Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Công ty khởi nghiệp Thụy Sĩ Inait hợp tác với Microsoft để phát triển một nền tảng AI đột phá. Công nghệ này, được xây dựng dựa trên hai thập kỷ nghiên cứu khoa học thần kinh, giới thiệu một “ngôn ngữ lập trình não bộ” có khả năng học hỏi từ kinh nghiệm, hiểu quan hệ nhân quả và tích hợp trí thông minh tổng quát thích nghi (adaptive general intelligence). Inait tuyên bố những khả năng này sẽ tạo ra một sự thay đổi mô hình trong ngành AI, vượt qua những hạn chế của các hệ thống hiện tại vốn phụ thuộc nặng nề vào dữ liệu lớn và các phương pháp dựa trên tương quan. Hãy cùng khám phá chi tiết công nghệ này, ứng dụng thực tiễn, và tầm nhìn của người đứng sau nó – Henry Markram.
Nền tảng AI mới của Inait không giống các mô hình truyền thống như mạng nơ-ron sâu hay học tăng cường (deep reinforcement learning). Thay vào đó, nó mô phỏng cách hoạt động của não bộ động vật có vú, dựa trên 18 triệu dòng mã lập trình được phát triển qua 20 năm nghiên cứu của Henry Markram – nhà đồng sáng lập Inait. “Ngôn ngữ lập trình não bộ” này cho phép AI không chỉ xử lý thông tin mà còn học hỏi từ trải nghiệm thực tế, thiết lập mối liên hệ nhân quả và điều chỉnh chiến lược học tập của mình – những đặc điểm gần với trí thông minh tự nhiên hơn là các hệ thống AI hiện nay.
Markram khẳng định mô hình mô phỏng não bộ có hai ưu điểm vượt trội: tiết kiệm năng lượng hơn và học nhanh hơn so với các mô hình học tăng cường sâu. Trong khi các hệ thống AI truyền thống tiêu tốn lượng lớn tài nguyên tính toán để phân tích dữ liệu khổng lồ, công nghệ của Inait hứa hẹn mang lại hiệu quả cao với ít dữ liệu hơn, nhờ khả năng thích nghi linh hoạt. Điều này có thể đánh dấu một bước ngoặt, đưa AI tiến gần hơn đến trí thông minh tổng quát (AGI – Artificial General Intelligence), vượt xa giới hạn của các mô hình chuyên biệt hiện tại.
Sự hợp tác giữa Inait và Microsoft, tận dụng nền tảng đám mây Microsoft Azure, nhắm đến việc triển khai công nghệ này trên quy mô toàn cầu, với hai lĩnh vực trọng tâm ban đầu là tài chính và robot công nghiệp:
Việc tích hợp Azure không chỉ đảm bảo khả năng mở rộng mà còn cho phép triển khai nhanh chóng, đưa công nghệ đến tay doanh nghiệp và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới.
Inait có thể là một cái tên mới trong ngành AI, nhưng đội ngũ lãnh đạo của nó mang một bề dày kinh nghiệm đáng kể. Henry Markram, nhà đồng sáng lập, là một nhà thần kinh học nổi tiếng từng dành 20 năm để xây dựng các mô hình số hóa chính xác sinh học của não bộ động vật có vú, bắt đầu từ dự án Blue Brain Project tại Thụy Sĩ. Dự án này, tập trung chủ yếu vào não chuột, đã tạo ra một nền tảng mô phỏng với 18 triệu dòng mã – nền tảng mà Inait hiện sử dụng để phát triển AI của mình.
Markram tin rằng công nghệ của ông không chỉ giới hạn ở não chuột. “Chúng tôi có một công thức chung,” ông nói, “và chỉ cần tinh chỉnh, chúng tôi có thể tái tạo não của các loài động vật có vú khác, bao gồm cả con người.” Tầm nhìn của ông là biến mô phỏng não bộ thành một công cụ đa năng, không chỉ phục vụ AI mà còn hỗ trợ khoa học khám phá các bí ẩn của bộ não.
Ngoài Inait, Markram còn thành lập Open Brain Institute (Viện Não Mở) – một tổ chức phi lợi nhuận nhằm cung cấp quyền truy cập vào công nghệ mô phỏng này cho các nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều miễn phí: trong khi một số dữ liệu và công cụ được chia sẻ công khai, các khía cạnh nâng cao đòi hỏi đăng ký trả phí. Dù vậy, Markram hy vọng nghiên cứu này sẽ giúp nhân loại hiểu rõ hơn về các rối loạn thần kinh phức tạp như tự kỷ – một động lực cá nhân của ông, xuất phát từ việc con trai ông được chẩn đoán mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ.
Ngoài ứng dụng thương mại, công nghệ của Inait có tiềm năng lớn trong nghiên cứu khoa học. Thông qua Open Brain Institute, các nhà khoa học có thể sử dụng mô phỏng não bộ để nghiên cứu các tình trạng thần kinh như tự kỷ, Alzheimer hay Parkinson. Khả năng mô phỏng động (dynamic simulation) – khác với bản đồ tĩnh của các kết nối nơ-ron (connectome) – mang lại cái nhìn thực tế hơn về cách não xử lý thông tin trong thời gian thực, giống như “nhìn dòng xe cộ di chuyển trong thành phố thay vì chỉ có bản đồ đường,” theo cách ví von của Anton Arkhipov từ Viện Allen.
Nếu thành công, công nghệ này không chỉ thay đổi cách chúng ta xây dựng AI mà còn mở ra cánh cửa để giải mã những bí ẩn sâu xa của trí óc con người, từ đó phát triển các phương pháp điều trị mới cho các bệnh nan y.
Nền tảng AI mới của Inait không giống các mô hình truyền thống như mạng nơ-ron sâu hay học tăng cường (deep reinforcement learning). Thay vào đó, nó mô phỏng cách hoạt động của não bộ động vật có vú, dựa trên 18 triệu dòng mã lập trình được phát triển qua 20 năm nghiên cứu của Henry Markram – nhà đồng sáng lập Inait. “Ngôn ngữ lập trình não bộ” này cho phép AI không chỉ xử lý thông tin mà còn học hỏi từ trải nghiệm thực tế, thiết lập mối liên hệ nhân quả và điều chỉnh chiến lược học tập của mình – những đặc điểm gần với trí thông minh tự nhiên hơn là các hệ thống AI hiện nay.
Markram khẳng định mô hình mô phỏng não bộ có hai ưu điểm vượt trội: tiết kiệm năng lượng hơn và học nhanh hơn so với các mô hình học tăng cường sâu. Trong khi các hệ thống AI truyền thống tiêu tốn lượng lớn tài nguyên tính toán để phân tích dữ liệu khổng lồ, công nghệ của Inait hứa hẹn mang lại hiệu quả cao với ít dữ liệu hơn, nhờ khả năng thích nghi linh hoạt. Điều này có thể đánh dấu một bước ngoặt, đưa AI tiến gần hơn đến trí thông minh tổng quát (AGI – Artificial General Intelligence), vượt xa giới hạn của các mô hình chuyên biệt hiện tại.
Sự hợp tác giữa Inait và Microsoft, tận dụng nền tảng đám mây Microsoft Azure, nhắm đến việc triển khai công nghệ này trên quy mô toàn cầu, với hai lĩnh vực trọng tâm ban đầu là tài chính và robot công nghiệp:
- Ngành tài chính: Dự án hướng tới phát triển các thuật toán giao dịch tiên tiến, công cụ quản lý rủi ro và dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân hóa. Với khả năng hiểu nhân quả, AI của Inait có thể dự đoán biến động thị trường chính xác hơn, tối ưu hóa danh mục đầu tư và cung cấp lời khuyên tài chính phù hợp với từng khách hàng, thay vì chỉ dựa vào xu hướng lịch sử như các hệ thống hiện tại.
- Robot công nghiệp: Trong lĩnh vực robotics, công nghệ này tập trung vào việc tạo ra các robot thông minh hơn, có khả năng thích nghi với môi trường làm việc phức tạp và thay đổi liên tục, chẳng hạn như nhà máy sản xuất. Những robot này có thể học hỏi từ sai lầm, điều chỉnh hành vi theo thời gian thực và xử lý các tình huống không lường trước – điều mà các robot cứng nhắc ngày nay khó thực hiện.
Việc tích hợp Azure không chỉ đảm bảo khả năng mở rộng mà còn cho phép triển khai nhanh chóng, đưa công nghệ đến tay doanh nghiệp và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới.
Inait có thể là một cái tên mới trong ngành AI, nhưng đội ngũ lãnh đạo của nó mang một bề dày kinh nghiệm đáng kể. Henry Markram, nhà đồng sáng lập, là một nhà thần kinh học nổi tiếng từng dành 20 năm để xây dựng các mô hình số hóa chính xác sinh học của não bộ động vật có vú, bắt đầu từ dự án Blue Brain Project tại Thụy Sĩ. Dự án này, tập trung chủ yếu vào não chuột, đã tạo ra một nền tảng mô phỏng với 18 triệu dòng mã – nền tảng mà Inait hiện sử dụng để phát triển AI của mình.
Markram tin rằng công nghệ của ông không chỉ giới hạn ở não chuột. “Chúng tôi có một công thức chung,” ông nói, “và chỉ cần tinh chỉnh, chúng tôi có thể tái tạo não của các loài động vật có vú khác, bao gồm cả con người.” Tầm nhìn của ông là biến mô phỏng não bộ thành một công cụ đa năng, không chỉ phục vụ AI mà còn hỗ trợ khoa học khám phá các bí ẩn của bộ não.
Ngoài Inait, Markram còn thành lập Open Brain Institute (Viện Não Mở) – một tổ chức phi lợi nhuận nhằm cung cấp quyền truy cập vào công nghệ mô phỏng này cho các nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều miễn phí: trong khi một số dữ liệu và công cụ được chia sẻ công khai, các khía cạnh nâng cao đòi hỏi đăng ký trả phí. Dù vậy, Markram hy vọng nghiên cứu này sẽ giúp nhân loại hiểu rõ hơn về các rối loạn thần kinh phức tạp như tự kỷ – một động lực cá nhân của ông, xuất phát từ việc con trai ông được chẩn đoán mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ.
Ngoài ứng dụng thương mại, công nghệ của Inait có tiềm năng lớn trong nghiên cứu khoa học. Thông qua Open Brain Institute, các nhà khoa học có thể sử dụng mô phỏng não bộ để nghiên cứu các tình trạng thần kinh như tự kỷ, Alzheimer hay Parkinson. Khả năng mô phỏng động (dynamic simulation) – khác với bản đồ tĩnh của các kết nối nơ-ron (connectome) – mang lại cái nhìn thực tế hơn về cách não xử lý thông tin trong thời gian thực, giống như “nhìn dòng xe cộ di chuyển trong thành phố thay vì chỉ có bản đồ đường,” theo cách ví von của Anton Arkhipov từ Viện Allen.
Nếu thành công, công nghệ này không chỉ thay đổi cách chúng ta xây dựng AI mà còn mở ra cánh cửa để giải mã những bí ẩn sâu xa của trí óc con người, từ đó phát triển các phương pháp điều trị mới cho các bệnh nan y.
