Chắc hẳn ai trong số chúng ta cũng đều đã từng gặp một cặp đôi trông giống nhau đến bất ngờ dù họ không có chung quan hệ huyết thống. Trên thực tế, khoa học đã chứng minh rằng càng ở bên người yêu lâu thì hai bạn trông càng giống nhau. Tuy nhiên, một điều đáng lưu ý là lâu dài ở đây được tính bằng năm chứ không phải chỉ một vài tháng.
Chúng ta có thể thích một số nét khác biệt trong tính cách của người mình đang tìm hiểu nhưng theo nhiều nghiên cứu, ở khía cạnh ngoại hình và đặc biệt là khuôn mặt, chúng ta có xu hướng kết đôi với những người trông khá giống mình.
Dưới đây là một số học thuyết có cơ sở nghiên cứu giúp giải thích phần nào hiện tượng những cặp đôi ở bên nhau lâu thường trông giống nhau, từ cách ăn mặc cho đến các nét trên gương mặt và tại sao các nhà khoa học lại cho rằng đó thực sự là một dấu hiệu tốt?
1. Bạn có xu hướng thích tìm người giống mình
Một trong những bí mật lớn nhất mà các dịch vụ hẹn hò tiết lộ là chúng ta luôn cố gắng tìm được một người tương tự mình ở một khía cạnh nhất định như trình độ học vấn, chiều cao, tuổi tác và đương nhiên là cả khuôn mặt...
Nó được gọi theo tên khoa học là "assortative mating" và được sử dụng để giải thích lý do tại sao người có học thức lại có xu hướng kết hôn với người cùng trình độ. Bạn sẽ thích nói chuyện với người có thể hiểu và chia sẻ về những vấn đề bạn trao đổi với họ. Bên cạnh đó, ở một khía cạnh khác, sự tương đồng cũng được xác định về mặt di truyền.
Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy người da trắng thường chọn bạn đời có ADN giống mình. Có thể bạn chia tay với người yêu cũ vì họ không ưa ban nhạc yêu thích của bạn hay không thể cùng bạn chơi cờ Monopoly mà không gây ồn ào…
Trên thực tế, điều này đơn giản là vì họ không có kiểu gen tương đồng với bạn bởi kiểu gen có ảnh hưởng nhất định tính cách và hành động của mỗi người. Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu đưa ra kết luận rằng những người cùng kiểu gen sẽ có nhiều khả năng lấy nhau do họ thường tìm được sự đồng điệu và hòa hợp hơn về tâm hồn.
Ngoài ra, ai trong số chúng ta cũng muốn truyền lại gen của mình và cơ hội để sinh ra những đứa trẻ giống chúng ta sẽ cao hơn khi chọn người bạn đời có cùng kiểu gen.
2. Hai bạn có những trải nghiệm giống nhau
Cho đến nay, nghiên cứu về sự tương đồng về khuôn mặt của nhà tâm lý học Robert Zajonc tại trường Đại học Michigan vào năm 1987 vẫn là chuẩn mực cho lý thuyết "tướng phu thê". Zajonc và nhóm nghiên cứu đã yêu cầu các tình nguyện viên ghép ảnh của những người đàn ông và phụ nữ dựa trên sự tương đồng trên khuôn mặt và nhận thấy những cặp vợ chồng đã kết hôn được 25 năm được ghép chuẩn xác nhất.
Có hai giả thiết chính giải thích cho điều này. Zajonc cho rằng đó là do khi sống lâu dài bên nhau, các cặp đôi thường cùng nhau trải nghiệm những sự kiện trong cuộc sống và chúng chính là yếu tố khiến họ có những nét biểu cảm trên khuôn mặt tương tự nhau, từ đó họ sẽ bắt đầu trông giống nhau nhiều hơn.
Ngoài ra cũng cần đề cập đến các yếu tố trong môi trường sống như ánh sáng, nhiệt độ và không khí… hay chế độ ăn uống luyện tập và thói quen hàng ngày bởi chúng sẽ có những tác động nhất định đến làn da và nhiều điểm khác của các cặp đôi.
Những người thực tế hơn thì tin rằng đó chỉ đơn giản là vấn đề các nét tương đồng về di truyền trở nên rõ ràng hơn khi theo thời gian, tuổi tác dần dần làm những nét khác nhau của họ biến mất.
Dù theo cách giải thích nào thì ý tưởng của Zajonc cũng khá dễ hiểu và hợp lý.
3. Càng hạnh phúc, hai bạn càng trông giống nhau
Một học thuyết khác của Zajonc dựa trên nguyên tắc cơ bản là chúng ta bắt chước người ở gần chúng ta nhất. Hiện tượng này được gọi là "vô thức bắt chước" và đó là lý do tại sao chúng ta vô thức nói theo ngữ điệu trong giọng nói của bạn bè hay bắt chước dáng đứng và cử chỉ của người yêu.
Điều đó giúp chúng ta liên kết với mọi người và Zajonc cho rằng việc bắt chước người bạn đời trong một khoảng thời gian dài sẽ dần dần thay đổi hình dáng khuôn mặt của chúng ta theo hướng giống họ. Những cặp đôi hạnh phúc thường cười nhiều và sẽ phát triển cơ mặt cũng như nếp nhăn liên quan đến việc cười giống nhau.
Một số nghiên cứu khoa học đã cho thấy sự tương đồng về mặt di truyền có tương quan với một cuộc hôn nhân hạnh phúc. 5-HTTLPR là loại gen có liên quan trực tiếp đến hạnh phúc ở con người.
Những người có một hoặc hai phiên bản dài của gen này thường có quan hệ với nhau lâu dài, ngược lại những người có gen 5-HTTLPR ngắn thường trải qua các mối quan hệ không bền vững. Tuy nhiên việc chúng ta hạnh phúc vì thấu hiểu nhau hay vì có cùng biến thể gen 5-HTTLPR vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi của các nhà nghiên cứu.
Huyền Thanh