The Storm Riders
Writer
Apple từ lâu hưởng lợi từ mối quan hệ tài chính chặt chẽ với Google, đặc biệt qua thỏa thuận biến Google Search thành công cụ tìm kiếm mặc định trên iPhone và Safari. Nhưng vụ kiện chống độc quyền của Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) nhằm vào Google, khởi sự từ cuối năm 2023, đang đặt dấu hỏi lớn cho tương lai của hợp đồng này. Với phán quyết từ tòa án và đề xuất khắc phục mạnh tay, Apple không chỉ đối diện nguy cơ mất khoản tiền hàng tỷ USD mà còn bị đẩy vào thế bất lợi khi không kịp thích nghi.
Cuối năm 2023, DOJ khởi kiện Google vì các thỏa thuận với Apple và nhiều công ty khác, nhằm đảm bảo vị trí mặc định cho Google Search trên các trình duyệt và thiết bị. Tháng 8/2024, Thẩm phán Amit Mehta của Tòa án Quận Columbia phán quyết Google là độc quyền, không vì sức mạnh thị trường—điều luật Mỹ chấp nhận—mà vì hành vi dùng tiền để loại bỏ cạnh tranh công bằng. Đề xuất khắc phục từ DOJ, được Washington Post đăng ngày 7/3/2025, yêu cầu Google bán trình duyệt Chrome và chấm dứt các khoản thanh toán cho Apple, Mozilla cùng các nhà sản xuất smartphone. Riêng với Apple, đây là đòn nặng: năm 2022, Alphabet—công ty mẹ của Google—đã trả 20 tỷ USD, tương đương 36% doanh thu quảng cáo từ tìm kiếm trên Safari, để duy trì vị trí này.
DOJ giữ vững quan điểm dù chính quyền liên bang thay đổi vào tháng 1/2025, bất chấp nỗ lực lấy lòng của Google và Apple qua đóng góp cho lễ nhậm chức của Tổng thống Trump—hành động hiện bị Thượng viện điều tra. Dù DOJ đã rút yêu cầu buộc Google thoái vốn khỏi các công ty AI như Anthropic (sau khi Anthropic nhấn mạnh sự phụ thuộc vào tiền của Google), họ vẫn đòi Google thông báo trước khi đầu tư mới. Eddy Cue của Apple, trong lời khai, khẳng định công ty không muốn tự xây công cụ tìm kiếm, cho thấy sự phụ thuộc rõ ràng vào Google.
Khi DOJ và Google tranh đấu, Apple cố chen chân vào quá trình khắc phục vì kết quả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu. Nhưng Thẩm phán Mehta thẳng thừng từ chối, cho rằng Apple hành động quá muộn. Vụ kiện bắt đầu từ 2020, và theo ông, Apple lẽ ra phải nhận thức được rủi ro từ sớm. Ông cũng nhấn mạnh nếu cho Apple đề xuất giải pháp riêng, hàng loạt công ty khác như Mozilla cũng phải được quyền tương tự, làm phức tạp thêm vụ án. Mục tiêu của ông là kết thúc mọi việc trước tháng 8/2025.
Không chịu ngồi yên, Apple nộp đơn xin hoãn tại Tòa Phúc thẩm DC, lập luận rằng phán quyết hiện tại gây “thiệt hại nghiêm trọng không thể khắc phục” cho cả người dùng và nguồn thu từ việc phân phối Google Search. Dù vậy, lịch trình vẫn tiếp diễn, với phiên điều trần về giải pháp dự kiến vào tháng 4/2025, sau đó Thẩm phán Mehta sẽ đưa ra phán quyết cuối.
Khoản thanh toán 20 tỷ USD từ Google không chỉ là con số lớn mà còn chiếm phần đáng kể trong lợi nhuận hoạt động của Apple. Nếu thỏa thuận chấm dứt, công ty sẽ phải tìm cách bù đắp—có thể qua tăng giá sản phẩm hoặc thay đổi chiến lược kinh doanh. Lời khai của Eddy Cue cho thấy Apple không sẵn sàng tự phát triển công cụ tìm kiếm, một lựa chọn đòi hỏi thời gian và nguồn lực khổng lồ. Trong khi đó, các đối thủ như Mozilla hay nhà sản xuất smartphone khác cũng nhận tiền từ Google, nhưng Apple rõ ràng là bên hưởng lợi nhất, khiến mất mát này càng thêm trầm trọng.
Hậu quả không dừng ở tài chính. Người dùng iPhone quen với Google Search mặc định có thể gặp gián đoạn nếu thỏa thuận bị hủy, buộc Apple phải đưa ra giải pháp thay thế nhanh chóng. Nhưng với lập trường hiện tại, công ty dường như chưa chuẩn bị cho kịch bản này.
Vụ kiện này không chỉ là chuyện giữa DOJ và Google, mà còn là bài kiểm tra cho Apple. Google đã nộp đề xuất khắc phục riêng, cố gắng giảm nhẹ hình phạt, nhưng DOJ kiên quyết bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Dù bỏ yêu cầu thoái vốn AI, cơ quan này vẫn giám sát chặt các động thái đầu tư của Google, đảm bảo không lặp lại hành vi chống cạnh tranh. Với Apple, mất hợp đồng này là lời cảnh báo: phụ thuộc quá mức vào đối tác bên ngoài có thể dẫn đến rủi ro lớn khi luật pháp can thiệp.
Đến tháng 8/2025, khi Thẩm phán Mehta ra phán quyết cuối, số phận khoản 20 tỷ USD sẽ rõ ràng. Nếu Google thua, Apple không chỉ mất tiền mà còn phải đối mặt với câu hỏi lớn hơn: làm sao duy trì sức hút khi một phần quan trọng của mô hình kinh doanh bị xáo trộn? Cuộc chiến pháp lý này chưa kết thúc, nhưng đã phơi bày điểm yếu của Apple—một gã khổng lồ tưởng chừng vững chắc, giờ phải vật lộn để giữ vị thế trước áp lực từ cả luật pháp lẫn thị trường.
Cuối năm 2023, DOJ khởi kiện Google vì các thỏa thuận với Apple và nhiều công ty khác, nhằm đảm bảo vị trí mặc định cho Google Search trên các trình duyệt và thiết bị. Tháng 8/2024, Thẩm phán Amit Mehta của Tòa án Quận Columbia phán quyết Google là độc quyền, không vì sức mạnh thị trường—điều luật Mỹ chấp nhận—mà vì hành vi dùng tiền để loại bỏ cạnh tranh công bằng. Đề xuất khắc phục từ DOJ, được Washington Post đăng ngày 7/3/2025, yêu cầu Google bán trình duyệt Chrome và chấm dứt các khoản thanh toán cho Apple, Mozilla cùng các nhà sản xuất smartphone. Riêng với Apple, đây là đòn nặng: năm 2022, Alphabet—công ty mẹ của Google—đã trả 20 tỷ USD, tương đương 36% doanh thu quảng cáo từ tìm kiếm trên Safari, để duy trì vị trí này.
DOJ giữ vững quan điểm dù chính quyền liên bang thay đổi vào tháng 1/2025, bất chấp nỗ lực lấy lòng của Google và Apple qua đóng góp cho lễ nhậm chức của Tổng thống Trump—hành động hiện bị Thượng viện điều tra. Dù DOJ đã rút yêu cầu buộc Google thoái vốn khỏi các công ty AI như Anthropic (sau khi Anthropic nhấn mạnh sự phụ thuộc vào tiền của Google), họ vẫn đòi Google thông báo trước khi đầu tư mới. Eddy Cue của Apple, trong lời khai, khẳng định công ty không muốn tự xây công cụ tìm kiếm, cho thấy sự phụ thuộc rõ ràng vào Google.
Khi DOJ và Google tranh đấu, Apple cố chen chân vào quá trình khắc phục vì kết quả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu. Nhưng Thẩm phán Mehta thẳng thừng từ chối, cho rằng Apple hành động quá muộn. Vụ kiện bắt đầu từ 2020, và theo ông, Apple lẽ ra phải nhận thức được rủi ro từ sớm. Ông cũng nhấn mạnh nếu cho Apple đề xuất giải pháp riêng, hàng loạt công ty khác như Mozilla cũng phải được quyền tương tự, làm phức tạp thêm vụ án. Mục tiêu của ông là kết thúc mọi việc trước tháng 8/2025.
Không chịu ngồi yên, Apple nộp đơn xin hoãn tại Tòa Phúc thẩm DC, lập luận rằng phán quyết hiện tại gây “thiệt hại nghiêm trọng không thể khắc phục” cho cả người dùng và nguồn thu từ việc phân phối Google Search. Dù vậy, lịch trình vẫn tiếp diễn, với phiên điều trần về giải pháp dự kiến vào tháng 4/2025, sau đó Thẩm phán Mehta sẽ đưa ra phán quyết cuối.
Khoản thanh toán 20 tỷ USD từ Google không chỉ là con số lớn mà còn chiếm phần đáng kể trong lợi nhuận hoạt động của Apple. Nếu thỏa thuận chấm dứt, công ty sẽ phải tìm cách bù đắp—có thể qua tăng giá sản phẩm hoặc thay đổi chiến lược kinh doanh. Lời khai của Eddy Cue cho thấy Apple không sẵn sàng tự phát triển công cụ tìm kiếm, một lựa chọn đòi hỏi thời gian và nguồn lực khổng lồ. Trong khi đó, các đối thủ như Mozilla hay nhà sản xuất smartphone khác cũng nhận tiền từ Google, nhưng Apple rõ ràng là bên hưởng lợi nhất, khiến mất mát này càng thêm trầm trọng.
Hậu quả không dừng ở tài chính. Người dùng iPhone quen với Google Search mặc định có thể gặp gián đoạn nếu thỏa thuận bị hủy, buộc Apple phải đưa ra giải pháp thay thế nhanh chóng. Nhưng với lập trường hiện tại, công ty dường như chưa chuẩn bị cho kịch bản này.
Vụ kiện này không chỉ là chuyện giữa DOJ và Google, mà còn là bài kiểm tra cho Apple. Google đã nộp đề xuất khắc phục riêng, cố gắng giảm nhẹ hình phạt, nhưng DOJ kiên quyết bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Dù bỏ yêu cầu thoái vốn AI, cơ quan này vẫn giám sát chặt các động thái đầu tư của Google, đảm bảo không lặp lại hành vi chống cạnh tranh. Với Apple, mất hợp đồng này là lời cảnh báo: phụ thuộc quá mức vào đối tác bên ngoài có thể dẫn đến rủi ro lớn khi luật pháp can thiệp.
Đến tháng 8/2025, khi Thẩm phán Mehta ra phán quyết cuối, số phận khoản 20 tỷ USD sẽ rõ ràng. Nếu Google thua, Apple không chỉ mất tiền mà còn phải đối mặt với câu hỏi lớn hơn: làm sao duy trì sức hút khi một phần quan trọng của mô hình kinh doanh bị xáo trộn? Cuộc chiến pháp lý này chưa kết thúc, nhưng đã phơi bày điểm yếu của Apple—một gã khổng lồ tưởng chừng vững chắc, giờ phải vật lộn để giữ vị thế trước áp lực từ cả luật pháp lẫn thị trường.
