AI xâm chiếm âm nhạc: Robot có thể sáng tác ca khúc làm bạn rơi nước mắt, ai mới là nghệ sĩ thật sự?

[Sóng AI]

• 
  Công nghệ AI tạo sinh, đặc biệt là mô hình khuếch tán, nay đã có khả năng tạo ra bài hát hoàn chỉnh chỉ từ một đoạn mô tả, làm thay đổi căn bản khái niệm về sáng tạo và quyền tác giả trong âm nhạc.
  
  
• 
  Mô hình khuếch tán hoạt động bằng cách biến đổi nhiễu ngẫu nhiên thành các mẫu sóng âm có ý nghĩa, cho phép sinh ra nhạc có thể đánh lừa cả những người nghe tinh tường.
  
  
• 
  Hai công ty dẫn đầu lĩnh vực này là Suno (12 triệu người dùng, gọi vốn 125 triệu USD vào 05/2024) và Udio (gọi vốn 10 triệu USD vào 04/2024). Nhiều sản phẩm nhạc AI đã được tải lên các nền tảng, với người tạo là các "propmter" chứ không phải nhạc sĩ truyền thống.
  
  
• 
  Các hãng thu âm lớn như Universal và Sony kiện Suno, Udio vào 06/2024, cáo buộc họ sử dụng dữ liệu nhạc có bản quyền trên phạm vi "không tưởng", tạo ra các bản sao gần như thật.
  
  
• 
  Mô hình AI không “sáng tác” tuần tự mà tạo toàn bộ bản nhạc cùng lúc, dựa trên kho dữ liệu khổng lồ gồm hàng triệu đoạn nhạc được gán nhãn chi tiết (thể loại, tâm trạng, kỹ thuật hòa âm...).
  
  
• 
  Luật bản quyền Mỹ tạm thời cho phép tác phẩm AI được công nhận nếu có sự can thiệp đáng kể của con người, mở ra cuộc đua tranh pháp lý giữa sáng tạo thực sự và “sao chép” máy móc.
  
  
• 
  Thử nghiệm thực tế cho thấy người nghe khó phân biệt nhạc AI và nhạc người sáng tác, đặc biệt ở thể loại không lời. Đa số chỉ đúng 46% khi đoán bài hát do AI tạo ra.
  
  
• 
  Dù AI có thể tạo nhạc "rất thật", nhưng thiếu sự bất ngờ, khác thường kiểu nhân loại (ví dụ: cú twist trong giao hưởng của Beethoven). Nghệ sĩ thường “phóng đại điểm dị biệt”, điều mà máy học chủ yếu giảm sai số nên khó đạt được.
  
  
• 
  Các hệ thống AI phải liên tục học từ nhạc do người sáng tạo, nếu không sẽ tụt hậu và thiếu cập nhật.
  
  
• 
  Câu hỏi then chốt: liệu khán giả có còn trân trọng nhạc nếu biết do máy sáng tác? Kết quả thử nghiệm cho thấy nhiều người phản đối, dù cảm xúc vẫn bị nhạc AI chi phối.
  

AI đang làm mờ ranh giới sáng tạo giữa người và máy trong âm nhạc: Suno và Udio mở rộng quy mô, mô hình khuếch tán tái tạo nhạc khó phân biệt với nhạc con người, gây tranh cãi pháp lý về bản quyền và định nghĩa nghệ sĩ, khi chỉ 46% người nghe phân biệt được nhạc AI.

Nguồn: Songai.vn​