Nhung Phan
Intern Writer
Trong khi các robot hình người múa quyền trên sân khấu hội nghị AI ở Thượng Hải, phía sau hậu trường là một ván cờ địa chính trị rất thật. Trung Quốc vừa chính thức thành lập một tổ chức quốc tế mới về trí tuệ nhân tạo, với tham vọng dẫn dắt thế giới không chỉ về công nghệ mà còn về luật lệ, tiêu chuẩn và… hệ tư tưởng trong kỷ nguyên AI.
Tổ chức này có tên là “Tổ chức Hợp tác AI Thế giới” được công bố tại Hội nghị AI Thế giới vừa diễn ra ở Thượng Hải. Đây là một nỗ lực rõ ràng của Trung Quốc nhằm đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ trong việc thiết lập các quy tắc chơi toàn cầu cho AI. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cảnh báo về nguy cơ độc quyền và kêu gọi các nước đang phát triển cùng bắt tay xây dựng cách tiếp cận “cởi mở và toàn diện” hơn.
Trung Quốc đang nhắm vào thị trường AI toàn cầu trị giá 4,8 nghìn tỷ đô la vào năm 2033, nơi mà Mỹ vẫn đang dẫn đầu về phần cứng, đặc biệt là chip AI. Nhưng Bắc Kinh có một cách tiếp cận khác đó là đưa ra giải pháp vừa rẻ, vừa dễ tiếp cận, đặc biệt hấp dẫn với các quốc gia thu nhập thấp. Eric Olander từ Dự án Trung Quốc - Nam bán cầu gọi đây là “gói AI đặc biệt dành riêng cho những nước không đủ tài nguyên để chạy hệ thống kiểu OpenAI”.
Mô hình này không lạ, bởi nó học từ sáng kiến Con đường tơ lụa kỹ thuật số của Trung Quốc trước đây, đưa doanh nghiệp Trung Quốc thâm nhập sâu vào hạ tầng viễn thông toàn cầu. Giờ đây, Trung Quốc tiếp tục áp dụng chiêu thức này với AI.
Trong khi đó, phía Mỹ cũng không ngồi yên. Cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ làm mọi cách để Mỹ dẫn đầu cuộc đua AI, trong đó có việc kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc tại các tổ chức quốc tế.
Tuy chưa có quy tắc toàn cầu ràng buộc cho AI, cả hai cường quốc đều muốn định hình tương lai theo cách riêng của mình. Mỹ nhấn mạnh yếu tố khách quan, chống định kiến tư tưởng, còn Trung Quốc lại xoáy sâu vào chủ quyền quốc gia và “tôn trọng luật pháp nước sở tại”. Cách tiếp cận này đặc biệt hấp dẫn với những quốc gia có xu hướng kiểm soát thông tin chặt chẽ.
Một điểm đáng chú ý là Mỹ hoàn toàn vắng bóng tại hội nghị ở Thượng Hải, trong khi hơn 800 công ty từ 70 quốc gia có mặt. Các nước như Indonesia, Ethiopia, Cuba, Bangladesh, Pakistan và cả một số quốc gia châu Âu đều tham gia, cho thấy một mạng lưới đang dần hình thành xung quanh Trung Quốc.
Tuy nhiên, đằng sau tuyên bố cởi mở đó là một tầng ý nghĩa khác. Trung Quốc nhấn mạnh đến chủ quyền internet, tức là AI cần phải phục vụ lợi ích quốc gia, tuân thủ nghiêm ngặt luật lệ của mỗi nước. Với những quốc gia có xu hướng kiểm soát chặt, đây là một lựa chọn “mềm nhưng chắc”.
Vậy câu hỏi đặt ra sẽ là trong cuộc chơi AI toàn cầu, liệu Việt Nam và các nước đang phát triển nên chọn mô hình nào? Một hệ thống AI “mở” mà ta không kiểm soát được, hay một mô hình “đóng mở linh hoạt” theo tiêu chuẩn Trung Quốc, nhưng tiềm ẩn giới hạn tư duy và sáng tạo? (business-standard)
Nguồn bài viết: https://www.business-standard.com/w...in-4-8-trillion-tech-race-125073001905_1.html
Tổ chức này có tên là “Tổ chức Hợp tác AI Thế giới” được công bố tại Hội nghị AI Thế giới vừa diễn ra ở Thượng Hải. Đây là một nỗ lực rõ ràng của Trung Quốc nhằm đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ trong việc thiết lập các quy tắc chơi toàn cầu cho AI. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cảnh báo về nguy cơ độc quyền và kêu gọi các nước đang phát triển cùng bắt tay xây dựng cách tiếp cận “cởi mở và toàn diện” hơn.
Mô hình này không lạ, bởi nó học từ sáng kiến Con đường tơ lụa kỹ thuật số của Trung Quốc trước đây, đưa doanh nghiệp Trung Quốc thâm nhập sâu vào hạ tầng viễn thông toàn cầu. Giờ đây, Trung Quốc tiếp tục áp dụng chiêu thức này với AI.
Không chỉ công nghệ, mà là câu chuyện về ảnh hưởng
Trung Quốc không giấu giếm tham vọng định hình các tiêu chuẩn toàn cầu, từ kỹ thuật đến đạo đức AI. Mặc dù tổ chức mới có trụ sở tại Thượng Hải vẫn còn nhiều chi tiết chưa rõ, quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định sẽ mở các cuộc đàm phán với các quốc gia sẵn sàng tham gia vào hệ sinh thái này.Trong khi đó, phía Mỹ cũng không ngồi yên. Cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ làm mọi cách để Mỹ dẫn đầu cuộc đua AI, trong đó có việc kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc tại các tổ chức quốc tế.
Tuy chưa có quy tắc toàn cầu ràng buộc cho AI, cả hai cường quốc đều muốn định hình tương lai theo cách riêng của mình. Mỹ nhấn mạnh yếu tố khách quan, chống định kiến tư tưởng, còn Trung Quốc lại xoáy sâu vào chủ quyền quốc gia và “tôn trọng luật pháp nước sở tại”. Cách tiếp cận này đặc biệt hấp dẫn với những quốc gia có xu hướng kiểm soát thông tin chặt chẽ.
Một điểm đáng chú ý là Mỹ hoàn toàn vắng bóng tại hội nghị ở Thượng Hải, trong khi hơn 800 công ty từ 70 quốc gia có mặt. Các nước như Indonesia, Ethiopia, Cuba, Bangladesh, Pakistan và cả một số quốc gia châu Âu đều tham gia, cho thấy một mạng lưới đang dần hình thành xung quanh Trung Quốc.
AI mở, dễ tiếp cận, nhưng liệu có thực sự cởi mở?
Trung Quốc đang đẩy mạnh AI mã nguồn mở như một phần trong chiến lược này. Các công ty như Deepseek, Alibaba, Moonshot đã phát hành mô hình ngôn ngữ lớn có thể tải về và tùy chỉnh miễn phí. Đối với các nước đang phát triển, đây là cứu cánh bởi họ không cần đầu tư vào hạ tầng đắt đỏ hay chip cao cấp, mà vẫn có thể triển khai các ứng dụng AI nội địa.Tuy nhiên, đằng sau tuyên bố cởi mở đó là một tầng ý nghĩa khác. Trung Quốc nhấn mạnh đến chủ quyền internet, tức là AI cần phải phục vụ lợi ích quốc gia, tuân thủ nghiêm ngặt luật lệ của mỗi nước. Với những quốc gia có xu hướng kiểm soát chặt, đây là một lựa chọn “mềm nhưng chắc”.
Vậy câu hỏi đặt ra sẽ là trong cuộc chơi AI toàn cầu, liệu Việt Nam và các nước đang phát triển nên chọn mô hình nào? Một hệ thống AI “mở” mà ta không kiểm soát được, hay một mô hình “đóng mở linh hoạt” theo tiêu chuẩn Trung Quốc, nhưng tiềm ẩn giới hạn tư duy và sáng tạo? (business-standard)
Nguồn bài viết: https://www.business-standard.com/w...in-4-8-trillion-tech-race-125073001905_1.html
