Hoàng Anh
Writer
Cử chỉ giơ ngón tay cái đã xuất hiện từ thời La Mã cổ đại, phát triển qua nhiều thế kỷ và bùng nổ trong thời đại mạng xã hội. Ít ai biết rằng, Mark Zuckerberg từng phản đối nó, và cha đẻ ý tưởng này lại là một nhân viên của Yelp.
Ngày 18 tháng 5 năm 2005, Bob Goodson, một nhân viên của Yelp – khi đó là một startup chuyên về đánh giá địa điểm của Mỹ – đã phác thảo ra hai cử chỉ ngón tay cái hướng lên và hướng xuống. Ý tưởng của ông là dùng chúng như một cách để người dùng có thể bày tỏ ý kiến của mình về các bài đánh giá nhà hàng trên trang web. Tuy nhiên, theo tờ Wall Street Journal, Yelp đã bỏ qua đề xuất của Goodson và thay vào đó sử dụng các nút "hữu ích", "vui nhộn" và "tuyệt vời" do nhà đồng sáng lập Russ Simmons nghĩ ra.
Dù vậy, biểu tượng ngón tay cái hướng lên đó đã không biến mất. Ngược lại, ngày nay nó còn trở nên phổ biến trên toàn cầu với tên gọi là "nút like", một trong những biểu tượng quen thuộc và quyền lực nhất của thế giới trực tuyến.
Ông Goodson, hiện là Chủ tịch của công ty phần mềm Quid, đã hợp tác với ông Martin Reeves, Chủ tịch của Viện BCG Henderson, để cùng nhau đào sâu về nguồn gốc và hành trình của nút like. Họ đã phát hiện ra rằng hành động giơ ngón tay cái đã có từ thời La Mã cổ đại.
Nhiều người trong chúng ta thường diễn giải rằng cử chỉ giơ ngón tay cái lên có nghĩa là "tha mạng" trong các trận đấu của các võ sĩ giác đấu. Tuy nhiên, các nhà sử học cho rằng cách hiểu này là không chính xác. Họ tin rằng, khi một ngón tay cái được giơ ra, nó thực chất lại là một tín hiệu báo hiệu cái chết, trong khi việc giấu ngón tay cái đi mới đồng nghĩa với sự nhân từ.
Ý nghĩa "chấp thuận" hay "thích" của biểu tượng này được cho là đã được hình thành sau này, khi các tác phẩm nghệ thuật vào thế kỷ 19, như bức tranh Pollice Verso, đã khắc họa sai tín hiệu của người La Mã, và cách hiểu sai này đã dần trở nên phổ biến.
Việc giơ ngón tay cái tiếp tục được "nâng tầm" vào thế kỷ 20. Trong Thế chiến thứ II, các phi công của Mỹ đã dùng hành động này để ra hiệu rằng họ đã sẵn sàng để cất cánh. Nó đã nhanh chóng trở thành một dấu hiệu của sự tự tin và tình đồng đội, lan rộng trong cả đời sống quân đội và dân thường.
Nút "Like" trở nên nổi tiếng toàn cầu là nhờ vào Facebook, nhưng ít ai biết rằng khi các kỹ sư của mạng xã hội này thử nghiệm nó vào năm 2007, chính CEO Mark Zuckerberg lại phản đối. Ông lo ngại rằng nó sẽ khiến cho giao diện của mạng xã hội trở nên lộn xộn hoặc trông có vẻ tầm thường.
Trong khi đó, mạng xã hội cạnh tranh là FriendFeed đã bắt đầu triển khai nút "like" của riêng mình vào tháng 10 năm 2007. Sau đó, Facebook đã thâu tóm FriendFeed và tùy biến biểu tượng này thành phiên bản riêng của mình, chính thức ra mắt vào ngày 9 tháng 2 năm 2009. Đây cũng là giai đoạn mà các nền tảng lớn khác như Twitter, YouTube, PayPal, và Gmail cũng đang thử nghiệm nhiều cách thức mới mẻ để cho phép mọi người có thể tương tác với nhau.
Facebook nhanh chóng nhận ra rằng nút "like" không chỉ giúp khuyến khích người dùng tương tác với nhau nhiều hơn, mà quan trọng hơn, nó còn giúp cho Facebook có thể dễ dàng dự đoán được sở thích cá nhân của người dùng hơn. Từ đó, mạng xã hội này có thể thu thập được những thông tin cần thiết để hiển thị các quảng cáo được nhắm mục tiêu một cách chính xác hơn.
Thành công này đã thúc đẩy mạng xã hội của Mark Zuckerberg tiến xa hơn nữa bằng cách bổ sung thêm 6 loại biểu tượng cảm xúc khác bên cạnh nút like, bao gồm "yêu thích", "thương thương", "haha", "wow", "buồn" và "phẫn nộ".
Theo các chuyên gia, nút "like" tuy đơn giản nhưng lại rất hiệu quả. Nó khiến cho người dùng cảm thấy mình được theo dõi, được quan tâm và khuyến khích họ tiếp tục đăng bài.
Tuy nhiên, biểu tượng này cũng đã gây ra không ít những vấn đề về mặt cảm xúc, nhất là ở lứa tuổi thanh thiếu niên – những người có thể sẽ cảm thấy cô đơn, bị bỏ rơi nếu như bài đăng của mình bị phớt lờ hoặc nhận được quá ít lượt tương tác.
Facebook chưa bao giờ tiết lộ rằng đã có tổng cộng bao nhiêu phản hồi được tích lũy từ nút "like" và các biểu tượng cảm xúc khác. Tuy nhiên, nhà đồng sáng lập của PayPal, ông Max Levchin, đã từng ước tính rằng con số này có thể lên đến hàng nghìn tỷ (trillions).
Thành công của nút "like" đã cho thấy một biểu tượng nhỏ có thể phản ánh những ý tưởng lớn của con người về sự kết nối, sự xác nhận và nhu cầu giao tiếp. "Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ bao giờ cảm thấy chán khi 'like' – bởi vì đó là một sản phẩm của 100.000 năm tiến hóa của con người," ông Reeves kết luận.
Hành trình của một biểu tượng
Ngày 18 tháng 5 năm 2005, Bob Goodson, một nhân viên của Yelp – khi đó là một startup chuyên về đánh giá địa điểm của Mỹ – đã phác thảo ra hai cử chỉ ngón tay cái hướng lên và hướng xuống. Ý tưởng của ông là dùng chúng như một cách để người dùng có thể bày tỏ ý kiến của mình về các bài đánh giá nhà hàng trên trang web. Tuy nhiên, theo tờ Wall Street Journal, Yelp đã bỏ qua đề xuất của Goodson và thay vào đó sử dụng các nút "hữu ích", "vui nhộn" và "tuyệt vời" do nhà đồng sáng lập Russ Simmons nghĩ ra.
Dù vậy, biểu tượng ngón tay cái hướng lên đó đã không biến mất. Ngược lại, ngày nay nó còn trở nên phổ biến trên toàn cầu với tên gọi là "nút like", một trong những biểu tượng quen thuộc và quyền lực nhất của thế giới trực tuyến.
Từ đấu trường La Mã đến Thế chiến II
Ông Goodson, hiện là Chủ tịch của công ty phần mềm Quid, đã hợp tác với ông Martin Reeves, Chủ tịch của Viện BCG Henderson, để cùng nhau đào sâu về nguồn gốc và hành trình của nút like. Họ đã phát hiện ra rằng hành động giơ ngón tay cái đã có từ thời La Mã cổ đại.
Nhiều người trong chúng ta thường diễn giải rằng cử chỉ giơ ngón tay cái lên có nghĩa là "tha mạng" trong các trận đấu của các võ sĩ giác đấu. Tuy nhiên, các nhà sử học cho rằng cách hiểu này là không chính xác. Họ tin rằng, khi một ngón tay cái được giơ ra, nó thực chất lại là một tín hiệu báo hiệu cái chết, trong khi việc giấu ngón tay cái đi mới đồng nghĩa với sự nhân từ.
Ý nghĩa "chấp thuận" hay "thích" của biểu tượng này được cho là đã được hình thành sau này, khi các tác phẩm nghệ thuật vào thế kỷ 19, như bức tranh Pollice Verso, đã khắc họa sai tín hiệu của người La Mã, và cách hiểu sai này đã dần trở nên phổ biến.
Việc giơ ngón tay cái tiếp tục được "nâng tầm" vào thế kỷ 20. Trong Thế chiến thứ II, các phi công của Mỹ đã dùng hành động này để ra hiệu rằng họ đã sẵn sàng để cất cánh. Nó đã nhanh chóng trở thành một dấu hiệu của sự tự tin và tình đồng đội, lan rộng trong cả đời sống quân đội và dân thường.
Facebook, Mark Zuckerberg và sự bùng nổ của nút "Like"
Nút "Like" trở nên nổi tiếng toàn cầu là nhờ vào Facebook, nhưng ít ai biết rằng khi các kỹ sư của mạng xã hội này thử nghiệm nó vào năm 2007, chính CEO Mark Zuckerberg lại phản đối. Ông lo ngại rằng nó sẽ khiến cho giao diện của mạng xã hội trở nên lộn xộn hoặc trông có vẻ tầm thường.
Trong khi đó, mạng xã hội cạnh tranh là FriendFeed đã bắt đầu triển khai nút "like" của riêng mình vào tháng 10 năm 2007. Sau đó, Facebook đã thâu tóm FriendFeed và tùy biến biểu tượng này thành phiên bản riêng của mình, chính thức ra mắt vào ngày 9 tháng 2 năm 2009. Đây cũng là giai đoạn mà các nền tảng lớn khác như Twitter, YouTube, PayPal, và Gmail cũng đang thử nghiệm nhiều cách thức mới mẻ để cho phép mọi người có thể tương tác với nhau.
Facebook nhanh chóng nhận ra rằng nút "like" không chỉ giúp khuyến khích người dùng tương tác với nhau nhiều hơn, mà quan trọng hơn, nó còn giúp cho Facebook có thể dễ dàng dự đoán được sở thích cá nhân của người dùng hơn. Từ đó, mạng xã hội này có thể thu thập được những thông tin cần thiết để hiển thị các quảng cáo được nhắm mục tiêu một cách chính xác hơn.
Thành công này đã thúc đẩy mạng xã hội của Mark Zuckerberg tiến xa hơn nữa bằng cách bổ sung thêm 6 loại biểu tượng cảm xúc khác bên cạnh nút like, bao gồm "yêu thích", "thương thương", "haha", "wow", "buồn" và "phẫn nộ".
Tác động tâm lý và sức mạnh của sự xác nhận
Theo các chuyên gia, nút "like" tuy đơn giản nhưng lại rất hiệu quả. Nó khiến cho người dùng cảm thấy mình được theo dõi, được quan tâm và khuyến khích họ tiếp tục đăng bài.
Tuy nhiên, biểu tượng này cũng đã gây ra không ít những vấn đề về mặt cảm xúc, nhất là ở lứa tuổi thanh thiếu niên – những người có thể sẽ cảm thấy cô đơn, bị bỏ rơi nếu như bài đăng của mình bị phớt lờ hoặc nhận được quá ít lượt tương tác.
Facebook chưa bao giờ tiết lộ rằng đã có tổng cộng bao nhiêu phản hồi được tích lũy từ nút "like" và các biểu tượng cảm xúc khác. Tuy nhiên, nhà đồng sáng lập của PayPal, ông Max Levchin, đã từng ước tính rằng con số này có thể lên đến hàng nghìn tỷ (trillions).
Thành công của nút "like" đã cho thấy một biểu tượng nhỏ có thể phản ánh những ý tưởng lớn của con người về sự kết nối, sự xác nhận và nhu cầu giao tiếp. "Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ bao giờ cảm thấy chán khi 'like' – bởi vì đó là một sản phẩm của 100.000 năm tiến hóa của con người," ông Reeves kết luận.
