Dân Trung Quốc đang rộn ràng mua bán “thuốc trường sinh”

Bỉ Ngạn Hoa

Moderator
Người tiêu dùng Trung Quốc đang lên cơn sốt về nicotinamide mononucleotide (NMN), một sản phẩm được cho là có đặc tính "chống lão hóa" được người bán quảng cáo là "thần dược của tuổi trẻ".
1718519331075.png

Nhiều người dùng NMN đề cập đến việc cải thiện chất lượng giấc ngủ trong khi có người khác lại khen ngợi rằng đây là một phương thuốc thần kỳ giúp tăng cường năng lượng, tăng cường thính giác và thị giác, thậm chí còn đẩy nhanh sự phát triển của móng tay. Mặc dù thiếu bước đột phá trong các thử nghiệm lâm sàng trên người, quy mô thị trường NMN toàn cầu được dự báo sẽ tăng lên hơn 400 triệu USD vào năm 2028, công ty nghiên cứu thị trường Bosson Research chia sẻ trong một báo cáo năm 2022.

NMN, một phân tử mà cơ thể con người sản xuất một cách tự nhiên, là tiền thân của một coenzym góp phần vào quá trình chuyển hóa tế bào có mức độ giảm dần theo tuổi tác. NMN lần đầu tiên trở nên nổi tiếng ở Mỹ vào đầu những năm 2010 sau khi có nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung NMN đã kéo dài tuổi thọ của chuột trong các thử nghiệm, trước khi "thuốc chống lão hóa" này thu hút sự chú ý của người tiêu dùng Trung Quốc vào năm 2020.

Vào mùa hè năm đó, các sản phẩm NMN bắt đầu xuất hiện trong danh sách thực phẩm bổ sung sức khỏe và dinh dưỡng bán chạy trên trang thương mại điện tử khổng lồ JD.com. Đến nay, các cơ sở bán các sản phẩm “NMN tăng cường sắc đẹp” trên nền tảng này đang được hàng trăm nghìn người dùng theo dõi.

Tuy nhiên, các sản phẩm NMN vẫn chưa được cấp phép bán dưới dạng thực phẩm hoặc thuốc ở Trung Quốc. Người tiêu dùng chỉ có thể mua chúng trên các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới như JD.com. Nhưng vì chúng chưa trải qua các thử nghiệm lâm sàng trên người để chứng minh tính hiệu quả và an toàn nên các chuyên gia trong ngành đang cảnh báo người tiêu dùng về chất lượng khác nhau của sản phẩm NMN trên thị trường và kêu gọi một môi trường quản lý được tiêu chuẩn hóa.

Trớ trêu thay, Trung Quốc lại là nguồn cung cấp nguyên liệu thô được sử dụng để sản xuất NMN lớn nhất thế giới và tự hào có lượng người dùng sản phẩm NMN thành phẩm lớn nhất, một nhà sản xuất NMN hàng đầu Trung Quốc cho biết vào năm 2022.

Sự phổ biến toàn cầu của NMN không có gì đáng ngạc nhiên, vì việc theo đuổi tuổi thọ của con người không phải là điều mới mẻ. Và khi dân số thế giới sống lâu hơn, nghiên cứu về thuốc chống lão hóa đã trở thành trọng tâm của các nhà nghiên cứu đang tìm cách kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh của con người.

Wang Zhao, giáo sư tại Trường Khoa học Dược phẩm thuộc Đại học Thanh Hoa, cho biết: “Suy nghĩ về thuốc chống lão hóa đã thay đổi hiểu biết của chúng ta về các bệnh liên quan đến tuổi tác và cách điều trị chúng”. Ông nói với Caixin: “Bản thân việc điều trị lão hóa, chứ không phải bất kỳ căn bệnh cụ thể nào, sẽ là một cuộc cách mạng lớn, cải thiện sức khỏe của hàng tỷ người”.

NMN là gì?

NMN, một phân tử xuất hiện tự nhiên ở mọi dạng sống, là động lực thúc đẩy cơ thể sản xuất NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide), chất đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chuyển hóa tế bào. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ NAD+ của con người giảm xuống một nửa ở tuổi trung niên so với tuổi trẻ, góp phần vào quá trình lão hóa.
1718519441091.png

Vào năm 2013, giáo sư David Sinclair của Trường Y Harvard đã xuất bản một bài báo trên Cell, một tạp chí y học chuyên đăng tải những phát hiện trong sinh học thực nghiệm, nói rằng việc tăng mức NAD+ trong tế bào bằng NMN ở chuột có thể kéo dài tuổi thọ của chúng thêm 30% sau một tuần.

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí “Integrative Medicine: A Clinician's Journal” vào năm 2020 đã ghi nhận việc bổ sung NMN có thể là một "can thiệp chống lão hóa bằng dinh dưỡng hiệu quả". Mức độ phổ biến của sản phẩm cũng tăng lên nhanh chóng sau khi được quảng bá bởi những người nổi tiếng có ảnh hưởng, bao gồm cả Kim Kardashian, người đã tiêm dung dịch NAD+ trong một tập của chương trình thực tế của cô ấy vào năm 2022.

Sự nổi tiếng của các công ty liên quan đến sản xuất NMN cũng tăng vọt. Xiamen Kingdomway Group, nhà sản xuất sản phẩm dinh dưỡng và sức khỏe hàng đầu có trụ sở tại tỉnh Phúc Kiến, phía đông Trung Quốc, đã mua Doctor's Best, một công ty của Hoa Kỳ bán các sản phẩm NMN, vào tháng 7 năm 2020. Sau thông báo, giá cổ phiếu của Xiamen Kingdomway Group đã tăng vọt từ 29,15 nhân dân tệ vào ngày 5 tháng 7 năm 2020 lên mức cao nhất mọi thời đại là 64,48 nhân dân tệ trong giao dịch trong ngày vào ngày 3 tháng 8 năm đó.

Ai đang mua?

Sự hấp dẫn của NMN kéo dài nhiều thế hệ. Cha của Weiwei, ở độ tuổi 50, mắc chứng khó ngủ và đã thử nhiều phương pháp để giảm bớt tình trạng nhưng không mấy thành công. Khi biết được thông tin qua một ứng dụng tin tức nói rằng NMN có thể nâng cao chất lượng giấc ngủ, ông đã quyết định dùng thử và nhờ đó đã có thể ngủ ngon hơn.

Mặc dù được dán nhãn là "thuốc chống lão hóa", các sản phẩm của NMN đã thu hút không chỉ người trung niên và người già mà cả những người trẻ tuổi với hy vọng kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh càng nhiều càng tốt trước khi bước vào tuổi già.

Ren Jie, 30 tuổi, cho biết cô cảm thấy "tiếp thêm sinh lực" khi dùng NMN, có cảm giác giống như vừa tập thể dục hoặc tập yoga ngày hôm trước, thức dậy vào buổi sáng tràn đầy năng lượng. Ren Jie nói với Caixin: “Nó không giống như cảm giác hồi hộp và áp lực sau khi uống cà phê”.

Một người dùng khác, Da Wang, nói với Caixin rằng họ bắt đầu dùng NMN ở tuổi 26 như một biện pháp "phòng ngừa".

Wang Zhichao, người đứng đầu bộ phận kinh doanh thực phẩm bổ sung dinh dưỡng tại Humansa, một tổ chức quản lý sức khỏe thuộc tập đoàn New World Development Group của Hồng Kông, cho biết đối tượng quan tâm đến thực phẩm bổ sung chống lão hóa chủ yếu là từ 35 đến 50 tuổi.

Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế cho rằng những người trẻ tuổi đã có hàm lượng NAD+ cao trong cơ thể nên việc bổ sung là không cần thiết, theo Liu Nan, giám đốc sáng lập phòng thí nghiệm nghiên cứu chéo về cơ chế lão hóa thuộc Ủy ban Khoa học và Công nghệ Thành phố Thượng Hải.

Hiện tại, việc mua NMN trực tuyến không cần đơn thuốc và những người đam mê thường sử dụng theo ý mình. Trong khi một số người dùng cho biết NMN cải thiện chất lượng giấc ngủ của họ thì những người khác đã từ bỏ nó sau khi gặp phải những tác dụng phụ đáng kể.

Chao Yong, 38 tuổi, nhận thấy anh nhanh chóng cảm thấy đói, thường xuyên cảm thấy buồn ngủ và có cảm giác tương tự như “đau và ngứa” trên da đầu khi dùng NMN. Chao Yong nói với Caixin rằng anh ấy đã ngừng dùng thuốc sau ba ngày.

Cha của Weiwei cũng cảm thấy khó chịu ở ngực khi dùng NMN. Các chuyên gia tại một bệnh viện y học cổ truyền Trung Quốc ở tỉnh Giang Tô phía đông Trung Quốc đã khuyên ông không nên sử dụng nó, nói rằng những thực phẩm bổ sung sức khỏe như vậy rất “đắt tiền” và “không có tác dụng rõ ràng”, Weiwei nói với Caixin.

Quả thực, khi sản phẩm ra mắt tại thị trường Trung Quốc, chúng có giá lên tới hàng chục nghìn nhân dân tệ cho một tháng sử dụng. Sau đó, các sản phẩm có giá cả phải chăng hơn xuất hiện, mặc dù giá cả khác nhau đáng kể giữa các thương hiệu, dao động từ khoảng 900 nhân dân tệ đến 19.000 nhân dân tệ cho một chai 60 viên, theo giá quảng cáo mà Caixin thấy trên JD.com.

Thị trường lộn xộn

Dữ liệu khoa học không đầy đủ về các thử nghiệm lâm sàng ở người đối với NMN và những rủi ro liên quan đến việc sử dụng lâu dài hoặc quá mức vẫn chưa được biết đến đã khiến cho con đường tuân thủ NMN ở Trung Quốc trở nên đặc biệt phức tạp.

Năm 2016, một văn bản chính thức do 11 cơ quan ban hành cho phép nhập khẩu vitamin và các dẫn xuất của chúng thông qua các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới đã cung cấp một kênh hợp pháp cho các sản phẩm NMN, được coi là dẫn xuất của vitamin B, để bán cho người tiêu dùng Trung Quốc.

Sau khi sản phẩm này nổi tiếng ở đại lục vào năm 2020, Cơ quan quản lý thị trường nhà nước đã ban hành một lá thư vào đầu năm 2021 để điều tra việc bán bất hợp pháp “thuốc tiên của tuổi trẻ", nêu rõ rằng NMN chưa có được giấy phép cần thiết ở Trung Quốc và không thể được sản xuất hoặc bán dưới dạng thực phẩm.

Các dấu hiệu cho thấy chính sách này có thể được nới lỏng vào cuối năm đó, khi Ủy ban Y tế Quốc gia (NHC) kêu gọi đánh giá an toàn đối với NMN như một thành phần thực phẩm mới và khuyến nghị nghiên cứu về phát triển tiêu chuẩn hóa.

Tuy nhiên, NMN không có tên trong số các loại phụ gia thực phẩm mới nhất được NHC công bố vào tháng 5 năm 2023. Trước đó, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã từ chối đơn đăng ký phân loại sản phẩm NMN của Kingdomway vào danh mục thực phẩm bổ sung.

Việc thiếu các quy trình phê duyệt chính thức đã gây khó khăn cho việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, làm rõ các chỉ định sử dụng thuốc và duy trì các hoạt động tiếp thị tiêu chuẩn.

Khi Weiwei cố gắng chọn sản phẩm NMN cho cha mình, cô đã thất vọng trước những thách thức trong việc xác định chất lượng của nhiều sản phẩm khác nhau. Cô nói: “Việc tìm kiếm thông tin rất khó khăn do nguồn cung hạn chế.

Kingdomway lưu ý trong báo cáo thường niên năm 2022: “Mặc dù Trung Quốc là nhà sản xuất nguyên liệu thô NMN lớn nhất thế giới và là nước tiêu thụ sản phẩm cuối cùng lớn nhất, nhưng thị trường thường xuyên hỗn loạn và chất lượng sản phẩm rất khác nhau”.

Khó khăn nghiên cứu

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa lão hóa là kết quả của tổn thương phân tử và tế bào tích lũy theo thời gian.

Ở Trung Quốc, nơi những người trên 60 tuổi được dự đoán sẽ chiếm 30% dân số vào năm 2035, khoảng cách giữa tuổi thọ và tuổi thọ khỏe mạnh, lần lượt là 78,2 tuổi và 68,7 tuổi, cho thấy nhiều người có tuổi phải sống khoảng 10 năm với bệnh tật trước khi chết.

Vì lão hóa là yếu tố nguy cơ chính gây ra hầu hết các bệnh mãn tính ở người, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư và rối loạn thoái hóa thần kinh nên mục tiêu của nhiều nhà nghiên cứu chống lão hóa là làm chậm lại hoặc đảo ngược quá trình này.

Tuy nhiên, thách thức nằm ở việc chuyển những phát hiện chống lão hóa được coi là có hiệu quả trên mô hình động vật sang ứng dụng trên người do những thách thức về sinh học, kinh tế và đạo đức.

"Thứ nhất, những gì có hiệu quả ở động vật có thể không nhất thiết có hiệu quả ở người; thứ hai, hầu hết các thí nghiệm đều sử dụng động vật có thời gian sống ngắn và mức độ can thiệp trên động vật sống lâu vẫn cần nghiên cứu thêm; thứ ba, tuổi thọ của con người dài hơn, làm thí nghiệm đối với con người, tốn kém về mặt thời gian và khó kiểm soát do các biến số như sự khác biệt về lối sống cá nhân”, giáo sư Wang của Đại học Thanh Hoa cho biết.

Giám đốc điều hành của Humansa, Zheng Zijun, cho biết thông thường phải mất 10 năm để các loại thuốc hoặc chất bổ sung mới đi từ giai đoạn nghiên cứu và phát triển đến khi đưa ra thị trường. Tuy nhiên, chất bổ sung NAD+ được giới thiệu trên thị trường trong khoảng thời gian ngắn hơn nhiều.

Ngoài ra, những người phản đối việc phát triển các loại thuốc điều trị lão hóa như một triệu chứng đều cho rằng việc can thiệp vào tuổi thọ con người là không phù hợp.

Liu từ Ủy ban Khoa học và Công nghệ Thành phố Thượng Hải cho biết: “Không ai phản đối việc điều trị ung thư. Nhưng ngay khi nhắc đến vấn đề lão hóa, chắc chắn sẽ có người cho rằng việc theo đuổi sự bất tử sẽ đặt ra các vấn đề về đạo đức”.

Ngoài NMN, các nhà nghiên cứu cũng đang tìm kiếm các loại thuốc hoặc chất bổ sung chống lão hóa khác, với một số chiến lược can thiệp dược lý tiềm năng đang được nghiên cứu. Một số nhóm cũng đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để tăng tốc phát triển thuốc với hy vọng khắc phục những hạn chế của thiết kế phân tử dựa trên cấu trúc và xác định các ứng cử viên hiệu quả hơn.

Trong khi một số doanh nghiệp trong ngành quốc tế tin rằng châu Á có lợi thế cạnh tranh trong việc dẫn đầu thị trường quản lý y tế dự phòng, với các hoạt động lâu đời về sức khỏe toàn diện, dân số già đông đảo và tiềm năng thị trường đáng kể, thì nguồn vốn thể chế trong nước vẫn tương đối thận trọng.

Liu Dan, một nhà đầu tư kỳ cựu trong ngành chăm sóc sức khỏe, cho biết: “Mọi người đều biết thị trường rất lớn nhưng triển vọng rất không rõ ràng”.
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Top