Leo cầu thang lâu nay thường được khuyến nghị nhưmột biện pháp giảm cân với nhiều lợi ích về sức khoẻ. Tuy thế, cũng giống nhưchạy bộ, đạp xe, nó cũng có những hạn chế đối với một số người để tránh các tổn thương lên khớp.
Những tác dụng của leo cầu thang bộ
Thay vì đi thang máy không tốn nhiều sức lực, bạn có thể xem xét việc leo cầu thang bộ bởi theo nhiều nghiên cứu, nó không chỉ có lợi cho cân nặng mà còn cho sức khỏe của bạn nữa.
- Leo cầu thang giúp giảm cân. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc đi thang bộ là phương pháp giảm mỡ bụng hiệu quả. Cụ thể với mỗi 10 phút leo cầu thang bộ, cơthể bạn đã tiêu hao trung bình đến 100 calo. Số calo này tương đương việc bạn đi bộ trong 20 phút. Đi cầu thang bộ cũng là một hình thức tập luyện cường độ cao. Vì vậy khả năng tiêu thụ calo và đốt cháy mỡ thừa của nó rất hiệu quả.
- Leo cầu thang bộ giúp sống thọ hơn. Một nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ chứng minh rằng mỗi khi leo được 1 tầng cầu thang, tuổi thọ của bạn sẽ tăng thêm 15 giây. Nhưvậy, leo cầu thang bộ 20 phút/ngày sẽ giúp bạn tăng 3 năm tuổi thọ trong suốt cuộc đời.
- Leo cầu thang giúp tăng mật độ xương. Việc luyện tập leo cầu thang bộ hàng ngày ép cơthể phải thích nghi với sự vận động này. Cách cơthể thực hiện điều này chính là phát triển hệ xương và cơ. Nhờ vậy mật độ xương của bạn sẽ được tăng cường.
- Ngăn ngừa các bệnh về tim mạch. Giống nhưcác hình thức vận động khác, leo cầu thang giảm cân còn có tác dụng khiến tim đập nhanh hơn, qua đó sức khỏe tim mạch sẽ tăng lên. Kết quả là các bệnh liên quan nhưbệnh động mạch vành, nhồi máu cơtim, đột quỵ… được hạn chế tối đa. 10 phút leo cầu thang bộ một ngày giúp bạn giảm đến 30% nguy cơđột quỵ.
- Leo cầu thang giúp bạn giải tỏa căng thẳng. Đây là lợi ích thiết thực đối với dân văn phòng. Sau khoảng thời gian ngồi làm việc trước máy tính sẽ khiến bạn rất dễ bị căng thẳng. Những lúc đó hãy dành ra 5 - 10 phút leo cầu thang bộ. Điều này sẽ giúp bạn giải tỏa căng thẳng hiệu quả. Tinh thần của bạn sẽ trở về trạng thái cân bằng. Bạn sẽ tỉnh táo và làm việc hiệu quả nhưvừa được nạp thêm năng lượng.
Đừng hùng hục leo cầu thang giảm cân, hỏng khớp không hay
Theo một bài viết trên VietnamNet, một số người hùng hục leo 40-60 tầng thang bộ để giảm cân mà không hay biết thói quen này gây hiệu ứng ngược. Như trường hợp chị Kim Minh (37 tuổi, Đống Đa, Hà Nội) tăng cân phi mã sau khi sinh con, thấy hàng xóm khoe giảm được 3 cm vòng bụng chỉ nhờ leo cầu thang 3 tuần, chị Minh cũng lên kế hoạch cho bản thân. Hàng sáng, chị đều đặn thức dậy từ 5h30 để leo cầu thang, từ 30 tầng rồi tăng dần lên 60 tầng. Tuy cân nặng sau đó có giảm, nhưng chị thấy khớp gối có tiếng kêu lục khục, thỉnh thoảng chân có cảm giác hơi nhức.
Một trường hợp khác, anh Nguyễn Bảo Nguyên (41 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội) nhận thấy những cơn đau khớp gối thoáng qua nên đến bệnh viện khám. Anh khá bất ngờ khi bác sĩ yêu cầu anh phải ngưng tập một thời gian và uống bổ sung sản phẩm giúp bôi trơn khớp do tập thể dục quá sức. Anh Nguyên cho biết, hơn 1 năm qua, mỗi ngày thay vì đi thang máy, anh leo bộ 11 tầng chung cưđi làm. Ngoài ra đều đặn hàng tuần, anh chạy máy ở phòng gym 4 buổi, mỗi buổi 4 km, có ngày chạy 6-7 km. Bác sĩ cảnh báo, nếu tiếp tục tập luyện, khớp gối anh Nguyên sẽ bị tổn thương nặng hơn, cơn đau tăng dần.
Ai không nên leo cầu thang giảm cân?
Theo các chuyên gia y tế, những người đang bị các vấn đề về hông hoặc đầu gối và những người bị bệnh tim cấp tính, suy hô hấp nên hạn chế leo cầu thang như một hình thức tập thể dục. Những người mắc các vấn đề về xương khớp, ví dụ như chấn thương, thoái hóa khớp, giãn dây chằng đầu gối và cổ chân, thì nên chọn những hình thức tập luyện khác. Nếu bị run chân tay, bạn cũng phải tránh loại bài tập này vì có thể làm tăng nguy cơ ngã và bị thương. Bất cứ ai gặp phải bất kỳ vấn đề nào trong số này luôn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn thêm về hình thức tập thể dục này. Tốt hơn là tránh làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Theo TS.BS Trần Thị Tô Châu, Phó trưởng khoa Cơxương khớp Bệnh viện Bạch Mai, khớp gối là nơi nâng đỡ toàn bộ sức nặng của cơthể nên rất dễ bị tổn thương, viêm sưng…, do đó các bài tập leo cầu thang chỉ phù hợp với người trẻ. Khi leo cầu thang, đặc biệt động tác xuống cầu thang sẽ khiến toàn bộ trọng lượng cơ thể đổ dồn xuống chân, tạo áp lực rất lớn cho khớp gối. Cần lưu ý, từ 38-40 tuổi, khớp gối đã bắt đầu thoái hoá, thậm chí một số người bị thoái hoá sớm hơn.
TS Châu khuyên, khi tập luyện bất cứ môn thể thao nào cũng cần lắng nghe phản ứng của cơ thể, đặc biệt là khớp gối. Nếu hoạt động gây hại cho khớp, phản ứng đầu tiên là đau, mức độ tăng dần khi vận động nhiều, giảm khi nghỉ ngơi.
"Nếu bạn bị thoái hoá mà vẫn tiếp tục leo cầu thang, chạy bộ nhiều sẽ càng khiến khớp bị thoái hoá nghiêm trọng hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, ngoài đau, khớp còn có thể bị sưng, nóng, khi đó sẽ phải điều trị nhiều biện pháp tích cực nhưng vẫn không triệt để", TS Châu cho hay.
Khi lựa chọn bất cứ môn thể dục nào cũng cần khởi động đủ và tập luyện đúng phương pháp để không gây hại khớp gối.
Với những người 60 - 70 tuổi, chỉ nên đi bộ từ 30 - 45 phút/ngày là đủ và nên ưu tiên bơi lội để tránh khớp không bị quá tải.
Người trẻ có thể đi bộ trong khoảng thời gian dài hơn, tuy nhiên cũng không nên lạm dụng chạy bộ. Đặc biệt khi leo cầu thang cũng cần khởi động kỹ khớp gối, chỉ nên đi lên bằng đường bộ, khi xuống nên đi bằng thang máy và không nên leo cầu thang quá nhiều. Khi khớp xuất hiện triệu chứng đau mỏi, cần dừng lại ngay.
Một số lưu ý khi leo cầu thang giảm cân
- Hỏi ý kiến bác sĩ khi bạn không còn trẻ và có vấn đề về sức khoẻ, trước khi leo thang bộ cũng như thực hiện các hoạt động thể chất cường độ cao khác
- Dừng ngay lập tức khi cảm thấy có cơn đau và nhức ở chân, đặc biệt là khớp gối
- Tránh leo cầu thang quá nhiều và quá sức, thay vào đó nên làm quen dần và tăng số bậc từ từ, lắng nghe cơ thể để tìm ra số bậc cầu thang mình có thể leo mỗi ngày rồi duy trì ở mức đó.
- Khi đi lên cầu thang, hãy đặt chân thuận của bạn lên trước, còn khi leo xuống, hãy bước xuống bằng chân yếu hơn trước.
- Khi thấy khớp gối bắt đầu xuất hiện những tiếng "lục khục", đau thoáng qua, người dân có thể dùng các sản phẩm bôi trơn khớp bổ sung, tuy nhiên phải uống liên tục, thường ít nhất 6-8 tuần mới thấy tác dụng. Những trường hợp cao huyết áp, tiểu đường cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Thời gian leo cầu thang giảm cân không cố định, tuỳ thể trạng từng người, nhưng hợp lý là từ 15 - 25 phút/ngày. Với chừng đó thời gian, bạn sẽ đốt cháy từ 200 - 300 calo.
- Thời điểm thích hợp nhất để leo cầu thang bộ là vào buổi sáng khi bạn đến văn phòng làm việc và buổi chiều khi đi làm về hay những khi bạn cảm thấy căng thẳng... Không nên leo cầu thang khi vừa mới ăn xong. Điều này gây áp lực lên dạ dày và thận, khiến cho những cơquan này hoạt động kém hiệu quả hơn bình thường.
Ánh Mai