Với sự hỗ trợ đáng kể từ y học, hệ miễn dịch con người không ngừng nâng cấp bản thân nó trong suốt lịch sử phát triển. Tuy nhiên, các mầm bệnh cũng không chịu đứng yên, một số bệnh truyền nhiễm ngày càng khó điều trị vì vi khuẩn đã phát triển khả năng kháng lại thuốc kháng sinh.
Theo một nghiên cứu gần đây, nhiễm trùng do vi khuẩn kháng thuốc đã gây ra cái chết cho gần 5 triệu người trên toàn thế giới năm 2019. Không chỉ vi khuẩn mà một số vi rút và nấm cũng phát triển cơ chế kháng thuốc trong những năm gần đây. Dưới đây là 5 trong số những siêu vi khuẩn đáng lo ngại nhất hiện nay:
Một khi đã thâm nhập được vào cơ thể con người, loại bỏ nó là một nhiệm vụ cực khó khăn. Vì nấm dễ dàng bám vào các bề mặt trong phòng bệnh, công tác khử trùng phải được làm rất tỉ mỉ.
Không lâu sau khi phát hiện ca Candida auris đầu tiên, các bác sĩ nhận thấy những trường hợp có thể chống lại một hoặc nhiều thuốc diệt nấm. Tình hình ngày càng diễn biến theo hướng tồi tệ hơn khi loài nấm này không chỉ lây lan đến nhiều nơi hơn bên ngoài Mỹ, mà vào năm 2021, có báo cáo ghi nhận những ca lây truyền tại địa phương có thể chống lại tất cả các loại thuốc diệt nấm hiện có.
Tỷ lệ MRSA và các siêu vi khuẩn liên quan đến môi trường bệnh viện đã trở nên suy yếu dần trong những năm gần đây. Tuy nhiên, đại dịch cùng một số yếu tố khác đang khiến mọi thứ tồi tệ trở lại.
Mùa thu năm ngoái, nghiên cứu từ CDC cho thấy tỷ lệ nhiễm trùng liên quan đến vi khuẩn kháng thuốc đã tăng trong năm 2020. Sự gia tăng đột ngột này có thể đến từ áp lực đặt lên các cơ sở bệnh viện trong đại dịch. Tỷ lệ MRSA trong bệnh viện đã tăng 34% trong quý 4 năm 2020 so với năm 2019, sau khi giảm trong quý đầu tiên. Có thể sau khi đại dịch đi qua, MRSA sẽ nhanh chóng suy giảm.
Vào năm 2018, tổ chức y tế vương quốc Anh cảnh báo thế giới rằng họ đã phát hiện trường hợp bệnh lậu đầu tiên chống lại hai loại kháng sinh điều trị tiền tuyến - một điều đã được các chuyên gia dự đoán từ trước. Kể từ đó, họ đã ghi nhận thêm nhiều trường hợp tương tự.
Mặc dù bệnh lậu hiếm khi đe dọa đến tính mạng, nhưng nó có thể trở thành một trong những bệnh nhiễm trùng đầu tiên kháng tất cả thuốc trên diện rộng. Có thể chúng ta sẽ phát minh ra loại vaccine phòng bệnh lậu tốt hơn trong tương lai gần, cùng với những phương pháp điều trị mới để thay thế cái cũ đã mất hiệu lực, nhưng tương lai đó không đảm bảo sẽ xảy ra sớm.
Tuy nhiên, may mắn không mỉm cười với chúng ta khi thế giới gặp phải đại dịch Covid. Một thách thức khác là sự xuất hiện của virus kháng thuốc. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 10% trường hợp mắc mới có dạng HIV kháng thuốc NNRTI - vốn là phương pháp điều trị tiền tuyến.
Hiện tại, mức kháng thuốc này được giữ ở mức có thể kiểm soát. Các loại thuốc kháng virus khác vẫn có hiệu quả cao, và các bác sĩ đã đa dạng số thuốc sử dụng để ngăn nguy cơ nhờn thuốc. Đảm bảo bệnh nhân mới có đủ khả năng tài chính để tiếp nhận điều trị cũng sẽ giúp kiểm soát vấn đề. Dù sao, căn bệnh thế kỷ vẫn sẽ tiếp tục làm phiền con người thêm một thời gian dài.
Có nhiều loài vi khuẩn Salmonella khác nhau, một vài có thể gây hại. Loài Salmonella gây sốt thương hàn có thể gây ra bệnh đe dọa đến tính mạng. Cũng có trường hợp Salmonella nhiễm trùng gây ra những cơn ngộ độc thực phẩm đau đớn, kéo dài trong thời gian ngắn. Số ca nhiễm ở Mỹ đã tăng đều đặn kể từ đầu những năm 2000, tỷ lệ mắc bệnh hàng năm tăng 40% từ năm 2004 đến năm 2016.
Hầu hết các trường hợp nhiễm Salmonella sẽ tự đến và biến mất mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, sự gia tăng khả năng chống thuốc là điều mới phát hiện ở loại vi khuẩn này, và nó là một vấn đề cần phải điều tra nhanh chóng.
Tại Việt Nam, theo báo cáo nghiên cứu của Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm TP.HCM, vi khuẩn Salmonella được tìm thấy nhiều nhất trong thực phẩm thịt cũng như sản phẩm từ thịt (34,93% tại chợ; 15,38% tại siêu thị), thủy hải sản và sản phẩm từ thủy hải sản chiểm tỷ lệ 18,06% tại chợ, 6,15% tại siêu thị. Nhóm rau chiếm tỷ lệ thấp nhất với 0,15% tại chợ.
Nguồn: Gizmodo
Theo một nghiên cứu gần đây, nhiễm trùng do vi khuẩn kháng thuốc đã gây ra cái chết cho gần 5 triệu người trên toàn thế giới năm 2019. Không chỉ vi khuẩn mà một số vi rút và nấm cũng phát triển cơ chế kháng thuốc trong những năm gần đây. Dưới đây là 5 trong số những siêu vi khuẩn đáng lo ngại nhất hiện nay:
Candida auris
Candida auris là một loại nhiễm trùng nấm men (loại nấm cực nhỏ) được phát hiện vào năm 2009, nhưng nhiều bằng chứng tiết lộ có thể nó đã tồn tại từ lâu trước đó. Phần lớn chúng ta có thể nhiễm bệnh nấm mà không gặp vấn đề gì về tính mạng, nhưng nó lại lây lan nhanh chóng và phát triển thành bệnh nhiễm trùng máu gây chết người với những ai đang bị bệnh nền. Đó là lý do vì sao nấm cực nguy hiểm trong môi trường bệnh viện.
Không lâu sau khi phát hiện ca Candida auris đầu tiên, các bác sĩ nhận thấy những trường hợp có thể chống lại một hoặc nhiều thuốc diệt nấm. Tình hình ngày càng diễn biến theo hướng tồi tệ hơn khi loài nấm này không chỉ lây lan đến nhiều nơi hơn bên ngoài Mỹ, mà vào năm 2021, có báo cáo ghi nhận những ca lây truyền tại địa phương có thể chống lại tất cả các loại thuốc diệt nấm hiện có.
Staphylococcus aureus
S. aureus là một vi khuẩn kháng thuốc, sau đó biến thể của nó có thể kháng methicillin (một loại thuốc kháng sinh), được gọi là MRSA. Vi khuẩn MRSA kháng được rất nhiều loại kháng sinh, bao gồm kháng sinh liên quan đến penicillin. Và chúng là một trong những siêu vi khuẩn đầu tiên được biết đến rộng rãi vào những năm 1990.
Mùa thu năm ngoái, nghiên cứu từ CDC cho thấy tỷ lệ nhiễm trùng liên quan đến vi khuẩn kháng thuốc đã tăng trong năm 2020. Sự gia tăng đột ngột này có thể đến từ áp lực đặt lên các cơ sở bệnh viện trong đại dịch. Tỷ lệ MRSA trong bệnh viện đã tăng 34% trong quý 4 năm 2020 so với năm 2019, sau khi giảm trong quý đầu tiên. Có thể sau khi đại dịch đi qua, MRSA sẽ nhanh chóng suy giảm.
Bệnh lậu
Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Mặc dù không có triệu chứng rõ ràng ở nhiều người mắc bệnh, nó vẫn có thể dẫn đến các biến chứng lâu dài như vô sinh nếu không được chữa trị kịp thời. Y học cảnh báo việc chữa trị ngày càng khó khăn hơn.
Mặc dù bệnh lậu hiếm khi đe dọa đến tính mạng, nhưng nó có thể trở thành một trong những bệnh nhiễm trùng đầu tiên kháng tất cả thuốc trên diện rộng. Có thể chúng ta sẽ phát minh ra loại vaccine phòng bệnh lậu tốt hơn trong tương lai gần, cùng với những phương pháp điều trị mới để thay thế cái cũ đã mất hiệu lực, nhưng tương lai đó không đảm bảo sẽ xảy ra sớm.
HIV
Căn bệnh thế kỷ là nỗi ám ảnh chung của toàn cầu. Tỷ lệ những ca bệnh mới và cái chết hàng năm liên quan đến HIV đã giảm đều trên khắp thế giới những năm gần đây, nhờ vào chương trình điều trị và phòng ngừa chuyên biệt. Các phương pháp hiện tại giúp kéo dài tuổi thọ của bệnh nhân HIV, thậm chí đến mức không còn lây nhiễm. Thực tế, đã có một cơ hội để loài người hoàn toàn chấm dứt cơn ác mộng tồi tệ này trong vòng một thập kỷ tới.
Hiện tại, mức kháng thuốc này được giữ ở mức có thể kiểm soát. Các loại thuốc kháng virus khác vẫn có hiệu quả cao, và các bác sĩ đã đa dạng số thuốc sử dụng để ngăn nguy cơ nhờn thuốc. Đảm bảo bệnh nhân mới có đủ khả năng tài chính để tiếp nhận điều trị cũng sẽ giúp kiểm soát vấn đề. Dù sao, căn bệnh thế kỷ vẫn sẽ tiếp tục làm phiền con người thêm một thời gian dài.
Salmonella
Siêu vi khuẩn thường hay xuất hiện ở môi trường có nhiều loại chất kháng khuẩn như trong bệnh viện. Hiện tại, chúng còn được phát hiện với số lượng ngày càng tăng trong cộng đồng, kể cả trong thực phẩm hàng ngày.
Hầu hết các trường hợp nhiễm Salmonella sẽ tự đến và biến mất mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, sự gia tăng khả năng chống thuốc là điều mới phát hiện ở loại vi khuẩn này, và nó là một vấn đề cần phải điều tra nhanh chóng.
Tại Việt Nam, theo báo cáo nghiên cứu của Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm TP.HCM, vi khuẩn Salmonella được tìm thấy nhiều nhất trong thực phẩm thịt cũng như sản phẩm từ thịt (34,93% tại chợ; 15,38% tại siêu thị), thủy hải sản và sản phẩm từ thủy hải sản chiểm tỷ lệ 18,06% tại chợ, 6,15% tại siêu thị. Nhóm rau chiếm tỷ lệ thấp nhất với 0,15% tại chợ.
Nguồn: Gizmodo
