NotebookLM là gì? Hướng dẫn sử dụng dễ hiểu cho người dùng phổ thông

[Hoàng Nam]

Trong thời đại AI đang len lỏi vào từng ngóc ngách cuộc sống, Google đã cho ra đời một công cụ hỗ trợ học tập và nghiên cứu cực kỳ hữu ích có tên là NotebookLM. Nếu bạn là học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng, giáo viên hay bất cứ ai thường xuyên làm việc với tài liệu, thì NotebookLM chính là "trợ lý AI riêng" bạn nên thử ngay.

NotebookLM là gì?​

NotebookLM (LM = Language Model) là một ứng dụng web của Google cho phép bạn tạo notebook (sổ tay kỹ thuật số) và trợ lý AI thông minh sẽ giúp bạn đọc hiểu, tóm tắt, trích xuất ý chính, đặt câu hỏi và phân tích các tài liệu bạn tải lên.

Nói dễ hiểu, bạn chỉ cần tải lên tài liệu, còn lại cứ hỏi gì, AI sẽ trả lời – giống như bạn đang hỏi một người trợ lý siêu giỏi hiểu tường tận mọi thứ bạn cung cấp.

Những tính năng nổi bật của NotebookLM​

1. Hiểu tài liệu như một chuyên gia
NotebookLM đọc và ghi nhớ toàn bộ nội dung bạn tải lên (PDF, Google Docs, trang web...), sau đó bạn có thể hỏi bất cứ điều gì liên quan đến tài liệu đó.

2. Tóm tắt, diễn giải và gợi ý câu hỏi​

Bạn không cần đọc hết – AI sẽ tóm tắt những phần quan trọng, gợi ý câu hỏi để khám phá sâu hơn và giúp bạn hiểu nội dung một cách mạch lạc.

3. Dẫn nguồn cụ thể​

Mỗi câu trả lời đều trích dẫn lại chính xác tài liệu gốc: chương nào, đoạn nào – bạn hoàn toàn yên tâm về độ tin cậy.

4. Giao diện dạng "sổ tay thông minh"​

Bạn có thể tổ chức tài liệu thành nhiều “notebook” cho từng chủ đề, mỗi notebook lại có AI riêng để trao đổi, tóm tắt và ghi chú.

5. Phát âm thanh nội dung (tính năng mới!)​

AI có thể đọc to câu trả lời, tóm tắt hoặc nội dung bạn chọn. Đây là một bước tiến giúp:

• Người học bằng thính giác dễ tiếp thu hơn
• Người học tiếng Anh luyện nghe hiệu quả
• Bạn tiết kiệm thời gian bằng cách “nghe thay vì đọc”

6. Hỗ trợ tư duy và sáng tạo​

Bạn có thể yêu cầu AI:

• Viết nháp một đoạn văn dựa trên nội dung tài liệu
• Đề xuất cách trình bày lại thông tin cho dễ hiểu
• So sánh, phân tích nhiều quan điểm trong cùng một văn bản

Ai nên dùng NotebookLM?​

Học sinh – sinh viên:​

• Tóm tắt sách giáo khoa, tài liệu tham khảo
• Soạn bài, tìm ý chính, luyện thi, ôn tập

Giáo viên:​

• Chuẩn bị giáo án nhanh hơn
• Tạo câu hỏi trắc nghiệm từ nội dung bài giảng
• Kiểm tra xem học sinh có hiểu đúng tài liệu không

Nhân viên văn phòng:​

• Đọc nhanh các báo cáo dài
• Tóm tắt biên bản cuộc họp
• So sánh nhiều tài liệu khi viết đề xuất

Nhà nghiên cứu, nhà văn, phóng viên:​

• Nghiên cứu tài liệu chuyên sâu mà không bị "ngợp"
• Trích dẫn chính xác
• Gợi ý hướng viết hoặc câu hỏi mở rộng

Cách sử dụng NotebookLM (đơn giản)​

1. Truy cập website: https://notebooklm.google.com/
2. Đăng nhập bằng Gmail
3. Tạo Notebook mới
   → Đặt tên (ví dụ: "Giáo trình sinh học")
4. Tải lên tài liệu
   → Chọn từ Google Drive, tải file PDF, hoặc dán URL
5. Bắt đầu trò chuyện với AI
   → Gõ câu hỏi như: “Tóm tắt chương 2 giúp tôi”, hoặc “Những khái niệm chính trong phần 4 là gì?”

Mẹo để dùng hiệu quả​

• Dùng tiếng Anh sẽ tốt nhất (hiện tiếng Việt chưa tối ưu hóa hoàn toàn)
• Chia nhỏ tài liệu nếu file quá nặng
• Gõ câu hỏi càng cụ thể càng tốt (ví dụ: “Phần giới thiệu nói gì về tầm quan trọng của biến đổi khí hậu?” thay vì “Tóm tắt file này”)
• Kiểm tra lại nguồn nếu dùng để viết bài quan trọng

Nhờ khả năng hiểu – tóm tắt – phân tích – phát âm thanh, NotebookLM đang trở thành một trợ lý AI đa giác quan: nghe được – nói được – hiểu sâu nội dung của riêng bạn.