Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Điện trở nhớ và hành trình mô phỏng trí tuệ sinh học.
Từ lâu, các nhà khoa học đã mơ đến việc chế tạo những chiếc máy tính giống não người, vừa tiết kiệm năng lượng vừa có khả năng học hỏi như con người. Một trong những chìa khóa tiềm năng để hiện thực hóa giấc mơ đó chính là memristor hay còn gọi là điện trở nhớ.
Khái niệm memristor được nhà khoa học Leon Chua đưa ra từ năm 1971, như là phần tử thứ tư bên cạnh điện trở, tụ điện và cuộn cảm. Nhưng mãi đến năm 2008, các nhà nghiên cứu mới tạo ra được memristor thực tế. Đặc biệt, đầu năm nay, Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (KAIST) đã công bố phát triển thành công memristor có khả năng tự học và sửa lỗi một đột phá lớn trong lĩnh vực điện toán thần kinh (neuromorphic computing).
Con chip memristor của KAIST có thể tách nền và hình ảnh chuyển động trong video, đồng thời cải thiện hiệu suất theo thời gian. Điều này giúp các hệ thống AI hoạt động hiệu quả hơn, tiết kiệm năng lượng hơn và thậm chí có thể xử lý tại chỗ mà không cần đến điện toán đám mây. Một lợi thế rất lớn về bảo mật và tốc độ.
Khác với máy tính truyền thống vốn tách biệt giữa lưu trữ và xử lý dữ liệu, memristor mô phỏng chính xác cách não người hoạt động: thực hiện cả hai chức năng cùng lúc, ngay tại một điểm duy nhất. Điều này không chỉ giúp AI xử lý nhanh hơn mà còn mở ra con đường cho các loại AI tiết kiệm năng lượng, vận hành chỉ với vài watt điện giống như cách não người chỉ dùng khoảng 20 watt để xử lý hàng tỷ thông tin mỗi giây.
Ngoài ra, KAIST còn đang phát triển chíp AI siêu dẫn đầu tiên một dạng vi xử lý hoạt động với tốc độ cực cao nhưng tiêu thụ điện năng cực thấp, lấy cảm hứng trực tiếp từ cấu trúc sinh học của bộ não. Với đà phát triển hiện nay, chúng ta có thể sớm chứng kiến sự ra đời của "bộ não nhân tạo trên một con chip", đưa trí tuệ nhân tạo đến gần hơn điểm kỳ dị thời điểm AI vượt qua trí thông minh con người.
Tuy nhiên, giới khoa học cũng cảnh báo rằng "trí thông minh" không chỉ là tính toán. Bộ não con người vẫn giữ vững danh hiệu "máy tính sinh học tối ưu nhất", nhưng với memristor, AI đang từng bước tiến gần hơn đến việc tái tạo cấu trúc thần kinh của con người dù là theo cách rất khác biệt. (popularmechanics)
Từ lâu, các nhà khoa học đã mơ đến việc chế tạo những chiếc máy tính giống não người, vừa tiết kiệm năng lượng vừa có khả năng học hỏi như con người. Một trong những chìa khóa tiềm năng để hiện thực hóa giấc mơ đó chính là memristor hay còn gọi là điện trở nhớ.
Khái niệm memristor được nhà khoa học Leon Chua đưa ra từ năm 1971, như là phần tử thứ tư bên cạnh điện trở, tụ điện và cuộn cảm. Nhưng mãi đến năm 2008, các nhà nghiên cứu mới tạo ra được memristor thực tế. Đặc biệt, đầu năm nay, Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (KAIST) đã công bố phát triển thành công memristor có khả năng tự học và sửa lỗi một đột phá lớn trong lĩnh vực điện toán thần kinh (neuromorphic computing).
Con chip memristor của KAIST có thể tách nền và hình ảnh chuyển động trong video, đồng thời cải thiện hiệu suất theo thời gian. Điều này giúp các hệ thống AI hoạt động hiệu quả hơn, tiết kiệm năng lượng hơn và thậm chí có thể xử lý tại chỗ mà không cần đến điện toán đám mây. Một lợi thế rất lớn về bảo mật và tốc độ.
Từ điện trở nhớ đến trí thông minh nhân tạo tiết kiệm năng lượng
Khác với máy tính truyền thống vốn tách biệt giữa lưu trữ và xử lý dữ liệu, memristor mô phỏng chính xác cách não người hoạt động: thực hiện cả hai chức năng cùng lúc, ngay tại một điểm duy nhất. Điều này không chỉ giúp AI xử lý nhanh hơn mà còn mở ra con đường cho các loại AI tiết kiệm năng lượng, vận hành chỉ với vài watt điện giống như cách não người chỉ dùng khoảng 20 watt để xử lý hàng tỷ thông tin mỗi giây.
Ngoài ra, KAIST còn đang phát triển chíp AI siêu dẫn đầu tiên một dạng vi xử lý hoạt động với tốc độ cực cao nhưng tiêu thụ điện năng cực thấp, lấy cảm hứng trực tiếp từ cấu trúc sinh học của bộ não. Với đà phát triển hiện nay, chúng ta có thể sớm chứng kiến sự ra đời của "bộ não nhân tạo trên một con chip", đưa trí tuệ nhân tạo đến gần hơn điểm kỳ dị thời điểm AI vượt qua trí thông minh con người.
Tuy nhiên, giới khoa học cũng cảnh báo rằng "trí thông minh" không chỉ là tính toán. Bộ não con người vẫn giữ vững danh hiệu "máy tính sinh học tối ưu nhất", nhưng với memristor, AI đang từng bước tiến gần hơn đến việc tái tạo cấu trúc thần kinh của con người dù là theo cách rất khác biệt. (popularmechanics)
