Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Bộ ba cưỡi sóng AI
Nvidia đã trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt vốn hóa thị trường 4 tỷ USD nhờ nhu cầu bùng nổ về chip AI, đặc biệt là các bộ xử lý đồ họa (GPU) như Blackwell và Hopper. Doanh thu quý đầu tiên năm 2025 của Nvidia đạt 44,1 tỷ USD, tăng 69% so với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận ròng vượt 14 tỷ USD. Sự tăng trưởng này không chỉ đến từ công nghệ vượt trội của Nvidia mà còn nhờ các đối tác chiến lược như SK Hynix và TSMC.
SK Hynix, nhà cung cấp chính bộ nhớ băng thông cao (HBM) cho Nvidia đã ghi nhận lợi nhuận kỷ lục. Quý 2 năm 2025, SK Hynix đạt lợi nhuận hoạt động 9,2 nghìn tỷ won (khoảng 6,69 tỷ USD), tăng 69% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu đạt 22,2 nghìn tỷ won, tăng 35%. HBM đặc biệt là phiên bản HBM3E chiếm 40% doanh thu DRAM của công ty trong quý 4 năm 2024, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh nhờ nhu cầu từ các mô hình AI lớn như ChatGPT. SK Hynix đã đầu tư mạnh vào HBM với kế hoạch chi tiêu vốn (CAPEX) năm 2025 ước tính từ 10-20 nghìn tỷ won, tập trung vào sản xuất HBM và xây dựng nhà máy mới tại Hàn Quốc và Indiana, Mỹ. Sự hợp tác chặt chẽ với Nvidia và TSMC trong phát triển HBM4 cũng giúp SK Hynix duy trì lợi thế cạnh tranh.
TSMC cũng hưởng lợi lớn từ xu hướng AI. Quý 2 năm 2025, TSMC ghi nhận doanh thu 933,8 tỷ Đài tệ (khoảng 31,7 tỷ USD), tăng 38,6% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận ròng tăng 61% lên 398,27 tỷ Đài tệ. Với 67% thị phần trong ngành gia công chip và sản xuất 90% chip tiên tiến cho Nvidia, Apple, Qualcomm, TSMC đang ở vị trí không thể thay thế. Các chip dưới 7nm chiếm 74% doanh thu wafer của TSMC là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt trong lĩnh vực điện toán hiệu năng cao (HPC) liên quan đến AI.
Sự thành công của bộ ba Nvidia, SK Hynix và TSMC đến từ việc họ sớm nhận ra tiềm năng của AI và đầu tư mạnh vào các công nghệ cốt lõi như GPU, HBM và sản xuất chip tiên tiến. Họ đã xây dựng một hệ sinh thái khép kín, trong đó Nvidia thiết kế chip, SK Hynix cung cấp bộ nhớ HBM, TSMC đảm nhiệm sản xuất. Sự phối hợp nhịp nhàng này giúp họ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ các gã khổng lồ công nghệ như Microsoft, Google, và OpenAI.
Samsung tụt hậu trong cuộc đua AI
Trong khi SK Hynix và TSMC bay cao, Samsung Electronics lại đối mặt với khó khăn. Quý 2 năm 2025, Samsung ghi nhận doanh thu 74 nghìn tỷ won (khoảng 7,4 tỷ USD), giảm nhẹ 0,1% so với cùng kỳ. Lợi nhuận hoạt động giảm mạnh 55,9% xuống còn 4,6 nghìn tỷ won (khoảng 460 tỷ USD), thấp hơn dự báo của thị trường (6,26 nghìn tỷ won). Nguyên nhân chính là sự tụt hậu trong lĩnh vực bộ nhớ HBM vốn là yếu tố cốt lõi trong các hệ thống AI.
Samsung từng là nhà sản xuất DRAM hàng đầu thế giới nhưng đã bị SK Hynix vượt mặt trong quý 1 năm 2025. SK Hynix chiếm khoảng 70% thị phần HBM toàn cầu, trong khi Samsung gặp khó khăn trong việc nâng cao tỷ lệ thành phẩm (yield rate) cho HBM3E, loại bộ nhớ mà Nvidia sử dụng cho các chip AI như Blackwell và Hopper. Theo một số nguồn, Samsung vẫn chưa được Nvidia phê duyệt cung cấp HBM3E, trong khi SK Hynix bắt đầu sản xuất hàng loạt HBM3E 12 lớp và chuẩn bị cho HBM4 vào năm 2026. Micron Technology của Mỹ cũng đang tăng nguồn cung HBM càng tạo thêm áp lực cạnh tranh lên Samsung.
Ngoài ra, kinh doanh gia công chip (foundry) của Samsung tiếp tục thua lỗ. Trong khi TSMC thống trị với 67% thị phần, Samsung gặp khó khăn trong việc thu hút các khách hàng lớn như Nvidia. Việc chậm trễ trong phát triển HBM và foundry khiến Samsung bị kẹt trong cuộc chiến giá cả ở thị trường bộ nhớ thông thường (DRAM, NAND), đặc biệt khi các công ty Trung Quốc như CXMT cung cấp chip giá rẻ nhờ trợ cấp chính phủ.
Samsung đang nỗ lực khắc phục bằng cách thành lập bộ phận chuyên trách HBM vào tháng 7 năm 2024 và đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ IGZO (Indium Gallium Zinc Oxide) cho DRAM thế hệ tiếp theo. IGZO hứa hẹn giảm kích thước và tiêu thụ năng lượng, phù hợp với yêu cầu của AI. Tuy nhiên, việc bắt kịp SK Hynix và TSMC vẫn là thách thức lớn, đặc biệt khi Nvidia chiếm tới 70% nhu cầu HBM toàn cầu. Samsung cũng hợp tác với Google để phát triển thiết bị AI, nhưng kết quả vẫn chưa rõ ràng.
Nhật Bản và nguy cơ theo bước Samsung
Nhật Bản được cảnh báo là “quốc gia chậm tiến về AI”, đang đối mặt với nguy cơ tụt hậu nghiêm trọng. Theo khảo sát của Microsoft năm 2024, tỷ lệ sử dụng AI tạo sinh tại nơi làm việc ở Nhật Bản chỉ đạt 32%, thấp nhất trong số các quốc gia được khảo sát (Trung Quốc: 91%, Mỹ: 71%). Trong khi các quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Đài Loan đang chạy đua xây dựng hạ tầng AI, Nhật Bản dường như thiếu sự quyết liệt và tầm nhìn chiến lược.
Nguyên nhân chính là tư duy kinh doanh bảo thủ. Nhiều doanh nghiệp Nhật vẫn duy trì các mô hình quản trị truyền thống như tuyển dụng đồng loạt, thăng tiến theo thâm niên, quy trình quyết định phức tạp với nhiều tầng phê duyệt. Những yếu tố này cản trở sự linh hoạt và đổi mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao như AI. Trong khi đó, các công ty như Samsung dù đang gặp khó khăn vẫn thể hiện sự nhạy bén khi nhanh chóng tái cấu trúc, lập bộ phận HBM riêng và đầu tư vào IGZO để đuổi kịp xu hướng.
Hơn nữa, Nhật Bản thiếu doanh nghiệp đầu ngành có khả năng cạnh tranh với Samsung, SK Hynix hay TSMC. Những công ty bán dẫn Nhật như Renesas hay Sony có thế mạnh trong một số lĩnh vực nhưng không đủ sức tham gia chuỗi cung ứng AI toàn cầu. Nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực AI cũng là vấn đề, khi Nhật Bản chưa thu hút được nhiều tài năng công nghệ so với Mỹ hay Trung Quốc.
Sự chậm trễ trong việc áp dụng AI vào doanh nghiệp cũng là một rào cản. Nhật Bản cần đẩy nhanh việc tự động hóa và sử dụng AI trong các quy trình như phân tích thị trường, quản lý chuỗi cung ứng, thay vì chỉ dựa vào con người. Nếu không thay đổi, Nhật Bản có nguy cơ bị bỏ lại trong cuộc đua công nghệ, làm gia tăng khoảng cách với các quốc gia dẫn đầu.
#cuộcchiếnAI
