Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
"AI có thể biến đổi Panasonic, một tập đoàn nặng nề và chậm chạp, thành một công ty nhanh nhẹn và linh hoạt." Đó là tầm nhìn của Yusuke Kusumi, CEO Tập đoàn Panasonic Holdings, về vai trò của AI trong công cuộc chuyển đổi doanh nghiệp.
Trong một thời gian dài, Panasonic gắn liền với hình ảnh "nặng nề, chậm chạp". CEO Kusumi thừa nhận rằng vấn đề này vẫn còn tồn tại. Việc không đạt được các mục tiêu trong kế hoạch trung hạn và chỉ số PBR dưới 1 cho thấy chiến lược tăng trưởng của tập đoàn đang bị cản trở bởi chính sự trì trệ này.
Ông Kusumi phân tích: "Suốt 30 năm không tăng trưởng, Panasonic luôn phải vật lộn với hiệu suất kém. Cấp trên liên tục đưa ra chỉ thị, nhân viên chỉ biết răm rắp thực hiện. Họ nghĩ đó là công việc của mình. Những nhân viên không có tư duy sáng tạo, chủ động, giờ đây đã trở thành trưởng phòng, giám đốc. Văn hóa 'thượng tôn hạ đạt' vẫn còn ăn sâu." Chính sự thụ động của nhân viên, chỉ hành động khi có chỉ thị, là nguyên nhân cốt lõi của sự "nặng nề, chậm chạp".
Trải nghiệm khi phụ trách mảng kinh doanh ô tô, tiếp xúc với văn hóa doanh nghiệp của Toyota, đã khiến CEO Kusumi nhận ra sự khác biệt. "Nhiều người nghĩ Toyota là công ty 'top-down', nhưng thực tế, văn hóa làm việc ở đây lại rất đề cao sự chủ động của nhân viên. Điển hình là Hệ thống Sản xuất Toyota, nơi các hoạt động Kaizen (cải tiến liên tục) được thực hiện hàng ngày bởi chính những người công nhân. Tinh thần này lan tỏa khắp Toyota, không chỉ trong sản xuất. Theo quan điểm cá nhân của tôi, chính Kaizen do nhân viên chủ động thực hiện đã góp phần gia tăng lợi nhuận cho toàn công ty."
So sánh với Toyota, ông Kusumi thẳng thắn đánh giá Panasonic còn thiếu văn hóa chủ động, dám thử nghiệm, dám thất bại và đứng lên sau vấp ngã.
Kể từ khi nhậm chức, CEO Kusumi đã nỗ lực thay đổi nhận thức của nhân viên bằng cách trích dẫn lời của người sáng lập Konosuke Matsushita: "Nhân viên chưa thấm nhuần tinh thần 'mỗi người là một nhà kinh doanh'." Đây là thông điệp cốt lõi của triết lý "tự chủ trách nhiệm kinh doanh" – một trong những nền tảng kinh doanh của Panasonic. Konosuke Matsushita dùng cụm từ "nghề nghiệp nhân viên" để mô tả tinh thần làm việc mà ông mong muốn: mỗi cá nhân hành động như người chủ một doanh nghiệp độc lập, tự quan sát, đánh giá và đưa ra quyết định. Văn hóa "thượng tôn hạ đạt" hiện tại hoàn toàn trái ngược với tinh thần này.
Panasonic là một trong những doanh nghiệp tích cực ứng dụng AI. CEO Kusumi tin rằng AI chính là chìa khóa để chuyển đổi Panasonic thành một công ty "nhanh nhẹn, linh hoạt".
Panasonic Connect, công ty con do Yasuyuki Higuchi (cựu chủ tịch Microsoft Nhật Bản) lãnh đạo, đã tiên phong triển khai "ConnectAI" dựa trên Microsoft Azure OpenAI Service từ tháng 2/2023. Tháng 4/2023, "PX-AI" sử dụng ChatGPT được triển khai cho 90.000 nhân viên tại Nhật Bản. Tháng 7/2023, PX-AI mở rộng ra các chi nhánh toàn cầu (trừ châu Âu và Trung Quốc do các quy định về dữ liệu), với khoảng 170.000 người dùng. Tháng 8/2023, hệ thống được nâng cấp lên "GPT-4" và mở rộng sang châu Âu vào tháng 10/2023, đạt khoảng 180.000 người dùng. Tháng 5/2024, PX-AI hỗ trợ xử lý hình ảnh và âm thanh, và được nâng cấp lên "GPT-4o mini" vào tháng 8/2024. Panasonic luôn nỗ lực cập nhật công nghệ AI mới nhất. Tại Trung Quốc, nhân viên sử dụng một nền tảng AI khác.
Trong tương lai, Panasonic sẽ thúc đẩy việc sử dụng PX-AI kết hợp với dữ liệu nội bộ và kỹ thuật RAG (Retrieval Augmented Generation) để tối ưu hóa hoạt động cho từng bộ phận.
Hajime Tamaki, CIO Tập đoàn Panasonic, chia sẻ một câu chuyện thú vị về việc triển khai AI: "Chỉ vài giờ sau khi nhận được thông báo từ Higuchi về việc Panasonic Connect triển khai AI, tôi đã báo cáo với CEO Kusumi về kế hoạch áp dụng AI trên toàn tập đoàn. Câu trả lời của ông ấy là: 'Đương nhiên rồi. Hãy triển khai ngay lập tức.'"
CEO Kusumi luôn ủng hộ việc ứng dụng AI. Bên cạnh việc sử dụng ConnectAI và PX-AI để nâng cao hiệu suất công việc, ông cũng tích cực triển khai AI trong sản xuất và tích hợp AI vào sản phẩm/dịch vụ.
Ví dụ, trong lĩnh vực sản xuất, bộ phận R&D đã sớm ứng dụng GitHub Copilot. Panasonic cũng hợp tác với Đại học California, Berkeley để phát triển mô hình nền tảng đa phương thức "HIPIE" và hợp tác với FastLabel để xây dựng "Nền tảng AI lấy dữ liệu làm trung tâm", giúp giảm thiểu công sức gán nhãn và siêu dữ liệu cho hình ảnh, từ đó tăng hiệu quả phát triển. Điều này giúp thúc đẩy việc phát triển các tính năng AI như camera tích hợp trong tủ lạnh để kiểm tra độ tươi của rau củ.
Panasonic cũng hợp tác với Stockmark để phát triển "Panasonic-LLM-100b", một mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Nhật dành riêng cho tập đoàn, với 100 tỷ tham số. Mô hình này được huấn luyện bổ sung bằng dữ liệu nội bộ của Panasonic và tích hợp vào HIPIE, tạo nền tảng để các công ty con phát triển AI nhanh chóng hơn. Ngoài ra, Panasonic cũng đang phát triển mô hình ngôn ngữ lớn kết hợp với mô hình thế giới "Newtonian VAE" để điều khiển robot.
Panasonic đã đưa ra khái niệm "DAICC (Data & AI for Co-Creation)", thể hiện tầm nhìn về việc các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau của tập đoàn sẽ sử dụng AI để đóng góp cho môi trường và cuộc sống. Khái niệm này cũng mang ý nghĩa tương đồng với từ "Đại Công" (thợ cả) trong tiếng Nhật.
Hiroshi Kutsumi, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Kỹ thuật số và AI của Panasonic Holdings, giải thích: "Giống như một người thợ cả sử dụng cưa, bào và các công cụ khác để xây nhà, Panasonic sẽ lựa chọn và sử dụng công nghệ AI tiên tiến để giải quyết các vấn đề của xã hội. AI là công cụ, và điều quan trọng là phải biết cách sử dụng nó. Đây là triết lý cơ bản của Panasonic về AI."
Trong lĩnh vực sản phẩm/dịch vụ, AI được ứng dụng mạnh mẽ trong các thiết bị gia dụng. Tủ lạnh Panasonic có thể phân tích dữ liệu mở cửa và lượng thực phẩm trong 3 tuần, theo ngày và giờ, để tối ưu hóa chế độ tiết kiệm năng lượng. Các mẫu tủ lạnh mới nhất được trang bị camera AI có thể tự động nhận diện và liệt kê thực phẩm trong ngăn rau củ, đề xuất công thức nấu ăn dựa trên thời hạn sử dụng của thực phẩm.
Trong lĩnh vực B2B, Panasonic ứng dụng AI trong nhận diện khuôn mặt cho quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay và hợp tác với Blue Yonder để xây dựng chuỗi cung ứng tự động.
Một ứng dụng độc đáo khác là dịch vụ hỗ trợ gia đình "Yohana Membership". Dịch vụ này giúp giải quyết các vấn đề hàng ngày như lên thực đơn, lập danh sách mua sắm, tìm lớp học thêm cho con, đặt vé du lịch,... Các hướng dẫn viên, chuyên gia và nhà nghiên cứu sử dụng AI để tìm kiếm thông tin nhanh chóng và nâng cao chất lượng dịch vụ, mang đến trải nghiệm cá nhân hóa cho từng khách hàng. Mặc dù ứng dụng AI trong Yohana Membership còn khá mới, nhưng Panasonic tin rằng kinh nghiệm này sẽ đưa việc ứng dụng AI của tập đoàn lên một tầm cao mới.
Với việc sử dụng đa dạng các nền tảng AI, Panasonic có thể đối mặt với nguy cơ hỗn loạn nội bộ. Tuy nhiên, CIO Tamaki khẳng định: "Không có một AI nào có thể đáp ứng mọi nhu cầu. Việc quản lý và phê duyệt tập trung sẽ chỉ làm chậm quá trình ứng dụng AI. Việc sử dụng nhiều nền tảng AI không phải là vấn đề xấu, miễn là có mục đích rõ ràng và tuân thủ chung một bộ quy tắc đạo đức về AI."
Panasonic đã ban hành "Nguyên tắc Đạo đức AI của Tập đoàn Panasonic" vào tháng 8/2022, quy định các nguyên tắc cần tuân thủ trong quá trình phát triển, vận hành và sử dụng AI. Ủy ban Đạo đức AI đã xây dựng và công bố bộ quy tắc ứng xử và danh sách kiểm tra đạo đức cho các công ty con, đảm bảo việc phát triển và sử dụng AI một cách có trách nhiệm.
AI đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách làm việc. Đây có thể là lý do CEO Kusumi tích cực thúc đẩy việc ứng dụng AI. "Nhận thức của nhân viên về AI đang thay đổi. Họ bắt đầu sử dụng AI để tự động hóa các công việc đơn giản, tập trung vào những công việc mang lại giá trị cho khách hàng. Những tổ chức, nhóm nào làm được điều này sẽ vượt lên dẫn trước."
Panasonic cũng kỳ vọng AI sẽ thúc đẩy tinh thần tự chủ trách nhiệm kinh doanh và khuyến khích nhân viên đề xuất ý tưởng mới. Thách thức hiện tại là "đào tạo cho mỗi cá nhân cách sử dụng AI". Đây cũng là nhiệm vụ mà CEO Kusumi đặt ra cho chính mình.
Ông cũng nhận định: "Mọi doanh nghiệp đều đang tiếp cận và ứng dụng AI để chuyển đổi hoạt động kinh doanh. Chúng ta cũng phải làm như vậy để cạnh tranh."
Trong một thời gian dài, Panasonic gắn liền với hình ảnh "nặng nề, chậm chạp". CEO Kusumi thừa nhận rằng vấn đề này vẫn còn tồn tại. Việc không đạt được các mục tiêu trong kế hoạch trung hạn và chỉ số PBR dưới 1 cho thấy chiến lược tăng trưởng của tập đoàn đang bị cản trở bởi chính sự trì trệ này.
Ông Kusumi phân tích: "Suốt 30 năm không tăng trưởng, Panasonic luôn phải vật lộn với hiệu suất kém. Cấp trên liên tục đưa ra chỉ thị, nhân viên chỉ biết răm rắp thực hiện. Họ nghĩ đó là công việc của mình. Những nhân viên không có tư duy sáng tạo, chủ động, giờ đây đã trở thành trưởng phòng, giám đốc. Văn hóa 'thượng tôn hạ đạt' vẫn còn ăn sâu." Chính sự thụ động của nhân viên, chỉ hành động khi có chỉ thị, là nguyên nhân cốt lõi của sự "nặng nề, chậm chạp".
Trải nghiệm khi phụ trách mảng kinh doanh ô tô, tiếp xúc với văn hóa doanh nghiệp của Toyota, đã khiến CEO Kusumi nhận ra sự khác biệt. "Nhiều người nghĩ Toyota là công ty 'top-down', nhưng thực tế, văn hóa làm việc ở đây lại rất đề cao sự chủ động của nhân viên. Điển hình là Hệ thống Sản xuất Toyota, nơi các hoạt động Kaizen (cải tiến liên tục) được thực hiện hàng ngày bởi chính những người công nhân. Tinh thần này lan tỏa khắp Toyota, không chỉ trong sản xuất. Theo quan điểm cá nhân của tôi, chính Kaizen do nhân viên chủ động thực hiện đã góp phần gia tăng lợi nhuận cho toàn công ty."
So sánh với Toyota, ông Kusumi thẳng thắn đánh giá Panasonic còn thiếu văn hóa chủ động, dám thử nghiệm, dám thất bại và đứng lên sau vấp ngã.
Kể từ khi nhậm chức, CEO Kusumi đã nỗ lực thay đổi nhận thức của nhân viên bằng cách trích dẫn lời của người sáng lập Konosuke Matsushita: "Nhân viên chưa thấm nhuần tinh thần 'mỗi người là một nhà kinh doanh'." Đây là thông điệp cốt lõi của triết lý "tự chủ trách nhiệm kinh doanh" – một trong những nền tảng kinh doanh của Panasonic. Konosuke Matsushita dùng cụm từ "nghề nghiệp nhân viên" để mô tả tinh thần làm việc mà ông mong muốn: mỗi cá nhân hành động như người chủ một doanh nghiệp độc lập, tự quan sát, đánh giá và đưa ra quyết định. Văn hóa "thượng tôn hạ đạt" hiện tại hoàn toàn trái ngược với tinh thần này.
Luôn cập nhật công nghệ AI tiên tiến
Panasonic là một trong những doanh nghiệp tích cực ứng dụng AI. CEO Kusumi tin rằng AI chính là chìa khóa để chuyển đổi Panasonic thành một công ty "nhanh nhẹn, linh hoạt".
Panasonic Connect, công ty con do Yasuyuki Higuchi (cựu chủ tịch Microsoft Nhật Bản) lãnh đạo, đã tiên phong triển khai "ConnectAI" dựa trên Microsoft Azure OpenAI Service từ tháng 2/2023. Tháng 4/2023, "PX-AI" sử dụng ChatGPT được triển khai cho 90.000 nhân viên tại Nhật Bản. Tháng 7/2023, PX-AI mở rộng ra các chi nhánh toàn cầu (trừ châu Âu và Trung Quốc do các quy định về dữ liệu), với khoảng 170.000 người dùng. Tháng 8/2023, hệ thống được nâng cấp lên "GPT-4" và mở rộng sang châu Âu vào tháng 10/2023, đạt khoảng 180.000 người dùng. Tháng 5/2024, PX-AI hỗ trợ xử lý hình ảnh và âm thanh, và được nâng cấp lên "GPT-4o mini" vào tháng 8/2024. Panasonic luôn nỗ lực cập nhật công nghệ AI mới nhất. Tại Trung Quốc, nhân viên sử dụng một nền tảng AI khác.
Trong tương lai, Panasonic sẽ thúc đẩy việc sử dụng PX-AI kết hợp với dữ liệu nội bộ và kỹ thuật RAG (Retrieval Augmented Generation) để tối ưu hóa hoạt động cho từng bộ phận.
Hajime Tamaki, CIO Tập đoàn Panasonic, chia sẻ một câu chuyện thú vị về việc triển khai AI: "Chỉ vài giờ sau khi nhận được thông báo từ Higuchi về việc Panasonic Connect triển khai AI, tôi đã báo cáo với CEO Kusumi về kế hoạch áp dụng AI trên toàn tập đoàn. Câu trả lời của ông ấy là: 'Đương nhiên rồi. Hãy triển khai ngay lập tức.'"
DAICC: Triết lý ứng dụng AI của Panasonic
CEO Kusumi luôn ủng hộ việc ứng dụng AI. Bên cạnh việc sử dụng ConnectAI và PX-AI để nâng cao hiệu suất công việc, ông cũng tích cực triển khai AI trong sản xuất và tích hợp AI vào sản phẩm/dịch vụ.
Ví dụ, trong lĩnh vực sản xuất, bộ phận R&D đã sớm ứng dụng GitHub Copilot. Panasonic cũng hợp tác với Đại học California, Berkeley để phát triển mô hình nền tảng đa phương thức "HIPIE" và hợp tác với FastLabel để xây dựng "Nền tảng AI lấy dữ liệu làm trung tâm", giúp giảm thiểu công sức gán nhãn và siêu dữ liệu cho hình ảnh, từ đó tăng hiệu quả phát triển. Điều này giúp thúc đẩy việc phát triển các tính năng AI như camera tích hợp trong tủ lạnh để kiểm tra độ tươi của rau củ.
Panasonic cũng hợp tác với Stockmark để phát triển "Panasonic-LLM-100b", một mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Nhật dành riêng cho tập đoàn, với 100 tỷ tham số. Mô hình này được huấn luyện bổ sung bằng dữ liệu nội bộ của Panasonic và tích hợp vào HIPIE, tạo nền tảng để các công ty con phát triển AI nhanh chóng hơn. Ngoài ra, Panasonic cũng đang phát triển mô hình ngôn ngữ lớn kết hợp với mô hình thế giới "Newtonian VAE" để điều khiển robot.
Panasonic đã đưa ra khái niệm "DAICC (Data & AI for Co-Creation)", thể hiện tầm nhìn về việc các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau của tập đoàn sẽ sử dụng AI để đóng góp cho môi trường và cuộc sống. Khái niệm này cũng mang ý nghĩa tương đồng với từ "Đại Công" (thợ cả) trong tiếng Nhật.
Hiroshi Kutsumi, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Kỹ thuật số và AI của Panasonic Holdings, giải thích: "Giống như một người thợ cả sử dụng cưa, bào và các công cụ khác để xây nhà, Panasonic sẽ lựa chọn và sử dụng công nghệ AI tiên tiến để giải quyết các vấn đề của xã hội. AI là công cụ, và điều quan trọng là phải biết cách sử dụng nó. Đây là triết lý cơ bản của Panasonic về AI."
Trong lĩnh vực sản phẩm/dịch vụ, AI được ứng dụng mạnh mẽ trong các thiết bị gia dụng. Tủ lạnh Panasonic có thể phân tích dữ liệu mở cửa và lượng thực phẩm trong 3 tuần, theo ngày và giờ, để tối ưu hóa chế độ tiết kiệm năng lượng. Các mẫu tủ lạnh mới nhất được trang bị camera AI có thể tự động nhận diện và liệt kê thực phẩm trong ngăn rau củ, đề xuất công thức nấu ăn dựa trên thời hạn sử dụng của thực phẩm.
Trong lĩnh vực B2B, Panasonic ứng dụng AI trong nhận diện khuôn mặt cho quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay và hợp tác với Blue Yonder để xây dựng chuỗi cung ứng tự động.
Một ứng dụng độc đáo khác là dịch vụ hỗ trợ gia đình "Yohana Membership". Dịch vụ này giúp giải quyết các vấn đề hàng ngày như lên thực đơn, lập danh sách mua sắm, tìm lớp học thêm cho con, đặt vé du lịch,... Các hướng dẫn viên, chuyên gia và nhà nghiên cứu sử dụng AI để tìm kiếm thông tin nhanh chóng và nâng cao chất lượng dịch vụ, mang đến trải nghiệm cá nhân hóa cho từng khách hàng. Mặc dù ứng dụng AI trong Yohana Membership còn khá mới, nhưng Panasonic tin rằng kinh nghiệm này sẽ đưa việc ứng dụng AI của tập đoàn lên một tầm cao mới.
Với việc sử dụng đa dạng các nền tảng AI, Panasonic có thể đối mặt với nguy cơ hỗn loạn nội bộ. Tuy nhiên, CIO Tamaki khẳng định: "Không có một AI nào có thể đáp ứng mọi nhu cầu. Việc quản lý và phê duyệt tập trung sẽ chỉ làm chậm quá trình ứng dụng AI. Việc sử dụng nhiều nền tảng AI không phải là vấn đề xấu, miễn là có mục đích rõ ràng và tuân thủ chung một bộ quy tắc đạo đức về AI."
Panasonic đã ban hành "Nguyên tắc Đạo đức AI của Tập đoàn Panasonic" vào tháng 8/2022, quy định các nguyên tắc cần tuân thủ trong quá trình phát triển, vận hành và sử dụng AI. Ủy ban Đạo đức AI đã xây dựng và công bố bộ quy tắc ứng xử và danh sách kiểm tra đạo đức cho các công ty con, đảm bảo việc phát triển và sử dụng AI một cách có trách nhiệm.
Ứng dụng AI thay đổi cách làm việc và tư duy của nhân viên
AI đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách làm việc. Đây có thể là lý do CEO Kusumi tích cực thúc đẩy việc ứng dụng AI. "Nhận thức của nhân viên về AI đang thay đổi. Họ bắt đầu sử dụng AI để tự động hóa các công việc đơn giản, tập trung vào những công việc mang lại giá trị cho khách hàng. Những tổ chức, nhóm nào làm được điều này sẽ vượt lên dẫn trước."
Panasonic cũng kỳ vọng AI sẽ thúc đẩy tinh thần tự chủ trách nhiệm kinh doanh và khuyến khích nhân viên đề xuất ý tưởng mới. Thách thức hiện tại là "đào tạo cho mỗi cá nhân cách sử dụng AI". Đây cũng là nhiệm vụ mà CEO Kusumi đặt ra cho chính mình.
Ông cũng nhận định: "Mọi doanh nghiệp đều đang tiếp cận và ứng dụng AI để chuyển đổi hoạt động kinh doanh. Chúng ta cũng phải làm như vậy để cạnh tranh."
