thumbnail - Xây dựng bộ gene lớn nhất thế giới của loài tinh tinh từ... phân
Nguyễn Thu Hà
Hà Nội

Xây dựng bộ gene lớn nhất thế giới của loài tinh tinh từ... phân

Một nhóm các chuyên gia quốc tế đã biên soạn danh mục bộ gen tinh tinh hoang dã lớn nhất thế giới, bằng cách giải trình tự DNA tìm thấy trong hàng trăm mẫu phân của loài vượn. Họ cũng cho biết, bản đồ DNA có thể làm sáng tỏ những câu hỏi về quá khứ tiến hóa loài vượn, cũng như sử dụng để truy quét những kẻ săn trộm và buôn người. 

Tuyên bố từ nghiên cứu cho biết tập bản đồ gen mới có khả năng lập bản đồ các tuyến đường, nguồn buôn bán trái phép có thể được sử dụng để bảo vệ loài nguy cấp này. Họ cũng giải thích, tinh tinh sống trong rừng ở vùng thảo nguyên nhiệt đới châu Phi không giống các địa điểm cổ đại của con người, chủ yếu trong hang động và khí hậu ôn đới, những nơi tinh tinh sống có nghĩa là có rất ít "mẫu vật được lưu giữ hoặc phát hiện trong hồ sơ khảo cổ."

Các chuyên gia cho rằng gần như hoàn toàn không có hóa thạch tinh tinh, thông tin di truyền từ các quần thể hiện tại là rất quan trọng để mô tả lịch sử tiến hóa, sự đa dạng di truyền và góp phần bảo tồn chúng. Tuyên bố cho biết thêm, thông tin di truyền đã được truy xuất bằng cách sử dụng các công nghệ mới, từ hàng trăm mẫu phân của tinh tinh được thu thập không xâm lấn.

Lần đầu tiên, các phương pháp được áp dụng để phân tích DNA cổ đại trong quần thể người đã được sử dụng, hòng lấy thông tin di truyền từ các mẫu phân của loài vượn lớn. Nhóm nghiên cứu đã áp dụng cách tiếp cận đó với số lượng mẫu tinh tinh chưa từng có từ thực địa.

Xây dựng bộ gene lớn nhất thế giới của loài tinh tinh từ... phân 

Một số hình ảnh thu thập được về loài tinh tinh

Hơn nữa, cơ sở dữ liệu bộ gen do nhóm phát triển có thể được sử dụng để bảo tồn tinh tinh, chẳng hạn xác định các con đường buôn bán trái phép các sản phẩm động vật hoang dã và trẻ mồ côi. Các chuyên gia cho biết rằng, bằng cách thu thập hơn 800 mẫu phân poo của tinh tinh, nghiên cứu có thể giúp vạch ra các mô hình di cư cách đây 100.000 năm.

Tiến sĩ Claudia Fontsere, nhà nghiên cứu tại nhóm Bộ gen so sánh IBE và là tác giả đầu tiên của nghiên cứu, cho rằng các mẫu phân vẫn cung cấp thông tin bộ gen rất có giá trị cho việc nghiên cứu các quần thể tinh tinh hoang dã. Đồng thời cho phép nhóm nghiên cứu tìm hiểu thông tin địa lý, theo dõi mối liên hệ giữa các quần thể mà không ảnh hưởng đến sức khỏe chúng.

Tiến sĩ Claudia cũng nói thêm rằng họ nhận thấy đôi lúc, mặc dù hai cộng đồng rất gần nhau về mặt địa lý, họ có thể sống ở hai phía khác nhau của một con sông nhưng chỉ có sự tiếp xúc rất hạn chế và rời rạc. Cách tiếp cận của nhóm nghiên cứu rất hữu ích trong việc xác định các rào cản và hành lang tự nhiên giữa các quần thể và có thể có ý nghĩa đối với việc bảo tồn chúng.

Xây dựng bộ gene lớn nhất thế giới của loài tinh tinh từ... phân 

Tiến sĩ Mimi Arandjelovic, một nhà nghiên cứu tại iDiv đã dành 8 năm thu thập dữ liệu về hành vi, sinh thái và dữ liệu hữu cơ từ toàn bộ phạm vi tinh tinh, ông cho biết rằng tinh tinh cũng tương tự như con người có một quá trình tiến hóa phức tạp trong lịch sử. Động thái của chúng và các khu vực tiếp xúc với quần thể trong quá khứ và hiện tại phải được xác định rõ ràng để góp phần bảo vệ loài nguy cấp này.

Tinh tinh được xếp vào danh sách có nguy cơ tuyệt chủng trong Danh sách Đỏ các loài bị đe dọa của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Rõ ràng, những công cụ mới sẽ giúp các nhà nghiên cứu tìm ra nguồn gốc của các cá thể ban đầu, điều mà cho đến nay khoa học vẫn chưa thực hiện được. Nghiên cứu nói rằng công cụ bộ gen mới đã cho phép xác định một cách đáng tin cậy nguồn gốc của các cá thể từ đâu, một nhiệm vụ không khả thi cho đến nay.

Khả năng xác định chính xác nguồn gốc của tinh tinh có các ứng dụng trực tiếp cho việc bảo tồn chúng, chẳng hạn như phát hiện những nơi có thể tập trung săn trộm và xác định các tuyến đường và nguồn gốc của buôn bán tinh tinh bất hợp pháp. Công cụ được phát triển có thể tìm ra nguồn gốc của những con tinh tinh bị tịch thu, chúng thường được tìm thấy chỉ cách nguồn gốc thực của chúng vài trăm km, và do đó cung cấp thông tin đáng tin cậy về những khu vực cần được bảo vệ nhất.


>>> Tại sao lốp xe có màu đen?

Nguồn newsweek

Chủ đề liên quan

Chủ đề khác