ được ngăn ngừa, sự đánh đổi này có lẽ là một món hời mà bất cứ ai cũng sẽ sẵn sàng chấp thuận”.
“Sử dụng bếp gas trong nhà chẳng khác gì việc một chiếc xe hơi liên tục thoát khí thải trực tiếp vào không gian sống của bạn cả” - Seals trả lời tờ The Washington Post, “chúng tôi cũng hiểu rõ rằng trẻ em cùng người cao tuổi là những nhóm dân số dành nhiều thời gian nhất để ở trong nhà”.
Tuy nhiên, nhóm tác giả cũng đề cập đến việc những phát hiện của họ dựa trên nhiều giả định khác nhau, vì vậy không loại trừ khả năng các yếu tố nguy cơ có thể bị đánh giá thấp hoặc bị phóng đại lên quá mức; bên cạnh đó phép trích Principal Axis Factoring (PAF – Phân tích nhân tố chính) vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế.
Ngành công nghiệp khí đốt đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ nghiên cứu này, với tuyên bố của Hiệp hội Khí đốt Hoa Kỳ cho rằng nhóm nghiên cứu đã sử dụng một “cái tít giật gân” thiếu sự chuẩn xác nghiêm ngặt về mặt khoa học, và rằng “những tuyên bố được đưa ra trong bài báo này rõ ràng được thúc đẩy bởi các mô hình và giả thuyết dựa trên các lời biện hộ không đủ thuyết phục về tính sâu sắc và tinh vi của phép phân tích đã được sử dụng; điều mà lẽ ra chúng ta cần được nhìn thấy trong một nghiên cứu khoa học chính xác”.
Các nhà vận động hành lang trong ngành công nghiệp khí đốt cùng các cơ quan lập pháp do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã ra sức đẩy lùi làn sóng kêu gọi bỏ dần việc sử dụng bếp gas. Một số bang và thành phố như New York đã cấm sử dụng kết nối khí đốt trong các tòa nhà mới xây dựng, trong khi những bang khác ngăn chặn những thay đổi này.
Vào tháng 12/2022, người đứng đầu Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ Richard Trumka thông báo rằng, cơ quan này sẽ đưa ra yêu cầu chính thức về thông tin liên quan đến các mối nguy hiểm đến từ bếp gas cùng các giải pháp khả thi đề xuất vào tháng 3/2023.
“Chúng ta cần phải nói về việc điều chỉnh số lượng bếp gas, cho dù đó có thể là việc cải thiện lượng lớn khí thải hoặc cũng có thể là đi đến cấm sử dụng hoàn toàn. Và tôi nghĩ chúng ta nên ghi nhớ về khả năng sẽ phải áp dụng biện pháp cấm, bởi vì ra lệnh cấm là một công cụ cứng rắn mạnh mẽ trong bộ công cụ của chúng ta, và khả năng đó thực sự hiện hữu” - Trumka cho biết.
Động thái này cũng phù hợp với nỗ lực giúp các hộ gia đình có thu nhập thấp cùng những người đang phải thuê nhà có thể thay thế bếp gas. Đạo luật Giảm lạm phát năm 2022 bao gồm điều khoản quy định việc giảm giá lên đến 840 USD áp dụng với người dân mua các thiết bị nấu ăn cảm ứng điện mới.
Tham khảo: PopSci
>> Đây là lí do vì sao bạn nên ngừng sử dụng bếp gas để nấu nướng
