Bui Nhat Minh
Intern Writer
Trong một động thái gây tranh cãi, Chính quyền Tổng thống Donald Trump được cho là đã chỉ đạo NASA chấm dứt hai sứ mệnh vệ tinh lớn chuyên theo dõi biến đổi khí hậu cụ thể là các Đài quan sát Carbon Quỹ đạo. Thông tin do đài NPR tiết lộ cho thấy các nhân viên NASA đã nhận được yêu cầu lên kế hoạch ngừng hoạt động, dù các sứ mệnh này đang cung cấp dữ liệu rất giá trị về khí CO₂ cho cả giới khoa học lẫn doanh nghiệp, bao gồm ngành dầu khí và nông nghiệp.
Một trong hai vệ tinh được gắn trên Trạm Vũ trụ Quốc tế, còn vệ tinh còn lại hoạt động độc lập và sẽ bị phá hủy vĩnh viễn nếu nhiệm vụ kết thúc, do sẽ bốc cháy khi rơi vào khí quyển Trái Đất.
Chi phí duy trì cả hai sứ mệnh chỉ khoảng 15 triệu USD mỗi năm, trong khi ngân sách NASA lên tới 25,4 tỷ USD. Theo các chuyên gia, đây là một khoản đầu tư "rẻ nhưng cực kỳ hiệu quả", và việc chấm dứt sẽ gây tổn thất lớn cho khoa học.
David Crisp một cựu chuyên gia NASA từng làm việc tại các đài quan sát chia sẻ rằng các nhân viên NASA hiện nay đã liên hệ với ông để hỏi về khả năng kết thúc sứ mệnh và cả kế hoạch sa thải. Điều này cho thấy lệnh cắt giảm có thể đã được đưa xuống từ cấp cao.
Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen tuyên bố: “Chúng tôi đã bác bỏ các khoản cắt giảm sẽ tàn phá khoa học NASA và dẫn đến chấm dứt hàng loạt nhiệm vụ.” Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Zoe Lofgren cảnh báo rằng việc cắt giảm ngân sách trái phép và áp đặt kế hoạch cắt giảm năm 2026 vào ngân sách 2025 đã được Quốc hội phê duyệt có thể là hành vi vi phạm luật.
Bà nói thêm rằng: “Nếu các vệ tinh quan sát Trái Đất bị ngưng hoạt động, khả năng dự báo và ứng phó với thiên tai và khí hậu khắc nghiệt của chúng ta sẽ suy yếu nghiêm trọng.” (Yahoo)
Một trong hai vệ tinh được gắn trên Trạm Vũ trụ Quốc tế, còn vệ tinh còn lại hoạt động độc lập và sẽ bị phá hủy vĩnh viễn nếu nhiệm vụ kết thúc, do sẽ bốc cháy khi rơi vào khí quyển Trái Đất.
Cắt giảm khoa học khí hậu: Lý do gây tranh cãi
Các nhà quan sát cho rằng động cơ đằng sau hành động này rất rõ ràng Tổng thống Trump lâu nay phủ nhận biến đổi khí hậu và từng nhiều lần cắt giảm ngân sách cho các chương trình khoa học môi trường. Một báo cáo đánh giá nội bộ của NASA năm 2023 từng khẳng định dữ liệu từ hai đài quan sát này "có chất lượng cực kỳ cao" và có giá trị lớn trong việc theo dõi khí thải nhà kính toàn cầu.
Chi phí duy trì cả hai sứ mệnh chỉ khoảng 15 triệu USD mỗi năm, trong khi ngân sách NASA lên tới 25,4 tỷ USD. Theo các chuyên gia, đây là một khoản đầu tư "rẻ nhưng cực kỳ hiệu quả", và việc chấm dứt sẽ gây tổn thất lớn cho khoa học.
David Crisp một cựu chuyên gia NASA từng làm việc tại các đài quan sát chia sẻ rằng các nhân viên NASA hiện nay đã liên hệ với ông để hỏi về khả năng kết thúc sứ mệnh và cả kế hoạch sa thải. Điều này cho thấy lệnh cắt giảm có thể đã được đưa xuống từ cấp cao.
Phản ứng gay gắt từ giới khoa học và lập pháp
Không chỉ các nhà khoa học mà cả giới lập pháp Mỹ cũng đang phản đối mạnh mẽ đề xuất ngân sách mới của Nhà Trắng, vốn có thể chấm dứt 55 sứ mệnh khoa học không gian, giảm tới 47% ngân sách khoa học của NASA.Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen tuyên bố: “Chúng tôi đã bác bỏ các khoản cắt giảm sẽ tàn phá khoa học NASA và dẫn đến chấm dứt hàng loạt nhiệm vụ.” Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Zoe Lofgren cảnh báo rằng việc cắt giảm ngân sách trái phép và áp đặt kế hoạch cắt giảm năm 2026 vào ngân sách 2025 đã được Quốc hội phê duyệt có thể là hành vi vi phạm luật.
Bà nói thêm rằng: “Nếu các vệ tinh quan sát Trái Đất bị ngưng hoạt động, khả năng dự báo và ứng phó với thiên tai và khí hậu khắc nghiệt của chúng ta sẽ suy yếu nghiêm trọng.” (Yahoo)
