Hoạt động trí óc kéo dài dẫn đến sự tích tụ chất dẫn truyền thần kinh có khả năng gây độc trong não và biểu hiện dễ thấy nhất chính là việc bạn cảm thấy mệt mỏi sau khi hoạt động trí não kéo dài.
Giờ đây, các nhà khoa học đã có thể giải thích lý do tại sao bạn cảm thấy mệt mỏi sau một ngày hoạt động trí não kéo dài. Đó là bởi não của bạn đã hoạt động chậm lại để kiểm soát sự căng thẳng. Bộ não giống như sự tích tụ gây đau đớn của lactate trong cơ bắp sau khi tập thể dục.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Current Biology, hoạt động trí óc kéo dài dẫn đến sự tích tụ chất dẫn truyền thần kinh độc hại trong vỏ não trước. Các nhà nghiên cứu cho rằng, não đã làm chậm hoạt động của nó để ngăn chặn sự tích tụ các chất độc thần kinh.
Đó cũng là lý do hàng đầu dẫn tới việc chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
Antonius Wiehler đến từ Viện Não Paris, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Ngay cả khi bạn chống lại việc gãi ngứa, não của bạn vẫn đang kiểm soát nhận thức. Đòi hỏi lặp đi lặp lại các chức năng kiểm soát nhận thức có thể dẫn đến mệt mỏi. Bộ não muốn tránh điều này vì vậy nó đang cố gắng giảm tải hoạt động”.
Vỏ não trước trán là vùng kiểm soát nhận thức và ra quyết định. Nó được dùng khi não ghi đè lên một xung lực hoặc chống lại bất kỳ loại cám dỗ nào.
Nhóm nghiên cứu đã dùng kỹ thuật quang phổ cộng hưởng từ (MRS) để theo dõi chất hóa học trong não của 40 người tham gia trong khi hoàn thành các nhiệm vụ lặp đi lặp lại trên máy tính. Họ thành lập hai nhóm, thực hiện nhiệm vụ khó hoặc nhiệm vụ dễ dàng trong hơn sáu giờ.
Các nhà nghiên cứu đã đo mức độ dẫn truyền thần kinh trong vỏ não trước. Họ phát hiện ra sự tích tụ glutamate nhiều hơn ở những người tham gia được giao những nhiệm vụ khó hơn.
Mệt mỏi là biểu hiện não bộ tự nghỉ ngơi để giảm căng thẳng tích tụ
Nhóm nghiên cứu đã yêu cầu 40 người thực hiện các nhiệm vụ ghi nhớ khi nằm trong máy quét MRS. Chúng bao gồm việc xem chuỗi số xuất hiện trên màn hình và cho biết liệu số hiện tại có giống với số trước đó hay không. Có 26 trong tổng 40 người tham gia làm một phiên bản khó hơn của nhiệm vụ này, trong khi 14 người còn lại được giao một nhiệm vụ dễ dàng hơn.
Sau khi hoàn thành các nhiệm vụ ghi nhớ trong 6 giờ, những người làm việc khó hơn đã tăng mức glutamate trong vỏ não trước trán bên so với khi bắt đầu thử nghiệm. Ở những người làm nhiệm vụ dễ dàng hơn, các cấp độ vẫn giữ nguyên. Trên tất cả những người tham gia, không có sự gia tăng trong bảy chất hóa học não khác đã được đo lường.
Công việc liên quan đến suy nghĩ nhiều đòi hỏi não bộ phải liên tục chống lại sự cám dỗ để làm một điều gì đó ít đòi hỏi hơn. Không ngạc nhiên khi điều này có thể khiến mọi người cảm thấy mệt mỏi nhưng chất hóa học đó chưa rõ ràng.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu cho rằng việc kiểm soát nhận thức có thể dẫn đến sự tích tụ của glutamate trong não, trong đó hàm lượng cao có thể gây hại vì nó kích thích quá mức các tế bào thần kinh.
Wiehler cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng glutamate đang tích tụ trong vùng não kiểm soát các nhiệm vụ mà chúng tôi đặt ra cho những người tham gia. Sự hiểu biết của chúng tôi là não có một số cơ chế thanh thải để chống lại điều này và có thể làm chậm hoạt động của não bộ”.
Trong số những người tham gia làm những công việc khó hơn, mức glutamate của họ tăng lên cùng với sự giãn nở của đồng tử trong mắt, một thước đo rõ nét khác về sự mệt mỏi. Những người làm công việc đơn giản hơn cho biết họ cảm thấy mệt mỏi nhưng lượng glutamate không tăng hoặc đồng tử giãn.
Các nhà nghiên cứu cho rằng sự mệt mỏi về tinh thần có thể liên quan đến việc tái chế glutamate tích tụ trong quá trình hoạt động thần kinh. Wiehler cho biết: “Lượng glutamate tích tụ cần phải được loại bỏ, điều mà chúng tôi nghĩ có thể xảy ra trong khi ngủ".
Khi những người tham gia được yêu cầu báo cáo mức độ mệt mỏi của họ, nhóm nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa glutamate và sự mệt mỏi. Các nhóm thực hiện các nhiệm vụ khó và dễ đều ghi nhận mức độ mệt mỏi như nhau. Các nhà nghiên cứu cho biết điều này có thể là do chủ quan mệt mỏi và những người làm nhiệm vụ dễ dàng không nhận thức được khó khăn của nhiệm vụ kia.
Tiến sĩ Anna Kuppuswamy từ Viện Thần kinh học tại Đại học London, người không tham gia vào nghiên cứu cho biết: “Thực tế là mức độ glutamate được báo cáo là hơi đáng thất vọng nhưng không đáng ngạc nhiên vì thường có sự phân tách giữa các đặc điểm sinh học và sự mệt mỏi tự báo cáo”.
Các nhà nghiên cứu chỉ theo dõi glutamate nhưng cho thấy các chất liên quan khác có thể liên quan đến mệt mỏi. Kuppuswamy cho biết: “Nghiên cứu đo lường một chất dẫn truyền thần kinh duy nhất trong một phần rất cụ thể của não, vì vậy chúng tôi phải xem xét nó trên phạm vi toàn cầu hơn”.
Nhưng kết quả thật đáng khích lệ. Cô chia sẻ thêm: “Chúng tôi biết rằng trong quá trình luyện tập thể chất, lactate sẽ tích tụ trong cơ bắp dẫn đến mỏi cơ. Trực giác về việc có một thứ gì đó tương tự xảy ra trong não và đây là bằng chứng tốt đầu tiên cho thấy điều đó”.
Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm hiểu xem liệu sự mệt mỏi về tinh thần có ảnh hưởng đến việc ra quyết định hay không. Họ đã làm điều này bằng cách xen kẽ nhiệm vụ ghi nhớ với các bài tập khác nhau, chẳng hạn như bài tập mà mọi người chọn giữa việc nhận một khoản tiền ngay lập tức hoặc một bài khác sau đó.
Khi những người tham gia thực hiện các nhiệm vụ khó hơn cảm thấy mệt mỏi, họ chuyển sang các lựa chọn có phần thưởng nhỏ ngay lập tức. Đây có thể là một ví dụ về việc chúng ta tránh các nhiệm vụ trí óc khó khăn, chẳng hạn như tính toán để ngăn chặn sự tích tụ quá mức glutamate có thể gây hại.
Nghiên cứu đem tới cho chúng ta những gợi ý quan trọng để hoạt động và làm việc trí óc phù hợp, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần do căng thẳng quá mức.
>>> Ngạc nhiên chưa: Khỉ cũng biết dùng sextoy để thỏa mãn nhu cầu sinh lý
Nguồn: Newscientist
