thumbnail - Nghiên cứu: Loài chó cũng biết "thương tiếc" đồng loại
Nguyễn Thu Hà
Hà Nội

Nghiên cứu: Loài chó cũng biết "thương tiếc" đồng loại

Phần lớn những người nuôi chó có thể nhận thấy những thay đổi tiêu cực ở thú cưng của mình sau cái chết của các vật nuôi khác trong gia đình. Chúng đau buồn, ăn ít hơn, ngủ nhiều hơn và tìm kiếm sự quan tâm nhiều hơn sau khi chứng kiến cái chết của những người bạn. 

Đối với con người, chó là vật nuôi quen thuộc trong nhà và họ coi chó là những người bạn trung thành nhất, vì thế cái chết của một con chó có thể gây thiệt hại lớn cho mỗi gia đình. Tuy nhiên, không chỉ vậy, những con chó còn sống cũng có thể bị ảnh hưởng sâu sắc bởi sự mất mát đó, dẫn đến một loạt các thay đổi hành vi mà các nhà khoa học cho là phù hợp với việc gọi là "để tang" đồng loại. 

Một cuộc khảo sát mới đây nhất của các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng gần 90% những con chó đã trải qua cái chết của một người bạn đồng hành là chó khác sống cùng nhà sẽ có dấu hiệu đau buồn. Trong những tháng sau cái chết của người bạn thân, những con chó này sẽ ít nghịch, có dấu hiệu hay sợ hãi và sống thu mình hơn, chúng cũng giảm cảm giác thèm ăn và tìm kiếm sự quan tâm nhiều hơn từ chủ nhân. Cũng giống như sự gắn bó khăng khít giữa con người, dấu hiệu của sự thương tiếc rõ rệt và sâu sắc hơn ở những con cho đã có mối quan hệ thân thiện, thường chia sẻ thức ăn với người bạn đã khuất của chúng. 

Nghiên cứu: Loài chó cũng biết "thương tiếc" đồng loại 

Những người được hỏi về tình trạng này đều đã có một con chó từng qua đời và họ hiện đang có một con chó khác còn sống. Còn trong số những con chó được nghiên cứu, 93% đã sống cùng với một con chó khác trong hơn một năm, gần 70% chủ sở hữu mô tả mối quan hệ với chó của họ là thân thiện.

Các tác giả của nghiên cứu viết: "Chó là loài động vật nhiều tình cảm, chúng phát triển mối quan hệ rất chặt chẽ với các thành viên trong nhóm quen thuộc của chúng."

Những loài vật khác cũng trải qua những cảm giác đau buồn sau cái chết của đồng loại bao gồm cá heo, vượn lớn, voi và chim. Các nhà nghiên cứu cho biết những loài này đã tham gia vào những hành vi giống như "nghi lễ" xung quanh cái chết đó và tỏ ra thương tiếc những người bạn, người anh em của mình. Chẳng hạn như voi mẹ sẽ canh giữ voi con nhỏ bị chết trong nhiều ngày, chúng cúi đầu, cụp tai xuống, di chuyển chậm rãi, lặng lẽ, buồn và chán nản.

Các nhà khoa học từ Đại học Milan và một số tổ chức khác đã khảo sát 426 chủ sở hữu chó ở Ý, yêu cầu họ ghi lại những thay đổi trên con chó của họ sau cái chết của một con chó khác trong cùng gia đình. Khoảng  86% chủ sở hữu cho biết những con chó còn sống của họ đã có những thay đổi trong hành vi sau cái chết của một người bạn đồng hành, những thay đổi này có thể kéo dài từ 2 đến 6 tháng sau đó. Về các hành vi đã thay đổi, 57% ít chơi, 46% ít hoạt động hơn, 35% ngủ nhiều hơn và sợ hãi hơn trước, 32% ăn ít hơn và 30% biểu hiện nhạy cảm nhiều hơn.

Những con chó còn sống có thể hành xử theo cách này là điều dễ hiểu vì chúng đã mất đi một người bạn có thể mang đến cho nó sự an toàn. Tuy nhiên nhóm nghiên cứu vẫn không thể biết liệu chúng có phản ứng với cái chết hay sự mất mát của những loài khác (không phải đồng loại của chúng) hay không. Nhà nhân chủng học xã hội Samantha Hurn từ Đại học Exeter (người không tham gia nghiên cứu) cho biết vì nghiên cứu dựa trên dữ liệu tự báo cáo, nên nghiên cứu có thể có một số hạn chế bị ảnh hưởng bởi cách chủ sở hữu giải thích hành vi của chó. 

Nhóm các nhà khoa học trong nghiên cứu đã tiến hành tham khảo chéo đối với các dữ liệu giải quyết những điều được cho là mâu thuẫn trong khảo sát, sử dụng những phân tích thống kê để xem liệu chủ sở hữu có thực sự chứng kiến vật nuôi của họ trong tình trạng giống như là cảm giác đau buồn hay không. Họ nói rằng mức độ gắn bó giữa chủ và chó dường như không ảnh hưởng đến kết quả, vì vậy dữ liệu không bị sai lệch nếu xét về yếu tố chủ sở hữu vật nuôi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng vẫn cần có thêm bằng chứng để xác nhận điều này. 

Các nhà khoa học nói rằng "Động vật xã hội có xu hướng hợp tác và đồng bộ hóa hành vi của chúng, và điều này cũng xảy ra ở chó nhà. Điều này giúp duy trì sự gắn kết của nhóm, và nó cho phép động vật nhận được những lợi ích của cuộc sống xã hội và có thể bị gián đoạn trong trường hợp có con chết trong nhóm của chúng." Theo đó, các nhà nghiên cứu cho biết điều quan trọng là chúng ta phải hiểu rõ hơn về những kiểu hành vi này nếu chúng ta muốn nhận ra nhu cầu cảm xúc của loài chó.

Chủ đề liên quan

Chủ đề khác