Nguyễn Đức Thao
Writer
Bài viết này chứa một số dữ liệu thực tế kết hợp với suy đoán về xu hướng đến năm 2027. Nếu bạn không ngại một chút toán học và có thể nhìn nhận số liệu một cách khách quan, hãy tiếp tục đọc. Còn nếu bạn vẫn chưa hết căng thẳng từ cuộc tranh luận về doanh số xe điện năm 2024, có lẽ bạn nên cân nhắc trước khi đọc tiếp.
Năm 2024 là một năm đầy tranh cãi về doanh số xe điện. Khi nói đến xe điện, bài viết này bao gồm tất cả các loại xe có thể cắm sạc, bao gồm BEV (xe hoàn toàn điện), EREV (Về cơ bản là xe điện nhưng có một động cơ xăng nhỏ chỉ để sạc pin khi cần) và PHEV (Xe hybrid sạc điện)
. Vậy doanh số xe điện năm 2024 thực sự ra sao? Nó tăng, giảm hay chững lại? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc bạn hỏi ai và cách họ chọn số liệu để thể hiện quan điểm. Một số người chỉ nhìn vào thị trường Na Uy để cho rằng xe điện vẫn tăng trưởng mạnh mẽ, trong khi những người khác chỉ vào Đức để nói rằng doanh số đang sụt giảm.
Thực tế, khi nhìn vào bức tranh tổng thể, doanh số xe điện vẫn tăng trưởng trong năm 2024, nhưng tốc độ không còn nhanh như trước. Trước đại dịch COVID-19, tốc độ tăng trưởng trung bình của xe điện khoảng 60% mỗi năm. Dựa trên xu hướng đó, tôi từng cho rằng đến năm 2027, phần lớn xe hơi mới được bán ra sẽ là xe điện. Nhưng bây giờ, câu hỏi đặt ra là liệu điều đó còn khả thi không? Câu trả lời là có, nhưng với nhiều điều kiện. Động lực tăng trưởng của thị trường đã thay đổi, các tập đoàn ô tô có cách tiếp cận khác, và thông tin sai lệch về xe điện ngày càng lan rộng.
Dữ liệu từ Rho Motion cho thấy thế giới đã mua khoảng 17,1 triệu xe cắm sạc vào năm 2024, so với 13,6 triệu vào năm 2023 và 10,4 triệu vào năm 2022. Như vậy, tốc độ tăng trưởng rơi vào khoảng 30%. Nếu tiếp tục theo đà này và chỉ đơn giản cộng thêm 3 triệu xe mỗi năm, thì đến năm 2025, thế giới sẽ mua khoảng 20 triệu xe, năm 2026 là 23 triệu và năm 2027 là 26 triệu xe. Với tốc độ này, xe điện sẽ chiếm khoảng một phần tư doanh số xe hơi mới vào năm 2027.
Nhưng nếu chúng ta giả định tốc độ tăng trưởng 30% mỗi năm theo cấp số nhân, thì con số sẽ khác. Doanh số năm 2025 sẽ đạt khoảng 22 triệu, năm 2026 là 29 triệu và năm 2027 có thể đạt 37 triệu xe điện. Dù vẫn chưa chiếm đa số, nhưng lúc đó xe điện sẽ thực sự trở thành xu hướng chủ đạo. Dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng tương tự, chỉ khác là họ đặt mốc năm 2030 cho thời điểm xe điện chiếm phần lớn doanh số bán xe mới.
Về mặt địa lý, trước đây Trung Quốc chiếm khoảng 50% doanh số xe điện toàn cầu, trong khi châu Âu và Mỹ mỗi nơi chiếm khoảng 25%. Nhưng sang năm 2024, tình hình bắt đầu thay đổi. EU và Mỹ đang chững lại, trong khi Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng xe điện. Một điều thú vị khác là các quốc gia thuộc Nam bán cầu như Ấn Độ, Nam Mỹ, Úc và châu Phi cũng đang mua xe điện nhiều hơn, góp phần thay đổi bức tranh chung.
Những rào cản chính từng ngăn cản xe điện phát triển như tầm hoạt động, hạ tầng sạc hay nguồn cung pin giờ đã không còn là vấn đề lớn. Giá pin ngày càng giảm, công nghệ ngày càng cải tiến, và nguồn lithium không hề thiếu. Thách thức lớn nhất lúc này lại đến từ thông tin sai lệch và những chiến dịch gây hoang mang (FUD) do các nhóm lợi ích trong ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch tạo ra. Dù vậy, xe điện vẫn ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên đường phố, bất chấp những nỗ lực *********.
Tôi từng nghĩ Tesla sẽ là hãng xe đi đầu trong việc bảo vệ môi trường nhờ xe điện. Nhưng bây giờ, tôi lại đặt nhiều kỳ vọng hơn vào BYD và các hãng xe điện Trung Quốc khác. Những cái tên như BYD, Xpeng, Leapmotor hay Zeekr đang nhanh chóng mở rộng thị trường, không chỉ ở Trung Quốc mà còn trên toàn thế giới. Xe điện Trung Quốc có giá rẻ, công nghệ tốt và ngày càng được đón nhận. Ở Úc, tôi thấy ngày càng nhiều mẫu xe điện từ Trung Quốc xuất hiện trên đường phố, và bản thân tôi cũng đang tìm cơ hội lái thử một số mẫu xe mới.
Thị trường xe điện ở Nam Mỹ và châu Phi cũng đang phát triển nhanh chóng, chủ yếu nhờ các thương hiệu Trung Quốc. Ấn Độ cũng bắt đầu sản xuất xe điện nội địa, mở ra nhiều tiềm năng. Trong khi đó, tại Úc, dù mức độ thâm nhập của xe điện giảm nhẹ vào đầu năm 2024, nhưng nhìn chung triển vọng vẫn tích cực khi giá xe giảm mạnh.
Tuy nhiên, tình hình ở Mỹ lại phức tạp hơn. Những chính sách thuế mới và những biến động chính trị có thể làm chậm lại quá trình chuyển đổi sang xe điện. Một câu hỏi lớn đặt ra là liệu cuộc cách mạng xe điện có thể thành công nếu không có Mỹ? Câu trả lời là có. Nhưng nếu cả Mỹ và châu Âu đều đi chậm lại, thì khả năng đạt được mục tiêu toàn cầu sẽ khó khăn hơn.
Châu Âu hiện cũng đang đối mặt với nhiều biến động chính trị, với sự trỗi dậy của các đảng cực hữu có thể ảnh hưởng đến các chính sách môi trường của EU. Liệu châu Âu có giữ vững cam kết với Thỏa thuận Xanh không? Chưa thể chắc chắn, nhưng có một điều rõ ràng: các nước Bắc Âu sẽ không quay lại với nhiên liệu hóa thạch.
Lần cuối cùng tôi viết về chủ đề này, tương lai của xe điện có vẻ rất tươi sáng. Bây giờ, mọi thứ trở nên phức tạp hơn, nhưng cơ hội vẫn còn đó. Khi nhìn lại những năm qua, sự thay đổi là rất rõ ràng. Chỉ cần nhìn vào bãi đậu xe mỗi lần họp mặt cà phê với những người đam mê xe điện cũng thấy sự khác biệt. Trước đây, chỉ có Tesla, Nissan LEAF, BMW i3 hay Hyundai Kona, nhưng bây giờ, đã có thêm nhiều mẫu xe từ Trung Quốc như BYD, Xpeng hay Omoda.
Chúng ta không cần chờ đợi quá lâu để biết câu trả lời. Hãy tiếp tục theo dõi những dữ liệu mới nhất để thấy thị trường xe điện sẽ đi về đâu.
Nguồn: Clean Tech
Năm 2024 là một năm đầy tranh cãi về doanh số xe điện. Khi nói đến xe điện, bài viết này bao gồm tất cả các loại xe có thể cắm sạc, bao gồm BEV (xe hoàn toàn điện), EREV (Về cơ bản là xe điện nhưng có một động cơ xăng nhỏ chỉ để sạc pin khi cần) và PHEV (Xe hybrid sạc điện)
Thực tế, khi nhìn vào bức tranh tổng thể, doanh số xe điện vẫn tăng trưởng trong năm 2024, nhưng tốc độ không còn nhanh như trước. Trước đại dịch COVID-19, tốc độ tăng trưởng trung bình của xe điện khoảng 60% mỗi năm. Dựa trên xu hướng đó, tôi từng cho rằng đến năm 2027, phần lớn xe hơi mới được bán ra sẽ là xe điện. Nhưng bây giờ, câu hỏi đặt ra là liệu điều đó còn khả thi không? Câu trả lời là có, nhưng với nhiều điều kiện. Động lực tăng trưởng của thị trường đã thay đổi, các tập đoàn ô tô có cách tiếp cận khác, và thông tin sai lệch về xe điện ngày càng lan rộng.
Dữ liệu từ Rho Motion cho thấy thế giới đã mua khoảng 17,1 triệu xe cắm sạc vào năm 2024, so với 13,6 triệu vào năm 2023 và 10,4 triệu vào năm 2022. Như vậy, tốc độ tăng trưởng rơi vào khoảng 30%. Nếu tiếp tục theo đà này và chỉ đơn giản cộng thêm 3 triệu xe mỗi năm, thì đến năm 2025, thế giới sẽ mua khoảng 20 triệu xe, năm 2026 là 23 triệu và năm 2027 là 26 triệu xe. Với tốc độ này, xe điện sẽ chiếm khoảng một phần tư doanh số xe hơi mới vào năm 2027.
Nhưng nếu chúng ta giả định tốc độ tăng trưởng 30% mỗi năm theo cấp số nhân, thì con số sẽ khác. Doanh số năm 2025 sẽ đạt khoảng 22 triệu, năm 2026 là 29 triệu và năm 2027 có thể đạt 37 triệu xe điện. Dù vẫn chưa chiếm đa số, nhưng lúc đó xe điện sẽ thực sự trở thành xu hướng chủ đạo. Dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng tương tự, chỉ khác là họ đặt mốc năm 2030 cho thời điểm xe điện chiếm phần lớn doanh số bán xe mới.
Về mặt địa lý, trước đây Trung Quốc chiếm khoảng 50% doanh số xe điện toàn cầu, trong khi châu Âu và Mỹ mỗi nơi chiếm khoảng 25%. Nhưng sang năm 2024, tình hình bắt đầu thay đổi. EU và Mỹ đang chững lại, trong khi Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng xe điện. Một điều thú vị khác là các quốc gia thuộc Nam bán cầu như Ấn Độ, Nam Mỹ, Úc và châu Phi cũng đang mua xe điện nhiều hơn, góp phần thay đổi bức tranh chung.
Những rào cản chính từng ngăn cản xe điện phát triển như tầm hoạt động, hạ tầng sạc hay nguồn cung pin giờ đã không còn là vấn đề lớn. Giá pin ngày càng giảm, công nghệ ngày càng cải tiến, và nguồn lithium không hề thiếu. Thách thức lớn nhất lúc này lại đến từ thông tin sai lệch và những chiến dịch gây hoang mang (FUD) do các nhóm lợi ích trong ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch tạo ra. Dù vậy, xe điện vẫn ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên đường phố, bất chấp những nỗ lực *********.
Tôi từng nghĩ Tesla sẽ là hãng xe đi đầu trong việc bảo vệ môi trường nhờ xe điện. Nhưng bây giờ, tôi lại đặt nhiều kỳ vọng hơn vào BYD và các hãng xe điện Trung Quốc khác. Những cái tên như BYD, Xpeng, Leapmotor hay Zeekr đang nhanh chóng mở rộng thị trường, không chỉ ở Trung Quốc mà còn trên toàn thế giới. Xe điện Trung Quốc có giá rẻ, công nghệ tốt và ngày càng được đón nhận. Ở Úc, tôi thấy ngày càng nhiều mẫu xe điện từ Trung Quốc xuất hiện trên đường phố, và bản thân tôi cũng đang tìm cơ hội lái thử một số mẫu xe mới.
Thị trường xe điện ở Nam Mỹ và châu Phi cũng đang phát triển nhanh chóng, chủ yếu nhờ các thương hiệu Trung Quốc. Ấn Độ cũng bắt đầu sản xuất xe điện nội địa, mở ra nhiều tiềm năng. Trong khi đó, tại Úc, dù mức độ thâm nhập của xe điện giảm nhẹ vào đầu năm 2024, nhưng nhìn chung triển vọng vẫn tích cực khi giá xe giảm mạnh.
Tuy nhiên, tình hình ở Mỹ lại phức tạp hơn. Những chính sách thuế mới và những biến động chính trị có thể làm chậm lại quá trình chuyển đổi sang xe điện. Một câu hỏi lớn đặt ra là liệu cuộc cách mạng xe điện có thể thành công nếu không có Mỹ? Câu trả lời là có. Nhưng nếu cả Mỹ và châu Âu đều đi chậm lại, thì khả năng đạt được mục tiêu toàn cầu sẽ khó khăn hơn.
Châu Âu hiện cũng đang đối mặt với nhiều biến động chính trị, với sự trỗi dậy của các đảng cực hữu có thể ảnh hưởng đến các chính sách môi trường của EU. Liệu châu Âu có giữ vững cam kết với Thỏa thuận Xanh không? Chưa thể chắc chắn, nhưng có một điều rõ ràng: các nước Bắc Âu sẽ không quay lại với nhiên liệu hóa thạch.
Lần cuối cùng tôi viết về chủ đề này, tương lai của xe điện có vẻ rất tươi sáng. Bây giờ, mọi thứ trở nên phức tạp hơn, nhưng cơ hội vẫn còn đó. Khi nhìn lại những năm qua, sự thay đổi là rất rõ ràng. Chỉ cần nhìn vào bãi đậu xe mỗi lần họp mặt cà phê với những người đam mê xe điện cũng thấy sự khác biệt. Trước đây, chỉ có Tesla, Nissan LEAF, BMW i3 hay Hyundai Kona, nhưng bây giờ, đã có thêm nhiều mẫu xe từ Trung Quốc như BYD, Xpeng hay Omoda.
Chúng ta không cần chờ đợi quá lâu để biết câu trả lời. Hãy tiếp tục theo dõi những dữ liệu mới nhất để thấy thị trường xe điện sẽ đi về đâu.
Nguồn: Clean Tech
