Mai Nhung
Writer
Công ty phần mềm AI PRC (Đức) tổ chức giải thưởng ảnh Excire lần thứ 10 với chủ đề "Lấy con người làm trung tâm", nhưng lại sử dụng trí tuệ nhân tạo AI do chính họ phát triển để chấm giải thay vì hội đồng giám khảo chuyên môn. Động thái này làm dấy lên cuộc tranh luận lớn về vai trò của AI trong nghệ thuật.
Khi AI trở thành "giám khảo" nhiếp ảnh: Đột phá hay mối đe dọa?
Trong tháng 6 này, công ty phần mềm Trí tuệ Nhân tạo (AI) PRC từ Đức đã chính thức công bố Giải thưởng ảnh Excire lần thứ 10, với chủ đề đầy tính nhân văn: "Lấy con người làm trung tâm" (Human-centric). Cuộc thi mở cửa cho các nhiếp ảnh gia trên toàn thế giới, cho phép họ nộp bất cứ thể loại ảnh nào, từ ảnh chân dung được sắp đặt công phu, những khoảnh khắc đời thường trên đường phố, cho đến những tấm hình ghi lại cuộc sống cá nhân. Cuộc thi hoàn toàn không có chi phí tham gia, với tổng giá trị giải thưởng lên đến 7.000 USD (khoảng 182 triệu đồng).
Tuy nhiên, điều gây ra một cuộc tranh cãi lớn và thu hút sự chú ý đặc biệt từ giới nhiếp ảnh chuyên nghiệp cũng như cộng đồng yêu nghệ thuật, đó là việc cuộc thi này sẽ không được chấm điểm bởi một hội đồng giám khảo gồm những nhiếp ảnh gia có chuyên môn và tên tuổi. Thay vào đó, toàn bộ quá trình đánh giá và xếp hạng các tác phẩm sẽ được thực hiện bởi một hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) do chính công ty PRC phát triển.
Điều này đồng nghĩa với việc các bức ảnh sẽ được chấm điểm gần như ngay lập tức sau khi được gửi lên hệ thống. Cuộc thi cũng sẽ có một bảng xếp hạng được cập nhật theo thời gian thực, cho phép các nhiếp ảnh gia khi nộp tác phẩm có thể theo dõi ngay vị trí của mình so với các đối thủ cạnh tranh khác.
Kỷ niệm 20 năm PRC và 10 năm phần mềm Excire
Cuộc thi ảnh lần này không chỉ đặc biệt ở phương thức chấm giải mà còn đánh dấu hai cột mốc quan trọng đối với công ty PRC: Kỷ niệm 20 năm thành lập công ty và 10 năm kể từ ngày ra mắt phần mềm Excire. Excire là một phần mềm quản lý và chọn lọc ảnh nổi tiếng, ứng dụng AI để giúp người dùng tìm kiếm hình ảnh bằng ngôn ngữ tự nhiên, cũng như tự động gán các thẻ (tag) mô tả cho từng bức ảnh một cách thông minh.
Giáo sư Erhardt Barth, CEO của PRC đồng thời là một chuyên gia hàng đầu về học máy tại Đại học Lübeck (Đức), chia sẻ: “Các nhiếp ảnh gia thường phải dành hàng trăm giờ mỗi năm cho các công việc quản lý ảnh nhàm chán, từ việc sắp xếp, tìm kiếm cho đến việc chọn ra những bức ảnh đẹp nhất sau một kỳ nghỉ hay một buổi chụp hình chuyên nghiệp. Trí tuệ nhân tạo của Excire được phát triển để giúp giảm tải các công việc tốn nhiều thời gian này, để các nhiếp ảnh gia có thể tập trung hơn vào việc sáng tạo và tận hưởng thành quả lao động nghệ thuật của mình.”
AI chấm điểm: "Công bằng, nhất quán và không thể sai lầm"?
Lý giải cho quyết định sử dụng AI làm giám khảo, PRC cho biết hệ thống chấm điểm AI của họ đã được huấn luyện bởi các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, dựa trên một bộ dữ liệu khổng lồ gồm hàng trăm nghìn bức ảnh chất lượng cao. Mục tiêu của cuộc thi do AI chấm điểm này không chỉ đơn thuần là tạo ra một sân chơi có giải thưởng hấp dẫn, mà còn nhằm mục đích mở ra các cuộc thảo luận sâu rộng hơn về vai trò và vị trí của AI trong lĩnh vực nhiếp ảnh đương đại.
Công ty PRC đã đưa ra một tuyên bố khá táo bạo: "Sự phán xét của con người luôn mang tính cảm quan, có thể bị thiên vị, trong khi đó AI luôn phân tích một cách công bằng, nhất quán và không thể sai lầm".
Tuy nhiên, chính Giáo sư Barth cũng thừa nhận những giới hạn của công nghệ: “Tất nhiên, trí tuệ nhân tạo không thể thay thế hoàn toàn gu thẩm mỹ và cảm thụ nghệ thuật của con người.” Nhưng ông cũng nói thêm: “AI có thể phân tích một cách khách quan những yếu tố kỹ thuật và bố cục khiến một bức ảnh trở nên xuất sắc. AI của Excire đưa ra các đánh giá dựa trên những tiêu chí công tâm, không bị chi phối bởi cảm xúc chủ quan và trên thực tế, nó đã từng đảm nhận vai trò giám khảo tại nhiều cuộc thi nhiếp ảnh uy tín trước đây.”
Quyết định của PRC chắc chắn sẽ tiếp tục là chủ đề nóng, làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều về việc liệu máy móc có thể thực sự "cảm thụ" và đánh giá nghệ thuật hay không, và liệu sự "công bằng, nhất quán" của AI có làm mất đi tính đa dạng, sự độc đáo và những yếu tố bất ngờ vốn là một phần không thể thiếu của sáng tạo nghệ thuật.
Những người có mong muốn tham dự cuộc thi có thể tìm hiểu thêm thông tin và đăng tải tác phẩm của mình tại đường link chính thức do ban tổ chức cung cấp, nơi cũng đăng tải đầy đủ thể lệ và các quy định tham gia.
Khi AI trở thành "giám khảo" nhiếp ảnh: Đột phá hay mối đe dọa?
Trong tháng 6 này, công ty phần mềm Trí tuệ Nhân tạo (AI) PRC từ Đức đã chính thức công bố Giải thưởng ảnh Excire lần thứ 10, với chủ đề đầy tính nhân văn: "Lấy con người làm trung tâm" (Human-centric). Cuộc thi mở cửa cho các nhiếp ảnh gia trên toàn thế giới, cho phép họ nộp bất cứ thể loại ảnh nào, từ ảnh chân dung được sắp đặt công phu, những khoảnh khắc đời thường trên đường phố, cho đến những tấm hình ghi lại cuộc sống cá nhân. Cuộc thi hoàn toàn không có chi phí tham gia, với tổng giá trị giải thưởng lên đến 7.000 USD (khoảng 182 triệu đồng).
Tuy nhiên, điều gây ra một cuộc tranh cãi lớn và thu hút sự chú ý đặc biệt từ giới nhiếp ảnh chuyên nghiệp cũng như cộng đồng yêu nghệ thuật, đó là việc cuộc thi này sẽ không được chấm điểm bởi một hội đồng giám khảo gồm những nhiếp ảnh gia có chuyên môn và tên tuổi. Thay vào đó, toàn bộ quá trình đánh giá và xếp hạng các tác phẩm sẽ được thực hiện bởi một hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) do chính công ty PRC phát triển.
Điều này đồng nghĩa với việc các bức ảnh sẽ được chấm điểm gần như ngay lập tức sau khi được gửi lên hệ thống. Cuộc thi cũng sẽ có một bảng xếp hạng được cập nhật theo thời gian thực, cho phép các nhiếp ảnh gia khi nộp tác phẩm có thể theo dõi ngay vị trí của mình so với các đối thủ cạnh tranh khác.
Kỷ niệm 20 năm PRC và 10 năm phần mềm Excire
Cuộc thi ảnh lần này không chỉ đặc biệt ở phương thức chấm giải mà còn đánh dấu hai cột mốc quan trọng đối với công ty PRC: Kỷ niệm 20 năm thành lập công ty và 10 năm kể từ ngày ra mắt phần mềm Excire. Excire là một phần mềm quản lý và chọn lọc ảnh nổi tiếng, ứng dụng AI để giúp người dùng tìm kiếm hình ảnh bằng ngôn ngữ tự nhiên, cũng như tự động gán các thẻ (tag) mô tả cho từng bức ảnh một cách thông minh.
Giáo sư Erhardt Barth, CEO của PRC đồng thời là một chuyên gia hàng đầu về học máy tại Đại học Lübeck (Đức), chia sẻ: “Các nhiếp ảnh gia thường phải dành hàng trăm giờ mỗi năm cho các công việc quản lý ảnh nhàm chán, từ việc sắp xếp, tìm kiếm cho đến việc chọn ra những bức ảnh đẹp nhất sau một kỳ nghỉ hay một buổi chụp hình chuyên nghiệp. Trí tuệ nhân tạo của Excire được phát triển để giúp giảm tải các công việc tốn nhiều thời gian này, để các nhiếp ảnh gia có thể tập trung hơn vào việc sáng tạo và tận hưởng thành quả lao động nghệ thuật của mình.”
AI chấm điểm: "Công bằng, nhất quán và không thể sai lầm"?
Lý giải cho quyết định sử dụng AI làm giám khảo, PRC cho biết hệ thống chấm điểm AI của họ đã được huấn luyện bởi các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, dựa trên một bộ dữ liệu khổng lồ gồm hàng trăm nghìn bức ảnh chất lượng cao. Mục tiêu của cuộc thi do AI chấm điểm này không chỉ đơn thuần là tạo ra một sân chơi có giải thưởng hấp dẫn, mà còn nhằm mục đích mở ra các cuộc thảo luận sâu rộng hơn về vai trò và vị trí của AI trong lĩnh vực nhiếp ảnh đương đại.
Công ty PRC đã đưa ra một tuyên bố khá táo bạo: "Sự phán xét của con người luôn mang tính cảm quan, có thể bị thiên vị, trong khi đó AI luôn phân tích một cách công bằng, nhất quán và không thể sai lầm".
Tuy nhiên, chính Giáo sư Barth cũng thừa nhận những giới hạn của công nghệ: “Tất nhiên, trí tuệ nhân tạo không thể thay thế hoàn toàn gu thẩm mỹ và cảm thụ nghệ thuật của con người.” Nhưng ông cũng nói thêm: “AI có thể phân tích một cách khách quan những yếu tố kỹ thuật và bố cục khiến một bức ảnh trở nên xuất sắc. AI của Excire đưa ra các đánh giá dựa trên những tiêu chí công tâm, không bị chi phối bởi cảm xúc chủ quan và trên thực tế, nó đã từng đảm nhận vai trò giám khảo tại nhiều cuộc thi nhiếp ảnh uy tín trước đây.”
Quyết định của PRC chắc chắn sẽ tiếp tục là chủ đề nóng, làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều về việc liệu máy móc có thể thực sự "cảm thụ" và đánh giá nghệ thuật hay không, và liệu sự "công bằng, nhất quán" của AI có làm mất đi tính đa dạng, sự độc đáo và những yếu tố bất ngờ vốn là một phần không thể thiếu của sáng tạo nghệ thuật.
Những người có mong muốn tham dự cuộc thi có thể tìm hiểu thêm thông tin và đăng tải tác phẩm của mình tại đường link chính thức do ban tổ chức cung cấp, nơi cũng đăng tải đầy đủ thể lệ và các quy định tham gia.
