Khôi Nguyên
Writer
Việc chính phủ Mỹ mua lại 10% cổ phần của Intel vào tháng trước không chỉ là một thương vụ tài chính, mà còn là một dấu mốc buồn, đánh dấu sự lụi tàn của một biểu tượng công nghệ. Từ vị thế thống trị tuyệt đối trong kỷ nguyên PC, Intel đã sa lầy vào một cuộc suy thoái kéo dài nhiều năm do những sai lầm chiến lược, bỏ lỡ cả hai làn sóng công nghệ lớn nhất là di động và trí tuệ nhân tạo (AI).
Được thành lập vào năm 1968, Intel từng là một thế lực không thể tranh cãi trong ngành công nghiệp bán dẫn. Dưới sự dẫn dắt của CEO huyền thoại Andy Grove (1987-1998) với triết lý "Chỉ những kẻ hoang tưởng mới tồn tại", Intel đã cùng với Microsoft tạo ra "kỷ nguyên Wintel", thống trị thị trường máy tính cá nhân. Khẩu hiệu "Intel Inside" đã trở thành một cái tên quen thuộc trong mọi gia đình.
"Vị thế hiện tại của Intel là thứ mà Grove luôn sợ sẽ xảy ra," Giáo sư David Yoffie, người từng tham gia hội đồng quản trị của Intel trong gần ba thập kỷ, cho biết. "Những nỗi sợ tồi tệ nhất của ông ấy đã trở thành hiện thực."
Sự lụi tàn của Intel bắt đầu khi họ mất đi sự "hoang tưởng" đó và trở nên tự mãn. Sai lầm lớn đầu tiên là khi CEO Paul Otellini từ chối lời đề nghị sản xuất chip cho chiếc iPhone đầu tiên vì cho rằng giá trị hợp đồng quá thấp. "Thế giới có thể đã rất khác nếu chúng tôi chấp nhận điều đó," chính ông sau này đã phải thừa nhận.
Tiếp theo đó, Intel dần đánh mất vị thế dẫn đầu về năng lực sản xuất vào tay các đối thủ như TSMC và Samsung trong giai đoạn 2015-2019. Và cuối cùng, khi cuộc cách mạng AI bùng nổ với sự xuất hiện của ChatGPT, Intel lại một lần nữa đứng ngoài cuộc chơi, nhìn đối thủ Nvidia vươn lên trở thành công ty giá trị nhất thế giới nhờ các con chip GPU của họ.
Sự suy thoái kéo dài đã dẫn đến cuộc khủng hoảng gần đây. Sau khi CEO Pat Gelsinger bị sa thải, người kế nhiệm Lip-Bu Tan đã phải đối mặt với một tình thế cực kỳ khó khăn, đỉnh điểm là cuộc đối đầu với Tổng thống Donald Trump và sau đó là thỏa thuận để chính phủ Mỹ mua lại 10% cổ phần bằng chính khoản tiền tài trợ từ Đạo luật CHIPS.
Ở thời điểm hiện tại, vốn hóa thị trường của Nvidia là hơn 4.300 tỷ USD. Của Intel là 108 tỷ USD. Sự tương phản này là một minh chứng rõ nét cho một sự đảo chiều của lịch sử.
Câu chuyện của Intel là một bài học kinh điển và đắt giá trong ngành công nghệ, cho thấy ngay cả những "gã khổng lồ" hùng mạnh nhất cũng có thể sụp đổ nếu họ thất bại trong việc nắm bắt và thích ứng với những làn sóng đổi mới tiếp theo.
Kỷ nguyên vàng của "Intel Inside"
Được thành lập vào năm 1968, Intel từng là một thế lực không thể tranh cãi trong ngành công nghiệp bán dẫn. Dưới sự dẫn dắt của CEO huyền thoại Andy Grove (1987-1998) với triết lý "Chỉ những kẻ hoang tưởng mới tồn tại", Intel đã cùng với Microsoft tạo ra "kỷ nguyên Wintel", thống trị thị trường máy tính cá nhân. Khẩu hiệu "Intel Inside" đã trở thành một cái tên quen thuộc trong mọi gia đình.
"Vị thế hiện tại của Intel là thứ mà Grove luôn sợ sẽ xảy ra," Giáo sư David Yoffie, người từng tham gia hội đồng quản trị của Intel trong gần ba thập kỷ, cho biết. "Những nỗi sợ tồi tệ nhất của ông ấy đã trở thành hiện thực."
Những sai lầm nối tiếp sai lầm
Sự lụi tàn của Intel bắt đầu khi họ mất đi sự "hoang tưởng" đó và trở nên tự mãn. Sai lầm lớn đầu tiên là khi CEO Paul Otellini từ chối lời đề nghị sản xuất chip cho chiếc iPhone đầu tiên vì cho rằng giá trị hợp đồng quá thấp. "Thế giới có thể đã rất khác nếu chúng tôi chấp nhận điều đó," chính ông sau này đã phải thừa nhận.
Tiếp theo đó, Intel dần đánh mất vị thế dẫn đầu về năng lực sản xuất vào tay các đối thủ như TSMC và Samsung trong giai đoạn 2015-2019. Và cuối cùng, khi cuộc cách mạng AI bùng nổ với sự xuất hiện của ChatGPT, Intel lại một lần nữa đứng ngoài cuộc chơi, nhìn đối thủ Nvidia vươn lên trở thành công ty giá trị nhất thế giới nhờ các con chip GPU của họ.
Cuộc "giải cứu" từ chính phủ
Sự suy thoái kéo dài đã dẫn đến cuộc khủng hoảng gần đây. Sau khi CEO Pat Gelsinger bị sa thải, người kế nhiệm Lip-Bu Tan đã phải đối mặt với một tình thế cực kỳ khó khăn, đỉnh điểm là cuộc đối đầu với Tổng thống Donald Trump và sau đó là thỏa thuận để chính phủ Mỹ mua lại 10% cổ phần bằng chính khoản tiền tài trợ từ Đạo luật CHIPS.
Ở thời điểm hiện tại, vốn hóa thị trường của Nvidia là hơn 4.300 tỷ USD. Của Intel là 108 tỷ USD. Sự tương phản này là một minh chứng rõ nét cho một sự đảo chiều của lịch sử.
Câu chuyện của Intel là một bài học kinh điển và đắt giá trong ngành công nghệ, cho thấy ngay cả những "gã khổng lồ" hùng mạnh nhất cũng có thể sụp đổ nếu họ thất bại trong việc nắm bắt và thích ứng với những làn sóng đổi mới tiếp theo.
