Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Khi Chitose Nagao nghỉ hưu sau gần 3 thập kỷ làm quảng cáo để mở 1 quán cà phê matcha, bà không bao giờ có thể tưởng tượng được cảnh khách hàng phải xếp hàng dài ngoằng ngay cả khi chưa mở cửa. Đến giữa chiều, những hộp bột matcha trên kệ đã được bán hết sạch. Nhưng một hàng dài chủ yếu là người nước ngoài vẫn đang kiên nhẫn chờ đợi để thử món đồ uống xanh mới nhất của bà.
Cửa hàng Atelier Matcha của bà là một trong số ít những nơi may mắn. Mặc dù nguồn cung matcha đang cạn kiệt ngay cả ở Nhật Bản do cơn sốt toàn cầu, mối quan hệ đối tác mà Nagao đã dày công vun đắp với nhà sản xuất trà Yamamasa Koyamaen ở Kyoto đang mang lại hiệu quả. "Khi tôi nghe tin tất cả trà của họ đều không bán được và nằm trong kho trong thời kỳ Covid, tôi đã muốn làm gì đó," Nagao nói. Bốn năm sau, bà đã có hai cửa hàng ở Nhật Bản, một ở Thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam), một cửa hàng mới sắp mở tại Cebu, Philippines.
Nhật Bản đã tiêu thụ matcha từ thế kỷ 12, chủ yếu trong các nghi lễ trà đạo rất trang trọng, chỉ cần một lượng nhỏ bột. Tuy nhiên, nhu cầu đã tăng vọt trong những năm gần đây khi danh tiếng của matcha như một siêu thực phẩm giàu chất chống oxy hóa lan truyền trên TikTok. Sự bùng nổ du lịch sau đại dịch cũng đã đẩy giá cả lên cao hơn. Theo Bộ Tài chính Nhật Bản, Nhật Bản đã xuất khẩu 36.4 tỷ yên (247 triệu USD) trà xanh vào năm ngoái, gấp 4 lần so với một thập kỷ trước. Khoảng 44% trong số đó được xuất sang Mỹ chủ yếu dưới dạng bột matcha.
Trong nỗ lực giải quyết gánh nặng cho các cộng đồng nông nghiệp đang già hóa của Nhật Bản, chính phủ nước này đang xem xét việc trợ cấp cho nông dân để khuyến khích họ dành nhiều ruộng hơn để trồng tencha, loại trà được sử dụng để làm matcha. Năng suất tencha mang lại lợi nhuận cao hơn nhưng cũng đòi hỏi nhiều công sức hơn, vì các búp trà cần được che chắn khỏi ánh nắng mặt trời để tạo ra hương vị cỏ đặc trưng. Các nhà sản xuất cho biết không có đủ nhân công để thu hoạch, hấp và sấy lá trước khi xay thành bột.
Giá tencha tại phiên đấu giá mùa xuân năm nay ở Kyoto đã tăng vọt 170% so với năm trước, lên 8,235 yên mỗi kg theo Hiệp hội Trà Nhật Bản Toàn cầu. Con số này phá vỡ kỷ lục trước đó là 4,862 yên mỗi kg thiết lập vào năm 2016. Nhiều nhà bán lẻ cũng báo cáo rằng giá matcha đã tăng gấp đôi trong năm qua, việc tìm thấy một hộp bột nhỏ đã trở nên ngày càng khó khăn, ngay cả ở Tokyo.
Các cửa hàng đang phải áp dụng giới hạn mua hàng để kéo dài lượng hàng tồn kho, ngăn chặn tình trạng tích trữ và chống lại những người bán lại trái phép. Tuy nhiên, matcha vẫn là một món quà lưu niệm phổ biến đối với số lượng du khách kỷ lục đến thăm Nhật Bản. Nhiều cửa hàng trực tuyến đã hết hàng từ nhiều tháng trước khi người mua ở Mỹ đổ xô tích trữ trước các mức thuế dự kiến.
Công ty Kaminari Issa ;bán mọi thứ từ bia matcha đến bánh su kem matcha tại bốn cửa hàng của mình ở quận Asakusa, Tokyo, cho biết việc nhận được một email yêu cầu mua một tấn matcha không phải là chuyện lạ. "Chúng tôi rất vui," người quản lý Miku Sugawara của một trong các cửa hàng nói. "Nhưng chúng tôi chỉ có thể bán một lượng nhất định." Cửa hàng của cô bán matcha được xay từ vụ thu hoạch đầu tiên của mùa khi lá trà còn non, được coi là loại có chất lượng cao nhất. Giống như nhiều người khác trong ngành, Sugawara lo lắng rằng đợt nắng nóng kỷ lục mùa hè này có thể làm giảm sản lượng trà năm tới và đẩy giá cả lên cao hơn nữa.
Sự cạnh tranh để tìm nguồn cung và sản xuất đủ matcha gay gắt đến mức nó đã buộc nhà bán trà xanh đóng chai lớn nhất thế giới Ito En phải thành lập bộ phận chuyên trách vào tháng 5. Công ty dự báo doanh số bán hàng ở nước ngoài sẽ tăng 11% trong năm nay, đang tăng giá từ 50% đến 100% cho một số sản phẩm từ tháng 9 do chi phí nguyên liệu thô và lao động cao hơn. Ito En có hợp đồng độc quyền với nông dân cung cấp cho họ 7,000 tấn trà xanh thông thường mỗi năm, nhưng chỉ có khoảng 600 tấn tencha. Việc thuyết phục nông dân trồng thêm tencha là một thách thức vì nhiều người lo lắng cơn sốt hiện tại có thể sẽ suy yếu, Ito En cho biết.
"Sự nổi tiếng của matcha thật đáng kinh ngạc. Các nhà máy của chính chúng tôi và tất cả các nhà thầu của chúng tôi đều đang quá tải," Yasutaka Yokomichi, giám đốc bộ phận matcha mới của Ito En, nói. Ông cho biết một trong những ưu tiên của mình là đảm bảo đủ máy xay để xay lá tencha thành bột và đóng gói, điều này có thể bao gồm các khoản đầu tư mới để mở rộng cơ sở vật chất của chính Ito En. Có thể mất một giờ để xay chỉ 40 gram matcha, vì nhiệt lượng sinh ra từ quá trình nhanh hơn có thể làm giảm chất lượng của nó.
Nagao của Atelier Matcha cho biết việc giáo dục người tiêu dùng về các loại matcha khác nhau có thể là lựa chọn khả thi duy nhất. Với tư cách là một người sùng bái sado hay "trà đạo", bà cho biết bột loại cao cấp không cần thiết để làm một bát matcha ngon. Với tư cách là một doanh nhân, bà cũng đang nhắm đến xu hướng lớn tiếp theo. Nagao đến 1 loại trà khác có hương vị hạt dẻ hơn và ít caffeine hơn. "Nhìn xem, hôm nay tôi chỉ còn lại một hộp."
Cửa hàng Atelier Matcha của bà là một trong số ít những nơi may mắn. Mặc dù nguồn cung matcha đang cạn kiệt ngay cả ở Nhật Bản do cơn sốt toàn cầu, mối quan hệ đối tác mà Nagao đã dày công vun đắp với nhà sản xuất trà Yamamasa Koyamaen ở Kyoto đang mang lại hiệu quả. "Khi tôi nghe tin tất cả trà của họ đều không bán được và nằm trong kho trong thời kỳ Covid, tôi đã muốn làm gì đó," Nagao nói. Bốn năm sau, bà đã có hai cửa hàng ở Nhật Bản, một ở Thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam), một cửa hàng mới sắp mở tại Cebu, Philippines.
Nhật Bản đã tiêu thụ matcha từ thế kỷ 12, chủ yếu trong các nghi lễ trà đạo rất trang trọng, chỉ cần một lượng nhỏ bột. Tuy nhiên, nhu cầu đã tăng vọt trong những năm gần đây khi danh tiếng của matcha như một siêu thực phẩm giàu chất chống oxy hóa lan truyền trên TikTok. Sự bùng nổ du lịch sau đại dịch cũng đã đẩy giá cả lên cao hơn. Theo Bộ Tài chính Nhật Bản, Nhật Bản đã xuất khẩu 36.4 tỷ yên (247 triệu USD) trà xanh vào năm ngoái, gấp 4 lần so với một thập kỷ trước. Khoảng 44% trong số đó được xuất sang Mỹ chủ yếu dưới dạng bột matcha.
Trong nỗ lực giải quyết gánh nặng cho các cộng đồng nông nghiệp đang già hóa của Nhật Bản, chính phủ nước này đang xem xét việc trợ cấp cho nông dân để khuyến khích họ dành nhiều ruộng hơn để trồng tencha, loại trà được sử dụng để làm matcha. Năng suất tencha mang lại lợi nhuận cao hơn nhưng cũng đòi hỏi nhiều công sức hơn, vì các búp trà cần được che chắn khỏi ánh nắng mặt trời để tạo ra hương vị cỏ đặc trưng. Các nhà sản xuất cho biết không có đủ nhân công để thu hoạch, hấp và sấy lá trước khi xay thành bột.
Giá tencha tại phiên đấu giá mùa xuân năm nay ở Kyoto đã tăng vọt 170% so với năm trước, lên 8,235 yên mỗi kg theo Hiệp hội Trà Nhật Bản Toàn cầu. Con số này phá vỡ kỷ lục trước đó là 4,862 yên mỗi kg thiết lập vào năm 2016. Nhiều nhà bán lẻ cũng báo cáo rằng giá matcha đã tăng gấp đôi trong năm qua, việc tìm thấy một hộp bột nhỏ đã trở nên ngày càng khó khăn, ngay cả ở Tokyo.
Các cửa hàng đang phải áp dụng giới hạn mua hàng để kéo dài lượng hàng tồn kho, ngăn chặn tình trạng tích trữ và chống lại những người bán lại trái phép. Tuy nhiên, matcha vẫn là một món quà lưu niệm phổ biến đối với số lượng du khách kỷ lục đến thăm Nhật Bản. Nhiều cửa hàng trực tuyến đã hết hàng từ nhiều tháng trước khi người mua ở Mỹ đổ xô tích trữ trước các mức thuế dự kiến.
Công ty Kaminari Issa ;bán mọi thứ từ bia matcha đến bánh su kem matcha tại bốn cửa hàng của mình ở quận Asakusa, Tokyo, cho biết việc nhận được một email yêu cầu mua một tấn matcha không phải là chuyện lạ. "Chúng tôi rất vui," người quản lý Miku Sugawara của một trong các cửa hàng nói. "Nhưng chúng tôi chỉ có thể bán một lượng nhất định." Cửa hàng của cô bán matcha được xay từ vụ thu hoạch đầu tiên của mùa khi lá trà còn non, được coi là loại có chất lượng cao nhất. Giống như nhiều người khác trong ngành, Sugawara lo lắng rằng đợt nắng nóng kỷ lục mùa hè này có thể làm giảm sản lượng trà năm tới và đẩy giá cả lên cao hơn nữa.
Sự cạnh tranh để tìm nguồn cung và sản xuất đủ matcha gay gắt đến mức nó đã buộc nhà bán trà xanh đóng chai lớn nhất thế giới Ito En phải thành lập bộ phận chuyên trách vào tháng 5. Công ty dự báo doanh số bán hàng ở nước ngoài sẽ tăng 11% trong năm nay, đang tăng giá từ 50% đến 100% cho một số sản phẩm từ tháng 9 do chi phí nguyên liệu thô và lao động cao hơn. Ito En có hợp đồng độc quyền với nông dân cung cấp cho họ 7,000 tấn trà xanh thông thường mỗi năm, nhưng chỉ có khoảng 600 tấn tencha. Việc thuyết phục nông dân trồng thêm tencha là một thách thức vì nhiều người lo lắng cơn sốt hiện tại có thể sẽ suy yếu, Ito En cho biết.
"Sự nổi tiếng của matcha thật đáng kinh ngạc. Các nhà máy của chính chúng tôi và tất cả các nhà thầu của chúng tôi đều đang quá tải," Yasutaka Yokomichi, giám đốc bộ phận matcha mới của Ito En, nói. Ông cho biết một trong những ưu tiên của mình là đảm bảo đủ máy xay để xay lá tencha thành bột và đóng gói, điều này có thể bao gồm các khoản đầu tư mới để mở rộng cơ sở vật chất của chính Ito En. Có thể mất một giờ để xay chỉ 40 gram matcha, vì nhiệt lượng sinh ra từ quá trình nhanh hơn có thể làm giảm chất lượng của nó.
Nagao của Atelier Matcha cho biết việc giáo dục người tiêu dùng về các loại matcha khác nhau có thể là lựa chọn khả thi duy nhất. Với tư cách là một người sùng bái sado hay "trà đạo", bà cho biết bột loại cao cấp không cần thiết để làm một bát matcha ngon. Với tư cách là một doanh nhân, bà cũng đang nhắm đến xu hướng lớn tiếp theo. Nagao đến 1 loại trà khác có hương vị hạt dẻ hơn và ít caffeine hơn. "Nhìn xem, hôm nay tôi chỉ còn lại một hộp."
