A-Train The Seven
...'cause for once, I didn't hate myself.
Gần đây, ông Maeda Takaaki, Giám đốc của Tokyo University FoundX, đã có bài viết sâu sắc về những rủi ro tiềm ẩn của hệ sinh thái khởi nghiệp Nhật Bản. Bài viết đã nhận được nhiều sự quan tâm và thảo luận sôi nổi, đặc biệt là đoạn đề cập đến nguy cơ thu hẹp quy mô của các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) tại Nhật Bản.
Theo ông Maeda, dựa trên tình hình thoái vốn hiện tại, lợi nhuận thu về từ các thương vụ đầu tư vào startup có thể không đủ để duy trì quy mô hiện tại của thị trường. Điều này dẫn đến nguy cơ các quỹ VC sẽ thu hẹp quy mô, kéo theo dòng vốn đầu tư vào startup cũng giảm sút. Hệ quả là các startup sẽ gặp khó khăn trong việc triển khai các dự án lớn, tham vọng, từ đó làm giảm tiềm năng tạo ra lợi nhuận đột phá. Một vòng luẩn quẩn sẽ hình thành: đầu tư giảm - lợi nhuận thấp - khó thu hút đầu tư lớn - hệ sinh thái thu hẹp.
Để phá vỡ vòng luẩn quẩn này, ông Maeda kêu gọi cần có những thay đổi mang tính bước ngoặt, chuyển từ tập trung vào "lợi nhuận dễ dự đoán" sang hỗ trợ các dự án "lợi nhuận đột phá" với tầm nhìn toàn cầu. Theo ông, việc ủng hộ các dự án nhỏ lẻ, an toàn, chỉ nhắm đến thị trường nội địa sẽ kìm hãm sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế. Thay vào đó, cần tập trung vào những dự án lớn, táo bạo, có tiềm năng tạo ra tác động kinh tế - xã hội mang tính đột phá, dù rủi ro cao hơn.
Thứ nhất, ông Maeda tính toán lợi nhuận cần thiết để duy trì hệ sinh thái dựa trên tổng số vốn mà các quỹ VC tại Nhật Bản huy động được từ năm 2019. Tuy nhiên, không phải toàn bộ số vốn này đều được đầu tư vào thị trường nội địa. Nhiều quỹ VC Nhật Bản, dù tập trung vào thị trường trong nước, vẫn có danh mục đầu tư nước ngoài. Do đó, con số 1,8 nghìn tỷ yên (khoảng 12 tỷ USD) lợi nhuận từ các quỹ VC và 3,6 nghìn tỷ yên (khoảng 24 tỷ USD) từ toàn bộ thị trường startup đến năm 2029 mà ông Maeda đưa ra có thể chưa phản ánh chính xác bức tranh thực tế.
Thứ hai, cần tính đến sự tồn tại của các "kỳ lân ẩn" tại Nhật Bản. Nhiều startup Nhật Bản lựa chọn IPO ở giai đoạn khá sớm, và một số đạt được mức định giá "kỳ lân" (trên 1 tỷ USD) sau khi lên sàn. Những "kỳ lân ẩn" này, mặc dù không còn được coi là startup sau IPO, nhưng đã chứng minh khả năng tạo ra giá trị đột phá trong vòng 12 năm - điều mà các "kỳ lân" truyền thống hướng đến. Theo thống kê của Coral Capital, có tới hơn 40 "kỳ lân ẩn" như vậy tại Nhật Bản trong giai đoạn 2011-2021. Điều này cho thấy, thay vì tập trung vào danh hiệu "kỳ lân", việc tạo ra giá trị cho doanh nghiệp mới là thước đo thành công thực sự. Xu hướng startup trì hoãn IPO để phát triển mạnh mẽ hơn trước khi niêm yết cũng đang ngày càng phổ biến, cho thấy tiềm năng hình thành các "kỳ lân" theo nghĩa truyền thống tại Nhật Bản là rất lớn.
Cuối cùng, phần lớn nguồn vốn đầu tư vào startup tại Nhật Bản đến từ chính phủ hoặc các tập đoàn lớn, vốn có động lực và kỳ vọng lợi nhuận khác so với các quỹ VC.
Mặc dù vậy, lời kêu gọi của ông Maeda về việc hướng đến mục tiêu toàn cầu và tham vọng lớn hơn vẫn rất đáng ghi nhận. Trong bối cảnh thị trường nội địa ngày càng thu hẹp, việc "vươn ra biển lớn" không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu cho các startup Nhật Bản. Để tạo ra thêm những "Toyota", "Sony" của thế kỷ 21, toàn cầu hóa là yếu tố then chốt.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực phần mềm, việc cạnh tranh trên trường quốc tế có thể là một thách thức lớn đối với các công ty Nhật Bản. Nhật Bản đã tụt hậu khá xa trong lĩnh vực này, bên cạnh đó, rào cản ngôn ngữ và văn hóa cũng là một trở ngại lớn. Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn còn nhiều lĩnh vực mạnh khác, vẫn có tiềm năng tạo ra những startup thành công toàn cầu. Coral Capital luôn mong muốn được đồng hành cùng các startup Nhật Bản táo bạo, khai thác những lợi thế sẵn có để vươn tầm thế giới.
Theo ông Maeda, dựa trên tình hình thoái vốn hiện tại, lợi nhuận thu về từ các thương vụ đầu tư vào startup có thể không đủ để duy trì quy mô hiện tại của thị trường. Điều này dẫn đến nguy cơ các quỹ VC sẽ thu hẹp quy mô, kéo theo dòng vốn đầu tư vào startup cũng giảm sút. Hệ quả là các startup sẽ gặp khó khăn trong việc triển khai các dự án lớn, tham vọng, từ đó làm giảm tiềm năng tạo ra lợi nhuận đột phá. Một vòng luẩn quẩn sẽ hình thành: đầu tư giảm - lợi nhuận thấp - khó thu hút đầu tư lớn - hệ sinh thái thu hẹp.
Để phá vỡ vòng luẩn quẩn này, ông Maeda kêu gọi cần có những thay đổi mang tính bước ngoặt, chuyển từ tập trung vào "lợi nhuận dễ dự đoán" sang hỗ trợ các dự án "lợi nhuận đột phá" với tầm nhìn toàn cầu. Theo ông, việc ủng hộ các dự án nhỏ lẻ, an toàn, chỉ nhắm đến thị trường nội địa sẽ kìm hãm sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế. Thay vào đó, cần tập trung vào những dự án lớn, táo bạo, có tiềm năng tạo ra tác động kinh tế - xã hội mang tính đột phá, dù rủi ro cao hơn.
Thứ nhất, ông Maeda tính toán lợi nhuận cần thiết để duy trì hệ sinh thái dựa trên tổng số vốn mà các quỹ VC tại Nhật Bản huy động được từ năm 2019. Tuy nhiên, không phải toàn bộ số vốn này đều được đầu tư vào thị trường nội địa. Nhiều quỹ VC Nhật Bản, dù tập trung vào thị trường trong nước, vẫn có danh mục đầu tư nước ngoài. Do đó, con số 1,8 nghìn tỷ yên (khoảng 12 tỷ USD) lợi nhuận từ các quỹ VC và 3,6 nghìn tỷ yên (khoảng 24 tỷ USD) từ toàn bộ thị trường startup đến năm 2029 mà ông Maeda đưa ra có thể chưa phản ánh chính xác bức tranh thực tế.
Thứ hai, cần tính đến sự tồn tại của các "kỳ lân ẩn" tại Nhật Bản. Nhiều startup Nhật Bản lựa chọn IPO ở giai đoạn khá sớm, và một số đạt được mức định giá "kỳ lân" (trên 1 tỷ USD) sau khi lên sàn. Những "kỳ lân ẩn" này, mặc dù không còn được coi là startup sau IPO, nhưng đã chứng minh khả năng tạo ra giá trị đột phá trong vòng 12 năm - điều mà các "kỳ lân" truyền thống hướng đến. Theo thống kê của Coral Capital, có tới hơn 40 "kỳ lân ẩn" như vậy tại Nhật Bản trong giai đoạn 2011-2021. Điều này cho thấy, thay vì tập trung vào danh hiệu "kỳ lân", việc tạo ra giá trị cho doanh nghiệp mới là thước đo thành công thực sự. Xu hướng startup trì hoãn IPO để phát triển mạnh mẽ hơn trước khi niêm yết cũng đang ngày càng phổ biến, cho thấy tiềm năng hình thành các "kỳ lân" theo nghĩa truyền thống tại Nhật Bản là rất lớn.
Cuối cùng, phần lớn nguồn vốn đầu tư vào startup tại Nhật Bản đến từ chính phủ hoặc các tập đoàn lớn, vốn có động lực và kỳ vọng lợi nhuận khác so với các quỹ VC.
Mặc dù vậy, lời kêu gọi của ông Maeda về việc hướng đến mục tiêu toàn cầu và tham vọng lớn hơn vẫn rất đáng ghi nhận. Trong bối cảnh thị trường nội địa ngày càng thu hẹp, việc "vươn ra biển lớn" không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu cho các startup Nhật Bản. Để tạo ra thêm những "Toyota", "Sony" của thế kỷ 21, toàn cầu hóa là yếu tố then chốt.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực phần mềm, việc cạnh tranh trên trường quốc tế có thể là một thách thức lớn đối với các công ty Nhật Bản. Nhật Bản đã tụt hậu khá xa trong lĩnh vực này, bên cạnh đó, rào cản ngôn ngữ và văn hóa cũng là một trở ngại lớn. Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn còn nhiều lĩnh vực mạnh khác, vẫn có tiềm năng tạo ra những startup thành công toàn cầu. Coral Capital luôn mong muốn được đồng hành cùng các startup Nhật Bản táo bạo, khai thác những lợi thế sẵn có để vươn tầm thế giới.
