Hai loại cáp dễ gây "lú" trên thiết bị công nghệ ngày nay, không phải ai cũng phân biệt rành rọt dễ dàng

[Linh Pham]

Bất cứ khi nào bạn được yêu cầu sạc một thiết bị điện tử, cho dù là thiết bị di động hay kết nối thiết bị ngoại vi với PC hoặc Mac, bạn có thể cần nhiều loại cổng USB hoặc cổng Thunderbolt khác nhau để có trải nghiệm liền mạch. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết và phân biệt được hai loại cáp này.

Cả Thunderbolt và USB-C đều là các cổng kết nối hiện đại, hỗ trợ truyền dữ liệu nhanh và kết nối thiết bị hiệu quả. Tuy nhiên, hai chuẩn này có những đặc điểm riêng biệt. Thunderbolt nổi bật với tốc độ truyền dữ liệu ấn tượng, đạt tới 40 Gbps, trong khi tốc độ của USB-C thay đổi tùy thuộc vào phiên bản (từ USB 2.0 đến USB4).

Ngược lại, USB-C có tính phổ biến cao, tương thích với nhiều thiết bị từ điện thoại đến laptop, trong khi Thunderbolt thường chỉ xuất hiện trên các thiết bị cao cấp, dẫn đến chi phí cao hơn.

Thunderbolt là gì?​

Thunderbolt là công nghệ kết nối tốc độ cao do Intel và Apple phát triển, ra mắt lần đầu vào năm 2011. Nó kết hợp giao thức PCI Express (PCIe) và DisplayPort để cung cấp tốc độ truyền dữ liệu vượt trội và khả năng kết nối đa năng.

Tính năng nổi bật:

• Tốc độ cao:
  • Thunderbolt 3 đạt tốc độ tối đa 40 Gbps, gấp đôi USB 3.1 Gen 2 (10 Gbps)
  • Thunderbolt 4 cũng đạt 40 Gbps nhưng cải thiện hiệu suất tối thiểu cho PCIe (32 Gbps so với 16 Gbps ở Thunderbolt 3)
• Hỗ trợ đa dạng:
  • Truyền dữ liệu, xuất hình ảnh (hỗ trợ hai màn hình 4K hoặc một màn hình 8K)
  • Kết nối nhiều thiết bị qua một cổng (daisy-chaining, tối đa 6 thiết bị)
• Cung cấp điện: Hỗ trợ sạc với công suất lên đến 100W (Thunderbolt 4 đảm bảo tối thiểu 15W cho thiết bị)
• Tương thích ngược: Thunderbolt 4 tương thích với Thunderbolt 3 và USB-C
• Hỗ trợ cả giao thức PCI Express và DisplayPort, cho phép xử lý nhiều tác vụ từ truyền dữ liệu và xuất video đến kết nối các thiết bị ngoại vi

​

USB-C là gì?​

USB-C (Universal Serial Bus Type-C) là chuẩn kết nối vật lý được phát triển bởi USB Implementers Forum (USB-IF). Ra mắt năm 2014, USB-C nổi bật với thiết kế nhỏ gọn, đảo chiều cắm tiện lợi và khả năng tương thích rộng.

Tính năng nổi bật:

• Thiết kế tiện lợi: Đầu cắm đối xứng, cắm được cả hai chiều, thay thế các chuẩn USB cũ (Type-A, Type-B).
• Tốc độ linh hoạt, truyền dữ liệu nhanh: Hỗ trợ các chuẩn USB 2.0 (480 Mbps), USB 3.1 Gen 1 (5 Gbps), USB 3.1 Gen 2 (10 Gbps), và USB4 (lên đến 40 Gbps).
• Cung cấp điện (Power Delivery): Sạc với công suất tối đa 100W (USB4 và một số cáp USB-C cao cấp hỗ trợ 240W).
• Hỗ trợ đa năng: Truyền dữ liệu, xuất hình ảnh (qua Alternate Mode như DisplayPort hoặc HDMI), kết nối thiết bị ngoại vi.
• Sạc tất cả các thiết bị: Được sử dụng rộng rãi trên điện thoại, laptop, tablet và nhiều thiết bị khác.
• Không giống như hệ thống lỗi thời sử dụng nhiều dây cáp, USB-C PD rất linh hoạt và truyền tải điện năng cũng như dữ liệu theo cả hai cách. Các thiết bị của bạn có thể được thiết lập theo cấu hình “hub and speak” trung tâm hoặc theo cấu hình “daisy-chain” liên tục.

So sánh Thunderbolt và USB-C​

Tiêu chí	Thunderbolt (3/4)	USB-C
Công nghệ	Giao thức PCIe và DisplayPort	Chuẩn USB (2.0, 3.1, 4.0)
Tốc độ tối đa	40 Gbps (Thunderbolt 3/4)	40 Gbps (USB4), 10 Gbps (USB 3.1 Gen 2)
Cung cấp điện	Lên đến 100W, đảm bảo tối thiểu 15W (Thunderbolt 4)	Lên đến 100W (240W với USB Power Delivery 3.1)
Hỗ trợ màn hình	Hai màn 4K hoặc một màn 8K	Phụ thuộc vào chuẩn (USB4 hỗ trợ tương tự Thunderbolt)
Tương thích	Tương thích USB-C, nhưng không phải mọi cáp USB-C đều hỗ trợ Thunderbolt	Tương thích ngược với các chuẩn USB cũ
Chi phí	Đắt hơn, yêu cầu phần cứng đặc biệt	Rẻ hơn, phổ biến hơn
Ứng dụng	Phù hợp cho người dùng chuyên nghiệp (edit video, thiết kế đồ họa)	Đa dạng, từ người dùng phổ thông đến chuyên nghiệp

Điểm khác biệt chính:

• Cáp Thunderbolt 3 đạt tốc độ truyền dữ liệu tối đa 40 Gbps, vượt trội gấp đôi so với chuẩn USB-C thông thường. Tuy nhiên, để khai thác tốc độ này, bạn cần sử dụng cáp và cổng Thunderbolt chính hãng, vì cổng USB-C không thể đáp ứng hiệu suất tương đương.
• Các laptop và máy tính để bàn cao cấp mới thường được trang bị cổng Thunderbolt, lý tưởng để kết nối ổ cứng ngoài, màn hình hoặc các thiết bị ngoại vi khác. Trong khi đó, USB-C ngày càng phổ biến trên các thiết bị như chuột không dây, bàn phím, loa, và đồ gia dụng thông minh, hỗ trợ cả sạc pin và truyền dữ liệu.
• Về khả năng sạc, Thunderbolt cung cấp công suất tối thiểu 15W, nhanh hơn đáng kể – gấp 6 lần – so với USB-C tiêu chuẩn.
• Thunderbolt 4 còn ấn tượng hơn khi cho phép kết nối cùng lúc hai màn hình 4K 60Hz qua DisplayPort hoặc HDMI bằng một hub tương thích. Nhờ chế độ Alternate Mode của USB-C, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi để xuất video từ cổng USB-C sang các chuẩn như HDMI, DisplayPort, VGA, và nhiều định dạng khác, mang lại sự linh hoạt tối đa.

Bí kíp lựa chọn cáp truyền tốc độ cao hiện nay​

Để chọn được cáp Thunderbolt hoặc USB-C phù hợp, trước tiên bạn cần xác định rõ mục đích sử dụng. Nếu công việc đòi hỏi tốc độ truyền dữ liệu cao, chẳng hạn như xử lý tệp lớn hoặc xuất hình ảnh lên màn hình 4K/8K, cáp Thunderbolt 4 hoặc USB4 sẽ là lựa chọn tối ưu nhờ khả năng đạt tốc độ lên đến 40 Gbps. Ngược lại, nếu chỉ cần sạc thiết bị hoặc truyền dữ liệu cơ bản, một sợi cáp USB-C hỗ trợ chuẩn USB 3.1 Gen 2 là đủ để đáp ứng nhu cầu mà không tốn quá nhiều chi phí.

Khi chọn cáp, hãy chú ý đến các thông số kỹ thuật. Kiểm tra xem cáp có logo Thunderbolt (hình tia sét) hoặc USB4 trên bao bì để đảm bảo tốc độ tối đa 40 Gbps. Ngoài ra, cần xem xét công suất sạc của cáp, đặc biệt nếu bạn dùng laptop – cáp hỗ trợ 100W hoặc thậm chí 240W sẽ phù hợp hơn. Độ dài cáp cũng quan trọng; với cáp Thunderbolt dài trên 0.8m, hãy đảm bảo cáp có tích hợp chip điều khiển để duy trì hiệu suất ổn định.

Tương thích với thiết bị là yếu tố không thể bỏ qua. Bạn cần xác nhận thiết bị của mình có hỗ trợ Thunderbolt hoặc USB4 để tận dụng tối đa tốc độ của cáp. Nếu thiết bị chỉ hỗ trợ USB 3.1, việc đầu tư vào cáp Thunderbolt đắt tiền là không cần thiết.

Về chất lượng, hãy ưu tiên cáp từ các thương hiệu uy tín như Anker, Belkin, Apple hoặc Intel để đảm bảo độ bền và hiệu suất. Tránh mua cáp giá rẻ, không rõ nguồn gốc vì chúng có thể gây hỏng thiết bị hoặc không đạt tốc độ mong muốn.

Cuối cùng, hãy cân nhắc ngân sách. Cáp Thunderbolt thường có giá cao hơn, từ 500.000 VNĐ trở lên, trong khi cáp USB-C chất lượng tốt có thể chỉ từ 200.000 VNĐ. Nếu bạn làm việc chuyên sâu với dữ liệu lớn hoặc sử dụng thiết bị cao cấp, việc đầu tư vào cáp chất lượng cao là hoàn toàn xứng đáng.