Amazon, gã khổng lồ trị giá 2.000 tỷ USD, đang âm thầm thử nghiệm robot hình người có khả năng tự giao hàng đến tận cửa, hứa hẹn cách mạng hóa ngành logistics. Tuy nhiên, bước tiến này cũng làm dấy lên lo ngại về tương lai của hàng triệu lao động trong ngành giao vận, khi con người có nguy cơ bị thay thế bởi máy móc.
Tại một cơ sở thử nghiệm bí mật ở San Francisco, được ví như một "công viên robot hình người", Amazon đang phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) chuyên dụng để điều khiển robot giao hàng.
Khu vực này, dù chỉ nhỏ bằng một quán cà phê, được thiết kế như một đường chạy chướng ngại vật, mô phỏng các tình huống giao hàng thực tế. Robot được huấn luyện để thực hiện các tác vụ phức tạp: di chuyển trong xe van giao hàng Rivian, nhận diện gói hàng, "nhảy" ra khỏi xe và giao hàng đến cửa nhà khách một cách hoàn toàn tự động.
Amazon tự phát triển phần mềm AI – bộ não của robot – và hợp tác với các công ty đối tác để sản xuất phần cứng. Sau giai đoạn thử nghiệm trong môi trường được kiểm soát, công ty dự định triển khai các chuyến giao hàng thực địa, đánh dấu bước tiến lớn để đưa công nghệ này ra thế giới.
Đây không phải lần đầu Amazon theo đuổi tự động hóa. Trong hơn một thập kỷ, công ty đã đầu tư mạnh mẽ để tối ưu hóa quy trình và rút ngắn thời gian giao hàng:
- 2013: Amazon công bố chương trình giao hàng bằng drone, nhưng sau hơn 10 năm, dự án vẫn chưa đạt quy mô lớn do nhiều trở ngại kỹ thuật.
- 2023: Hợp tác với Agility Robotics để thử nghiệm robot hình người Digit trong kho hàng, nhằm giảm bớt công việc chân tay lặp lại cho nhân viên.
- 2024: Nhận giấy phép tại Anh để thử nghiệm drone bay ngoài tầm kiểm soát trực tiếp, tiến gần hơn đến giao hàng tự động từ trên không.
Dự án robot hình người hiện tại là bước đi tham vọng nhất, nhắm đến khâu giao hàng chặng cuối – lĩnh vực vốn phụ thuộc hoàn toàn vào con người. Nếu thành công, robot có thể tăng tốc độ giao hàng đáng kể, ngay cả khi vẫn cần tài xế con người. Xa hơn, với công nghệ xe tự lái từ công ty con Zoox, Amazon có thể loại bỏ hoàn toàn con người khỏi quy trình giao hàng.
Dù tiềm năng lớn, dự án robot giao hàng đối mặt với nhiều thách thức. Giáo sư Subramanian Ramamoorthy từ Đại học Edinburgh nhận định rằng, trong môi trường được kiểm soát như khu vực có đường lái xe và cửa ra vào tiêu chuẩn, robot có thể hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều. Những tình huống như thú cưng, trẻ nhỏ bất ngờ xuất hiện, hay bậc thềm không chuẩn có thể khiến robot gặp khó khăn. Đạt được hiệu suất ổn định và an toàn tuyệt đối ngoài môi trường phòng thí nghiệm là một thách thức lớn, có thể mất nhiều năm để vượt qua.
Quan trọng hơn, thành công của dự án có thể dẫn đến hệ lụy xã hội nghiêm trọng. Hàng triệu nhân viên giao hàng trên toàn cầu có nguy cơ mất việc, gây ra khủng hoảng việc làm và đặt ra câu hỏi về trách nhiệm xã hội của các tập đoàn công nghệ.
Tại một cơ sở thử nghiệm bí mật ở San Francisco, được ví như một "công viên robot hình người", Amazon đang phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) chuyên dụng để điều khiển robot giao hàng.
Khu vực này, dù chỉ nhỏ bằng một quán cà phê, được thiết kế như một đường chạy chướng ngại vật, mô phỏng các tình huống giao hàng thực tế. Robot được huấn luyện để thực hiện các tác vụ phức tạp: di chuyển trong xe van giao hàng Rivian, nhận diện gói hàng, "nhảy" ra khỏi xe và giao hàng đến cửa nhà khách một cách hoàn toàn tự động.
Amazon tự phát triển phần mềm AI – bộ não của robot – và hợp tác với các công ty đối tác để sản xuất phần cứng. Sau giai đoạn thử nghiệm trong môi trường được kiểm soát, công ty dự định triển khai các chuyến giao hàng thực địa, đánh dấu bước tiến lớn để đưa công nghệ này ra thế giới.
Đây không phải lần đầu Amazon theo đuổi tự động hóa. Trong hơn một thập kỷ, công ty đã đầu tư mạnh mẽ để tối ưu hóa quy trình và rút ngắn thời gian giao hàng:
- 2013: Amazon công bố chương trình giao hàng bằng drone, nhưng sau hơn 10 năm, dự án vẫn chưa đạt quy mô lớn do nhiều trở ngại kỹ thuật.
- 2023: Hợp tác với Agility Robotics để thử nghiệm robot hình người Digit trong kho hàng, nhằm giảm bớt công việc chân tay lặp lại cho nhân viên.
- 2024: Nhận giấy phép tại Anh để thử nghiệm drone bay ngoài tầm kiểm soát trực tiếp, tiến gần hơn đến giao hàng tự động từ trên không.
Dự án robot hình người hiện tại là bước đi tham vọng nhất, nhắm đến khâu giao hàng chặng cuối – lĩnh vực vốn phụ thuộc hoàn toàn vào con người. Nếu thành công, robot có thể tăng tốc độ giao hàng đáng kể, ngay cả khi vẫn cần tài xế con người. Xa hơn, với công nghệ xe tự lái từ công ty con Zoox, Amazon có thể loại bỏ hoàn toàn con người khỏi quy trình giao hàng.
Dù tiềm năng lớn, dự án robot giao hàng đối mặt với nhiều thách thức. Giáo sư Subramanian Ramamoorthy từ Đại học Edinburgh nhận định rằng, trong môi trường được kiểm soát như khu vực có đường lái xe và cửa ra vào tiêu chuẩn, robot có thể hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều. Những tình huống như thú cưng, trẻ nhỏ bất ngờ xuất hiện, hay bậc thềm không chuẩn có thể khiến robot gặp khó khăn. Đạt được hiệu suất ổn định và an toàn tuyệt đối ngoài môi trường phòng thí nghiệm là một thách thức lớn, có thể mất nhiều năm để vượt qua.
Quan trọng hơn, thành công của dự án có thể dẫn đến hệ lụy xã hội nghiêm trọng. Hàng triệu nhân viên giao hàng trên toàn cầu có nguy cơ mất việc, gây ra khủng hoảng việc làm và đặt ra câu hỏi về trách nhiệm xã hội của các tập đoàn công nghệ.
