Khoảng 2 thập kỷ trước, Toyota Motor đã trở thành nhà sản xuất ô tô ưa thích của các nhà bảo vệ môi trường và người dùng có ý thức, nhờ chiếc xe hybrid Prius. Đây là một mẫu xe “điện khí hóa” nằm trong số những phương tiện sạch nhất và tiết kiệm nhiên liệu nhất từng được sản xuất. Nó đã giúp hình ảnh công ty trở nên tốt hơn nhiều trong mắt người dùng.
Trong bối cảnh giá xăng tăng, nhu cầu về phương tiện này đã tăng lên nhanh chóng và cũng tạo cảm hứng cho các nhà sản xuất ô tô khác tung ra nhiều mẫu xe hybrid. Các loại xe Prius, bao gồm cả một mẫu xe điện lai plug-in, vẫn là một trong những chiếc xe chạy bằng xăng, tiết kiệm nhiên liệu nhất ở Mỹ.
Toyota vẫn đầu tư vào xe lai điện
Tuy nhiên, điều đáng nói là khi ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang chuyển sang một tương lai chạy pin hoàn toàn, Toyota lại do dự việc đầu tư vào xe chạy hoàn toàn bằng điện.
Trên thực tế, công nghệ lai được sử dụng trong những phương tiện như Prius hybrid chạy bằng động cơ đốt vẫn gây ô nhiễm như ô tô chạy xăng. Tổ chức Hòa bình xanh thế giới (Greenpeace) vào tuần trước đã xếp hạng Toyota ở vị trí cuối cùng trong một nghiên cứu về nỗ lực khử cacbon của 10 nhà sản xuất ô tô. Lý do chậm tiến độ trong chuỗi cung ứng, doanh số bán xe không phát thải như xe điện chiếm chưa đến 1% tổng doanh số bán hàng của họ.
Trong khi nhiều nhà sản xuất ô tô như General Motors, Volkswagen hay tiêu biểu là Tesla tuyên bố đầu tư hàng tỷ đô la trong những năm tới cho xe chạy hoàn toàn bằng điện, Toyota lại tụt hậu khi chỉ có các khoản đầu tư cũ. Đó là danh mục các phương tiện “điện khí hóa” - từ những mẫu xe hybrid truyền thống như Prius cho đến chiếc crossover điện bZ4X mới ra mắt gần đây, nhưng đều chưa được đánh giá cao.
Một chiếc xe điện Toyota bZ4X 2023 trong triễn lãm tại Mỹ
Có vẻ nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đang tự đặt mình vào thế đối đầu với nhiều đối thủ do chiến lược khác biệt đó. Đồng thời, nhiều người cũng đặt câu hỏi về cam kết đối với một con đường bền vững trong tương lai, bất chấp mục tiêu công ty là không có carbon vào năm 2050.
Các CEO của Toyota vẫn cho rằng chiến lược của công ty là hợp lý, họ nói không phải tất cả các khu vực trên thế giới sẽ áp dụng xe điện với tốc độ như nhau, do chi phí phương tiện cao cũng như thiếu cơ sở hạ tầng sạc.
Phó giám đốc điều hành bán hàng của Toyota Motor North cho biết "Khi nói về xe điện. thị trường vẫn chưa đủ trưởng thành và đủ sẵn sàng ... đến mức chúng tôi cần phải chuyển động hàng loạt cả bộ máy."
Toyota đang tự bảo hiểm rủi ro cho các khoản đầu tư
Vào tháng 12 năm ngoài, Toyota đã công bố kế hoạch đầu tư 4 nghìn tỷ yên (28 tỷ USD) vào đội hình 30 xe chạy bằng pin năm 2030. Họ cũng tiếp tục đầu tư vào các mẫu xe hybrid như Prius và các lựa chọn thay thế tiềm năng khác cho xe chạy bằng pin.
Gill Pratt - một nhà khoa học ở Toyota kiêm Giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu Toyota - nói rằng cũng muốn đóng góp cho quá trình chống biến đổi khí hậu. Nhưng điều đó không có nghĩa họ phải làm giống những hãng khác.
Chỉ vài tuần trước, công ty tuyên bố dành tới 5,6 tỷ đô la cho việc sản xuất xe điện ở Nhật Bản và Mỹ. Nhưng so với những đối thủ như GM và VW, nó vẫn hạn chế rất nhiều.
GM đã đặt mục tiêu cung cấp độc quyền xe điện không khí thải vào năm 2035 , bao gồm cả thương hiệu Cadillac và Buick vào năm 2030. Một số nhà sản xuất ô tô khác đặt mục tiêu 50% trở lên số lượng xe của họ được bán ở Bắc Mỹ hoàn toàn chạy bằng điện.
Các mẫu xe ô tô của Toyota
Toyota đặt mục tiêu bán 3,5 triệu xe điện mỗi năm vào năm 2030, chiếm hơn 1/3 doanh số hiện tại. Doanh số bán hàng gồm khoảng 1 triệu chiếc từ thương hiệu Lexus sang trọng, dự định sẽ cung cấp độc quyền xe điện ở châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Quốc thời điểm đó.
Paul Waatti, giám đốc phân tích ngành tại AutoPacific, tin rằng Toyota “chắc chắn theo phe bảo thủ” khi nói đến xe điện, nhưng đó không hẳn là điều tồi tệ đối với một nhà sản xuất ô tô lớn như vậy. Ông cho rằng công ty đang tự bảo hiểm rủi ro cho các khoản đặt cược của mình. Mỹ chậm hơn châu Âu và Trung Quốc trong việc áp dụng xe điện, và vẫn có những thị trường khác không có cơ sở hạ tầng. Thực hiện một cách tiếp cận đa dạng trong hệ thống truyền động là điều có ý nghĩa đối với một nhà sản xuất ô tô toàn cầu.
Bằng chứng là vào năm 2021, Toyota đã bán được 10,5 triệu xe tại khoảng 200 quốc gia và khu vực, nhiều hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô toàn cầu nào khác.
Xe điện chỉ là một trong nhiều giải pháp
Toyota tin rằng xe chạy hoàn toàn bằng điện không phải duy nhất cho mục tiêu của công ty để trung hòa carbon. Họ sẽ không đầu tư với một giả định rằng pin điện sẽ chiếm 100% thị trường, vì nó thực sự là một thị trường hỗn hợp.
Các CEO của Toyota cũng hy vọng các khu vực khác nhau trên thế giới sẽ áp dụng xe điện với tỷ lệ khác nhau, phần lớn dựa trên năng lượng sẵn có, cơ sở hạ tầng, nguyên liệu thô cần thiết cho pin để cung cấp năng lượng cho xe.
Ngoài xe hybrid và xe điện plug-in, Toyota đã đầu tư rất nhiều vào xe điện chạy bằng pin nhiên liệu hydro. Loại xe này hoạt động giống như xe chạy bằng pin nhưng được cung cấp năng lượng từ hydro và oxy, với hơi nước là sản phẩm phụ duy nhất. Chúng không hề thua kém các loại xe chạy bằng khí đốt và động cơ diesel truyền thống.
Toyota Mirai, xe điện chạy bằng pin nhiên liệu hydro
Tuy nhiên, xe chạy bằng pin nhiên liệu phải đối mặt với những thách thức tương tự xe chạy điện: chi phí cao, thiếu cơ sở hạ tầng và sự hiểu biết của người tiêu dùng. Toyota nói họ cũng đang xem xét nhiên liệu điện tử, loại nhiên liệu được cho là trung hòa với khí hậu để thay thế xăng trong các loại xe chạy bằng điện.
Toyota đã tính toán đến chi phí và vật liệu cho đường dài
Các lựa chọn trung cấp hơn cũng có xu hướng đi kèm với giá thấp hơn cho người tiêu dùng. Chẳng hạn một chiếc Toyota Prius hybrid năm 2022 với xếp hạng EPA lên đến 56 mpg kết hợp có giá khởi điểm khoảng 25.000 đô la, ít hơn khoảng 17.000 đô la so với chiếc crossover bZ4X chạy hoàn toàn bằng điện.
Pin trong xe điện cũng cực kỳ tốn kém, giá tiếp tục tăng do lạm phát và thiếu hụt các nguyên liệu như lithium, coban và niken cần thiết để sản xuất. Theo các phân tích, chi phí nguyên liệu thô cho xe điện đã tăng hơn gấp đôi trong thời kỳ đại dịch.
Điều đó cũng làm cho các chiến lược hybrid của Toyota có phần kinh tế hơn. Có vẻ họ rất thận trọng cho tương lai. Trong khoảng 10 năm tới, sẽ có những tắc nghẽn lớn trong việc cung cấp lithium trên toàn thế giới cũng như niken. Thiếu hụt pin sẽ là 1 vấn đề nghiêm trọng.
>>>Xe điện Xiaomi dự kiến mức giá cao ngang VinFast VF8, khó làm xe điện giá rẻ
Nguồn cnbc
