xunghuduongkhi
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Thông báo hàng tháng của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh (RAS) vào ngày 5 tháng 8 đã đưa ra một kết luận đáng ngạc nhiên: Các sao lùn đỏ, vốn được xem là ứng cử viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất, có thể lại gây cản trở sự sống do những đợt bùng phát tia cực tím (UV) cực mạnh. Trước đây, các sao lùn đỏ trẻ, có kích thước nhỏ hơn Mặt Trời, luôn được coi là môi trường lý tưởng cho sự sống trên các hành tinh quay quanh chúng. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy nhược điểm lớn của loại sao này là chúng thường xuyên phun trào những tia bức xạ UV chết người, với cường độ mạnh hơn nhiều so với những gì chúng ta từng biết.
Sử dụng dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng GALEX trong giai đoạn 2003-2013, các nhà thiên văn học đã phân tích các vụ nổ năng lượng từ 300.000 ngôi sao trong Dải Ngân Hà, tập trung vào cả tia cực tím gần (NUV) và tia cực tím xa (FUV) phát ra từ các sao lùn đỏ. Khi tính toán tỷ lệ phát xạ NUV/FUV cho mỗi vụ nổ, họ phát hiện ra rằng những ước tính trước đây về bức xạ của sao lùn đỏ là chưa đủ. Trên thực tế, các vụ nổ từ sao lùn đỏ giải phóng lượng bức xạ FUV trung bình gấp 3 lần so với mức thông thường, và trong một số trường hợp, năng lượng phát ra có thể gấp 12 lần.
"Các sao lùn đỏ nhỏ hơn và mát hơn Mặt Trời, vì vậy chúng sẽ phát ra ít bức xạ tia cực tím hơn, trừ khi có các vụ bùng phát", Jason Hinkle, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết. Điều này cho thấy sự bất thường ở các sao lùn đỏ và nhóm nghiên cứu suy đoán rằng cường độ bất ngờ này có thể là do sự tập trung bức xạ tia UV ở các bước sóng hẹp, xuất phát từ sự hiện diện của carbon và nitơ trong ngôi sao. Dù nguyên nhân là gì, các vụ nổ này sẽ là một trở ngại lớn cho sự sống, nếu có, trên các hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ. Tia UV có khả năng bào mòn bầu khí quyển, ức chế các quá trình hữu cơ cần thiết cho sự sống hình thành và phát triển. Một ví dụ điển hình là trường hợp của ngoại hành tinh GJ 1252b, được phát hiện vào năm 2022, đã bị mất hoàn toàn bầu khí quyển vào ngôi sao lùn đỏ chủ của nó.
Tuy nhiên, phát hiện này không hoàn toàn mới. Một nghiên cứu vào năm 2020 về Sao Barnard, một sao lùn đỏ 10 tỷ năm tuổi cách Trái đất chỉ 6 năm ánh sáng, cũng cho thấy kết quả tương tự. Ngôi sao này được xác định là thường xuyên có những đợt bùng phát tia UV mạnh đến mức có thể hủy diệt bất kỳ hành tinh nào nằm trong vùng Goldilocks (vùng có nhiệt độ phù hợp cho sự sống) xung quanh nó. Do sao lùn đỏ chiếm tới 75% số sao đã biết trong Dải Ngân Hà, nên trước đây, người ta từng đưa ra giả thuyết rằng nếu có sự sống ngoài Trái đất, phần lớn chúng sẽ tồn tại trên các hành tinh quay quanh loại sao này. Thậm chí vào năm 2020, một danh sách 24 ngoại hành tinh được cho là có tiềm năng cho sự sống hơn cả Trái đất đã được công bố. Nhưng với những nghiên cứu mới như thế này, giả thuyết đó đang bị lung lay và việc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh dường như ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Sử dụng dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng GALEX trong giai đoạn 2003-2013, các nhà thiên văn học đã phân tích các vụ nổ năng lượng từ 300.000 ngôi sao trong Dải Ngân Hà, tập trung vào cả tia cực tím gần (NUV) và tia cực tím xa (FUV) phát ra từ các sao lùn đỏ. Khi tính toán tỷ lệ phát xạ NUV/FUV cho mỗi vụ nổ, họ phát hiện ra rằng những ước tính trước đây về bức xạ của sao lùn đỏ là chưa đủ. Trên thực tế, các vụ nổ từ sao lùn đỏ giải phóng lượng bức xạ FUV trung bình gấp 3 lần so với mức thông thường, và trong một số trường hợp, năng lượng phát ra có thể gấp 12 lần.
"Các sao lùn đỏ nhỏ hơn và mát hơn Mặt Trời, vì vậy chúng sẽ phát ra ít bức xạ tia cực tím hơn, trừ khi có các vụ bùng phát", Jason Hinkle, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết. Điều này cho thấy sự bất thường ở các sao lùn đỏ và nhóm nghiên cứu suy đoán rằng cường độ bất ngờ này có thể là do sự tập trung bức xạ tia UV ở các bước sóng hẹp, xuất phát từ sự hiện diện của carbon và nitơ trong ngôi sao. Dù nguyên nhân là gì, các vụ nổ này sẽ là một trở ngại lớn cho sự sống, nếu có, trên các hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ. Tia UV có khả năng bào mòn bầu khí quyển, ức chế các quá trình hữu cơ cần thiết cho sự sống hình thành và phát triển. Một ví dụ điển hình là trường hợp của ngoại hành tinh GJ 1252b, được phát hiện vào năm 2022, đã bị mất hoàn toàn bầu khí quyển vào ngôi sao lùn đỏ chủ của nó.
Tuy nhiên, phát hiện này không hoàn toàn mới. Một nghiên cứu vào năm 2020 về Sao Barnard, một sao lùn đỏ 10 tỷ năm tuổi cách Trái đất chỉ 6 năm ánh sáng, cũng cho thấy kết quả tương tự. Ngôi sao này được xác định là thường xuyên có những đợt bùng phát tia UV mạnh đến mức có thể hủy diệt bất kỳ hành tinh nào nằm trong vùng Goldilocks (vùng có nhiệt độ phù hợp cho sự sống) xung quanh nó. Do sao lùn đỏ chiếm tới 75% số sao đã biết trong Dải Ngân Hà, nên trước đây, người ta từng đưa ra giả thuyết rằng nếu có sự sống ngoài Trái đất, phần lớn chúng sẽ tồn tại trên các hành tinh quay quanh loại sao này. Thậm chí vào năm 2020, một danh sách 24 ngoại hành tinh được cho là có tiềm năng cho sự sống hơn cả Trái đất đã được công bố. Nhưng với những nghiên cứu mới như thế này, giả thuyết đó đang bị lung lay và việc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh dường như ngày càng trở nên khó khăn hơn.
