Dũng Đỗ
Writer
Ngài Demis Hassabis, đồng sáng lập Google DeepMind, CEO của Isomorphic Labs và là người vừa đoạt giải Nobel Hóa học 2024 nhờ ứng dụng AI dự đoán cấu trúc protein, đã đưa ra một dự đoán đầy táo bạo và lạc quan về tương lai của nhân loại. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với chương trình 60 Minutes của đài CBS (Mỹ), ông tin rằng Trí tuệ Nhân tạo (AI) có thể giúp con người loại bỏ mọi căn bệnh trong vòng một thập kỷ tới.
Cơ sở cho sự lạc quan: AI tăng tốc khám phá khoa học
Dự đoán gây kinh ngạc của Hassabis không phải là sự viển vông, mà dựa trên những thành tựu đột phá mà AI, đặc biệt là các mô hình do DeepMind phát triển, đã đạt được trong lĩnh vực sinh học và y học. Ông giải thích, quy trình phát triển một loại thuốc mới thông thường mất trung bình tới 10 năm và tiêu tốn hàng tỷ USD. Tuy nhiên, với sự trợ giúp của AI trong việc phân tích dữ liệu, mô phỏng tương tác phân tử và dự đoán hiệu quả của thuốc, "chúng ta có thể giảm khoảng thời gian đó xuống vài tháng, thậm chí vài tuần".
Minh chứng rõ ràng nhất cho sức mạnh này chính là thành công của DeepMind trong việc giải mã cấu trúc protein – nền tảng của sự sống. Mô hình AI AlphaFold của họ đã dự đoán chính xác cấu trúc của hơn 200 triệu protein chỉ trong vòng một năm, một công việc mà trước đó nhân loại chỉ làm được với 1% số lượng đó và tốn rất nhiều năm nghiên cứu cho mỗi cấu trúc. Khám phá này đang cách mạng hóa ngành sinh học phân tử và mở ra vô số hướng đi mới trong nghiên cứu bệnh tật và phát triển dược phẩm.
Hassabis hình dung về một tương lai nơi AI không chỉ phân tích dữ liệu mà còn có thể độc lập đề xuất các giả thuyết khoa học hoàn toàn mới, trở thành một đối tác sáng tạo thực thụ của con người. Ông gọi AI là "công cụ tối thượng để mở rộng tri thức nhân loại" và tin rằng nó sẽ đưa chúng ta đến một kỷ nguyên mà bệnh tật và sự khan hiếm có thể bị "tuyệt chủng". "Tôi nghĩ một ngày, có thể ta sẽ chữa được toàn bộ bệnh tật với sự trợ giúp của AI. Có lẽ chỉ trong thập kỷ tới thôi. Tôi thấy chẳng có lý gì để điều đó không xảy ra," ông hào hứng nhận xét.
Ứng dụng AI trong y tế: Từ thế giới đến Việt Nam
Tầm nhìn của Hassabis không phải là tương lai quá xa vời. Trên thực tế, AI đã và đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong lĩnh vực y tế toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Các công cụ AI đang trở thành trợ thủ đắc lực cho bác sĩ trong chẩn đoán và điều trị. Tại Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai đã ứng dụng AI phân tích hình ảnh X-quang để phát hiện sớm tổn thương nghi ngờ. Bệnh viện Chợ Rẫy dùng AI rút ngắn thời gian chụp X-quang xuống còn 20 giây. Bệnh viện Nguyễn Tri Phương sử dụng AI kiểm soát gây mê, trong khi Vinmec tích hợp AI vào chẩn đoán hình ảnh và hỗ trợ thụ tinh ống nghiệm. Những ứng dụng này giúp nâng cao độ chính xác, giảm thiểu sai sót và tăng hiệu quả trong hệ thống y tế.
Ngài Demis Hassabis, đồng sáng lập Google DeepMind
Nhận thức về rủi ro và trách nhiệm
Tuy vô cùng lạc quan về tiềm năng của AI, Demis Hassabis không hề né tránh những rủi ro tiềm ẩn. Ông đặc biệt lo ngại về việc công nghệ này bị các thế lực xấu lạm dụng hoặc khả năng mục tiêu của AI và con người không còn đồng nhất trong tương lai xa. Với vai trò là cố vấn AI cho chính phủ Anh và lãnh đạo cả DeepMind lẫn Isomorphic Labs (công ty con tập trung vào ứng dụng AI trong dược phẩm), Hassabis nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoạch định chính sách và xây dựng các quy tắc để đảm bảo AI được phát triển một cách an toàn, có đạo đức và mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Nếu tầm nhìn của Ngài Demis Hassabis trở thành hiện thực, thập kỷ tới có thể chứng kiến một cuộc cách mạng y học chưa từng có, mở ra một "kỷ nguyên vàng" không bệnh tật, nơi AI đóng vai trò kiến trúc sư cho sức khỏe con người

Cơ sở cho sự lạc quan: AI tăng tốc khám phá khoa học
Dự đoán gây kinh ngạc của Hassabis không phải là sự viển vông, mà dựa trên những thành tựu đột phá mà AI, đặc biệt là các mô hình do DeepMind phát triển, đã đạt được trong lĩnh vực sinh học và y học. Ông giải thích, quy trình phát triển một loại thuốc mới thông thường mất trung bình tới 10 năm và tiêu tốn hàng tỷ USD. Tuy nhiên, với sự trợ giúp của AI trong việc phân tích dữ liệu, mô phỏng tương tác phân tử và dự đoán hiệu quả của thuốc, "chúng ta có thể giảm khoảng thời gian đó xuống vài tháng, thậm chí vài tuần".
Minh chứng rõ ràng nhất cho sức mạnh này chính là thành công của DeepMind trong việc giải mã cấu trúc protein – nền tảng của sự sống. Mô hình AI AlphaFold của họ đã dự đoán chính xác cấu trúc của hơn 200 triệu protein chỉ trong vòng một năm, một công việc mà trước đó nhân loại chỉ làm được với 1% số lượng đó và tốn rất nhiều năm nghiên cứu cho mỗi cấu trúc. Khám phá này đang cách mạng hóa ngành sinh học phân tử và mở ra vô số hướng đi mới trong nghiên cứu bệnh tật và phát triển dược phẩm.

Hassabis hình dung về một tương lai nơi AI không chỉ phân tích dữ liệu mà còn có thể độc lập đề xuất các giả thuyết khoa học hoàn toàn mới, trở thành một đối tác sáng tạo thực thụ của con người. Ông gọi AI là "công cụ tối thượng để mở rộng tri thức nhân loại" và tin rằng nó sẽ đưa chúng ta đến một kỷ nguyên mà bệnh tật và sự khan hiếm có thể bị "tuyệt chủng". "Tôi nghĩ một ngày, có thể ta sẽ chữa được toàn bộ bệnh tật với sự trợ giúp của AI. Có lẽ chỉ trong thập kỷ tới thôi. Tôi thấy chẳng có lý gì để điều đó không xảy ra," ông hào hứng nhận xét.
Ứng dụng AI trong y tế: Từ thế giới đến Việt Nam
Tầm nhìn của Hassabis không phải là tương lai quá xa vời. Trên thực tế, AI đã và đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong lĩnh vực y tế toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Các công cụ AI đang trở thành trợ thủ đắc lực cho bác sĩ trong chẩn đoán và điều trị. Tại Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai đã ứng dụng AI phân tích hình ảnh X-quang để phát hiện sớm tổn thương nghi ngờ. Bệnh viện Chợ Rẫy dùng AI rút ngắn thời gian chụp X-quang xuống còn 20 giây. Bệnh viện Nguyễn Tri Phương sử dụng AI kiểm soát gây mê, trong khi Vinmec tích hợp AI vào chẩn đoán hình ảnh và hỗ trợ thụ tinh ống nghiệm. Những ứng dụng này giúp nâng cao độ chính xác, giảm thiểu sai sót và tăng hiệu quả trong hệ thống y tế.

Ngài Demis Hassabis, đồng sáng lập Google DeepMind
Nhận thức về rủi ro và trách nhiệm
Tuy vô cùng lạc quan về tiềm năng của AI, Demis Hassabis không hề né tránh những rủi ro tiềm ẩn. Ông đặc biệt lo ngại về việc công nghệ này bị các thế lực xấu lạm dụng hoặc khả năng mục tiêu của AI và con người không còn đồng nhất trong tương lai xa. Với vai trò là cố vấn AI cho chính phủ Anh và lãnh đạo cả DeepMind lẫn Isomorphic Labs (công ty con tập trung vào ứng dụng AI trong dược phẩm), Hassabis nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoạch định chính sách và xây dựng các quy tắc để đảm bảo AI được phát triển một cách an toàn, có đạo đức và mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Nếu tầm nhìn của Ngài Demis Hassabis trở thành hiện thực, thập kỷ tới có thể chứng kiến một cuộc cách mạng y học chưa từng có, mở ra một "kỷ nguyên vàng" không bệnh tật, nơi AI đóng vai trò kiến trúc sư cho sức khỏe con người