Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Trong nhiều năm qua, Lào đặt mục tiêu biến mình thành “nguồn pin của Đông Nam Á” bằng cách xuất khẩu điện từ hàng chục đập thủy điện trên sông Mê Kông và các phụ lưu. Hai công trình lớn nhất là đập Xayaburi, vận hành từ năm 2019 và xuất khẩu điện sang Thái Lan, cùng đập Don Sahong, hoạt động từ năm 2020 để cung cấp điện cho Campuchia. Hiện tại, Lào đã có hơn 70 đập thủy điện, và còn nhiều dự án tỷ đô đang được xây dựng.
Kỳ vọng đặt vào năng lượng sạch là rất lớn: năm 2024, điện mang về cho Lào gần 1 tỷ USD, và con số này có thể tăng lên hơn 12 tỷ USD vào năm 2055. Tuy nhiên, doanh thu hiện tại chỉ như “giọt nước trong biển” so với khoản nợ công lên tới 13,8 tỷ USD ngang bằng GDP của cả nước. Trong đó, 75% là nợ nước ngoài, mà một nửa đến từ Trung Quốc. Nhiều đập do công ty Trung Quốc hoặc Thái Lan xây dựng và vận hành theo hình thức nhượng quyền, nghĩa là Lào chỉ thu được phần nhỏ lợi nhuận cho đến khi hết hạn chuyển giao.
Khó khăn chồng chất và sự phụ thuộc vào Trung Quốc
Tham vọng thủy điện của Lào đang gặp nhiều trở ngại. Các khoản vay lãi suất cao khiến đất nước rơi vào khủng hoảng nợ, trong khi đồng kip mất giá, lạm phát leo thang, dự trữ ngoại tệ cạn kiệt. Chính phủ Lào buộc phải dựa vào việc hoãn nợ từ Bắc Kinh để tránh nguy cơ vỡ nợ. Điều này làm dấy lên lo ngại Lào rơi vào “bẫy nợ” và phụ thuộc ngày càng nhiều vào Trung Quốc, đặc biệt khi tập đoàn China Southern Power Grid đã nắm quyền kiểm soát phần lớn lưới truyền tải điện quốc gia theo hợp đồng 25 năm.
Trong khi đó, nghịch lý xảy ra ngay tại nội địa: dù sản lượng điện tăng, nhiều khu vực ở Lào vẫn thiếu điện trong mùa khô và thậm chí phải nhập khẩu ngược từ Thái Lan với giá cao. Để khắc phục, chính phủ đang thúc đẩy các dự án điện mặt trời và hoàn thiện đập Nam Ngum 3 để đảm bảo cung cấp trong nước.
Tương lai của chiến lược “nguồn pin Đông Nam Á” phụ thuộc vào việc Lào có thể mở rộng xuất khẩu sang các nước láng giềng như Việt Nam, Thái Lan và Singapore, đồng thời đa dạng hóa nền kinh tế qua du lịch, may mặc và nông sản. Nếu không, việc quá phụ thuộc vào thủy điện và các khoản vay nước ngoài có thể biến giấc mơ tăng trưởng thành gánh nặng khó thoát. (Theo Yahoo)
Kỳ vọng đặt vào năng lượng sạch là rất lớn: năm 2024, điện mang về cho Lào gần 1 tỷ USD, và con số này có thể tăng lên hơn 12 tỷ USD vào năm 2055. Tuy nhiên, doanh thu hiện tại chỉ như “giọt nước trong biển” so với khoản nợ công lên tới 13,8 tỷ USD ngang bằng GDP của cả nước. Trong đó, 75% là nợ nước ngoài, mà một nửa đến từ Trung Quốc. Nhiều đập do công ty Trung Quốc hoặc Thái Lan xây dựng và vận hành theo hình thức nhượng quyền, nghĩa là Lào chỉ thu được phần nhỏ lợi nhuận cho đến khi hết hạn chuyển giao.
Khó khăn chồng chất và sự phụ thuộc vào Trung Quốc
Tham vọng thủy điện của Lào đang gặp nhiều trở ngại. Các khoản vay lãi suất cao khiến đất nước rơi vào khủng hoảng nợ, trong khi đồng kip mất giá, lạm phát leo thang, dự trữ ngoại tệ cạn kiệt. Chính phủ Lào buộc phải dựa vào việc hoãn nợ từ Bắc Kinh để tránh nguy cơ vỡ nợ. Điều này làm dấy lên lo ngại Lào rơi vào “bẫy nợ” và phụ thuộc ngày càng nhiều vào Trung Quốc, đặc biệt khi tập đoàn China Southern Power Grid đã nắm quyền kiểm soát phần lớn lưới truyền tải điện quốc gia theo hợp đồng 25 năm.
Trong khi đó, nghịch lý xảy ra ngay tại nội địa: dù sản lượng điện tăng, nhiều khu vực ở Lào vẫn thiếu điện trong mùa khô và thậm chí phải nhập khẩu ngược từ Thái Lan với giá cao. Để khắc phục, chính phủ đang thúc đẩy các dự án điện mặt trời và hoàn thiện đập Nam Ngum 3 để đảm bảo cung cấp trong nước.
Tương lai của chiến lược “nguồn pin Đông Nam Á” phụ thuộc vào việc Lào có thể mở rộng xuất khẩu sang các nước láng giềng như Việt Nam, Thái Lan và Singapore, đồng thời đa dạng hóa nền kinh tế qua du lịch, may mặc và nông sản. Nếu không, việc quá phụ thuộc vào thủy điện và các khoản vay nước ngoài có thể biến giấc mơ tăng trưởng thành gánh nặng khó thoát. (Theo Yahoo)
