Internet vệ tinh của Elon Musk được phép 'thí điểm có kiểm soát' tại Việt Nam, giới hạn 600.000 thuê bao

[Thảo Nông]

Chính phủ Việt Nam đã chính thức "bật đèn xanh" cho SpaceX, công ty hàng không vũ trụ của tỷ phú Elon Musk, thí điểm triển khai dịch vụ Internet vệ tinh Starlink. Quyết định này mở ra cơ hội tiếp cận Internet tốc độ cao cho các khu vực vùng sâu vùng xa, nhưng cũng đi kèm với những điều kiện kiểm soát chặt chẽ về an ninh quốc phòng.

Những điểm chính:

• Chính phủ Việt Nam cho phép SpaceX thí điểm có kiểm soát dịch vụ Internet vệ tinh Starlink.
• Thời gian thí điểm là 5 năm (kết thúc trước 1/1/2031), giới hạn tối đa 600.000 thuê bao.
• Starlink phải đặt trạm Gateway tại Việt Nam, lưu trữ dữ liệu người dùng trong nước, và đảm bảo an ninh quốc phòng.
• Các Bộ Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an sẽ phối hợp giám sát chặt chẽ.
• Starlink sử dụng vệ tinh quỹ đạo tầm thấp (LEO), có tiềm năng lớn nhưng cũng đối mặt cạnh tranh và thách thức về chi phí tại Việt Nam.

Chi tiết về quyết định thí điểm

Quyết định của Chính phủ, ký ngày 23/3/2025, cho phép SpaceX thí điểm triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp (LEO). Đáng chú ý, quyết định này "không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài", tạo điều kiện thuận lợi cho SpaceX đầu tư vào Việt Nam.

Thời gian thí điểm kinh doanh sẽ là 5 năm, tính từ ngày doanh nghiệp của SpaceX được thành lập tại Việt Nam, nhưng phải kết thúc trước ngày 1/1/2031. Dịch vụ có thể được triển khai trên phạm vi toàn quốc, bao gồm:

• Dịch vụ cố định vệ tinh: Cung cấp truy cập Internet, kênh thuê riêng cho các trạm thu phát sóng di động.
• Dịch vụ di động vệ tinh: Cung cấp truy cập Internet trên biển, trên máy bay.

Các yêu cầu về hạ tầng và an ninh

Quyết định của Chính phủ đặt ra những yêu cầu và điều kiện thí điểm nghiêm ngặt, đặc biệt về quốc phòng và an ninh:

• Giới hạn thuê bao: Tối đa 600.000 thuê bao trong giai đoạn thí điểm.
• Trạm Gateway tại Việt Nam: Nhà cung cấp phải đặt Trạm cổng mặt đất (Gateway) trên lãnh thổ Việt Nam.
• Kiểm soát lưu lượng: Toàn bộ lưu lượng Internet do thuê bao Starlink tạo ra trên lãnh thổ Việt Nam phải đi qua Trạm Gateway này và kết nối vào mạng viễn thông công cộng trong nước.
• Lưu trữ dữ liệu: Thông tin, dữ liệu của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam phải được lưu trữ tại Việt Nam.
• An ninh mạng: Thực hiện các yêu cầu về ngăn chặn mã độc, tấn công mạng, thông tin xấu độc.

Vai trò giám sát của các bộ ngành

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng và Bộ Công an để xây dựng cơ chế giám sát việc tuân thủ pháp luật, các yêu cầu và điều kiện triển khai thí điểm của SpaceX. Các bộ ngành cũng sẽ hướng dẫn và kiểm tra hoạt động kinh doanh của công ty này.

Hiện tại, cả SpaceX và tỷ phú Elon Musk đều chưa đưa ra bình luận nào về quyết định này.

Bối cảnh và tiềm năng của Starlink tại Việt Nam

Việc thí điểm triển khai mạng viễn thông vệ tinh LEO là một phần trong nỗ lực của Việt Nam nhằm thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, như đã nêu tại Nghị quyết 193 của Quốc hội.

Starlink sử dụng mạng lưới hàng nghìn vệ tinh ở quỹ đạo tầm thấp để cung cấp Internet tốc độ cao, đặc biệt là cho những khu vực xa xôi, khó tiếp cận bằng cáp quang. Với hơn 7.000 vệ tinh đã được phóng và kế hoạch phóng thêm 12.000 vệ tinh trong năm nay, cùng với hơn 4 triệu thuê bao trên toàn cầu (tính đến tháng 9/2024), Starlink đang cho thấy tiềm năng phát triển rất lớn.

Tại Việt Nam, Starlink từng được thử nghiệm vào tháng 10/2023 tại Hòa Lạc (Hà Nội), với tốc độ đo được khoảng 200 Mbps. Dịch vụ này cũng đã có mặt tại một số nước Đông Nam Á như Singapore và Indonesia.

Tuy nhiên, chi phí để sử dụng Starlink không hề rẻ. Người dùng cần mua bộ thiết bị ban đầu (ăng-ten, router, cáp) với giá khoảng 549 USD (hơn 13 triệu đồng), cùng với phí thuê bao hàng tháng tùy thuộc vào quốc gia và khu vực. Mức giá này cao hơn đáng kể so với các gói cước Internet cáp quang và di động hiện có tại Việt Nam.

Thách thức và cạnh tranh
Dù có tiềm năng lớn trong việc phủ sóng Internet đến các vùng "lõm" sóng, Starlink cũng sẽ đối mặt với nhiều thách thức tại Việt Nam:

• Chi phí: Giá thiết bị và thuê bao cao có thể là rào cản lớn đối với người dùng cá nhân và hộ gia đình.
• Cạnh tranh: Các nhà mạng viễn thông lớn trong nước (Viettel, VNPT, MobiFone) có hạ tầng mạng lưới rộng khắp và các gói cước cạnh tranh.
• Yêu cầu kỹ thuật và pháp lý: Việc đặt trạm Gateway, lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam, và tuân thủ các quy định về an ninh mạng có thể làm tăng chi phí và độ phức tạp trong vận hành của SpaceX.
• Điều kiện thời tiết: Tín hiệu vệ tinh có thể bị ảnh hưởng bởi thời tiết xấu.

Việc Chính phủ Việt Nam cho phép thí điểm Starlink là một bước đi cởi mở, thể hiện mong muốn tiếp cận các công nghệ mới để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, cách tiếp cận "có kiểm soát", với những yêu cầu chặt chẽ về an ninh, cho thấy sự thận trọng của Việt Nam trong việc quản lý các dịch vụ viễn thông xuyên biên giới. Thành công của giai đoạn thí điểm này sẽ phụ thuộc vào khả năng của SpaceX trong việc đáp ứng các yêu cầu của Việt Nam, cũng như khả năng cạnh tranh về giá cả và chất lượng dịch vụ so với các nhà mạng hiện có.

#ThíđiểmStarlinktạiViệtNam