Bui Nhat Minh
Intern Writer
Sau khi tuyên bố đã đưa loài sói dữ (dire wolf) trở lại, công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences nay tuyên bố một mục tiêu còn tham vọng hơn: hồi sinh loài chim moa khổng lồ cao tới 3,6 mét từng sống ở New Zealand. Nhưng các nhà khoa học cảnh báo rằng, nếu sói dữ từng gây tranh cãi, thì moa thậm chí còn khó khăn và rủi ro hơn nhiều.
Dự án được thực hiện với sự hợp tác của đạo diễn Sir Peter Jackson, các đối tác người Māori bản địa và Trung tâm Nghiên cứu Ngāi Tahu một liên kết giữa bộ tộc lớn nhất đảo Nam và Đại học Canterbury. Mục tiêu là kết hợp tri thức truyền thống với công nghệ di truyền hiện đại nhằm "đưa moa trở lại cuộc sống". Những con chim moa từng bị tuyệt chủng khoảng 600 năm trước, sau khi người Māori cổ đại bắt đầu săn bắt quy mô lớn.
Tuy nhiên, dự án đã vấp phải sự chỉ trích. Một số nhóm người Māori phản đối việc “hồi sinh” các loài đã tuyệt chủng, cho rằng đó là can thiệp trái tự nhiên. Trong khi đó, nhiều nhà khoa học nhấn mạnh rằng việc chỉnh sửa gene của các loài sống hiện nay không thể tạo ra một loài đã tuyệt chủng đây cũng là điểm từng bị phê phán với dự án sói dữ của Colossal.
Điều này có nghĩa là moa đã có hàng chục triệu năm để phát triển bộ gene và cấu trúc sinh học rất khác biệt. Theo nhà di truyền học Nic Rawlence ở Đại học Otago, moa và emu phát triển ngoại hình tương tự qua quá trình tiến hóa hội tụ tức là giống nhau về hình dáng, nhưng đi qua các con đường gene hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, việc chỉnh sửa gene của emu để giống moa có thể dẫn đến hậu quả sinh học nghiêm trọng.
Colossal cho biết họ sẽ giải trình tự gene của cả 9 loài moa đã tuyệt chủng, và so sánh với gene của emu và tinamou để xác định những đặc điểm đặc trưng. Họ sẽ sử dụng tế bào mầm nguyên thủy (tiền thân của trứng và tinh trùng) từ các loài sống để tạo ra “chim lai moa”, với cặp bố mẹ là các sinh vật được chỉnh sửa gene.
Tuy nhiên, còn một vấn đề rất thực tế: trứng của moa quá to. Trứng moa có kích thước tới 24 cm × 17,8 cm, trong khi trứng emu chỉ khoảng 12 cm × 9 cm nghĩa là moa con sẽ không thể nở từ trứng emu được. Colossal cho biết họ đang nghiên cứu công nghệ trứng nhân tạo để ấp chim moa, nhưng hiện chưa công bố chi tiết cụ thể. (yahoo)
Dự án được thực hiện với sự hợp tác của đạo diễn Sir Peter Jackson, các đối tác người Māori bản địa và Trung tâm Nghiên cứu Ngāi Tahu một liên kết giữa bộ tộc lớn nhất đảo Nam và Đại học Canterbury. Mục tiêu là kết hợp tri thức truyền thống với công nghệ di truyền hiện đại nhằm "đưa moa trở lại cuộc sống". Những con chim moa từng bị tuyệt chủng khoảng 600 năm trước, sau khi người Māori cổ đại bắt đầu săn bắt quy mô lớn.
Tuy nhiên, dự án đã vấp phải sự chỉ trích. Một số nhóm người Māori phản đối việc “hồi sinh” các loài đã tuyệt chủng, cho rằng đó là can thiệp trái tự nhiên. Trong khi đó, nhiều nhà khoa học nhấn mạnh rằng việc chỉnh sửa gene của các loài sống hiện nay không thể tạo ra một loài đã tuyệt chủng đây cũng là điểm từng bị phê phán với dự án sói dữ của Colossal.
Moa và thách thức lớn: Cách biệt tiến hóa hàng chục triệu năm
Khác với sói dữ vốn chỉ tách khỏi tổ tiên loài chó hiện đại khoảng 5,7 triệu năm trước chim moa là một câu chuyện hoàn toàn khác. Moa có họ hàng gần nhất là các loài tinamou sống ở Nam Mỹ, nhưng những loài này nhỏ hơn cả gà, và tổ tiên chung của chúng với moa đã sống cách đây 58 triệu năm. Emu loài chim không bay ở Úc có hình dáng giống moa hơn, nhưng tổ tiên chung của chúng đã tồn tại từ 65 triệu năm trước.
Điều này có nghĩa là moa đã có hàng chục triệu năm để phát triển bộ gene và cấu trúc sinh học rất khác biệt. Theo nhà di truyền học Nic Rawlence ở Đại học Otago, moa và emu phát triển ngoại hình tương tự qua quá trình tiến hóa hội tụ tức là giống nhau về hình dáng, nhưng đi qua các con đường gene hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, việc chỉnh sửa gene của emu để giống moa có thể dẫn đến hậu quả sinh học nghiêm trọng.
Colossal cho biết họ sẽ giải trình tự gene của cả 9 loài moa đã tuyệt chủng, và so sánh với gene của emu và tinamou để xác định những đặc điểm đặc trưng. Họ sẽ sử dụng tế bào mầm nguyên thủy (tiền thân của trứng và tinh trùng) từ các loài sống để tạo ra “chim lai moa”, với cặp bố mẹ là các sinh vật được chỉnh sửa gene.
Tuy nhiên, còn một vấn đề rất thực tế: trứng của moa quá to. Trứng moa có kích thước tới 24 cm × 17,8 cm, trong khi trứng emu chỉ khoảng 12 cm × 9 cm nghĩa là moa con sẽ không thể nở từ trứng emu được. Colossal cho biết họ đang nghiên cứu công nghệ trứng nhân tạo để ấp chim moa, nhưng hiện chưa công bố chi tiết cụ thể. (yahoo)
