Android 16 sắp có thể cảnh báo người dùng về các trạm BTS giả

[Thế Việt]

Google được cho là đang tích hợp một tính năng bảo mật quan trọng vào Android 16, cho phép các smartphone trong tương lai có thể cảnh báo người dùng khi họ có nguy cơ bị theo dõi bởi các trạm BTS giả, hay còn gọi là "Stingray". Tuy nhiên, tính năng này đòi hỏi một sự nâng cấp về phần cứng mà các điện thoại hiện tại chưa đáp ứng được.

Stingray: Mối đe dọa thầm lặng đối với quyền riêng tư​

Điện thoại thông minh chứa đựng một kho tàng dữ liệu cá nhân, biến nó thành mục tiêu hấp dẫn không chỉ cho tin tặc mà còn cho cả các hoạt động giám sát. Một trong những công cụ giám sát tinh vi nhất là các thiết bị giả lập trạm BTS (cell-site simulator), thường được biết đến với tên gọi Stingray.
Các thiết bị này hoạt động bằng cách giả dạng một trạm phát sóng di động hợp pháp, "đánh lừa" điện thoại của người dùng kết nối vào nó thay vì trạm BTS thật.

Khi đã kết nối, bên vận hành Stingray có thể theo dõi vị trí của thiết bị, thậm chí ép điện thoại chuyển sang các mạng kém an toàn hơn như 2G để chặn thu các cuộc gọi và tin nhắn không được mã hóa. Điều nguy hiểm là người dùng gần như không có cách nào nhận biết được mình đang bị theo dõi, và trong khi giám sát một mục tiêu, các thiết bị này có thể thu thập dữ liệu của hàng loạt điện thoại khác ở khu vực lân cận.

Android 16 và cơ chế cảnh báo mới​

Để giải quyết vấn đề này, Google đã phát triển một tính năng bảo mật mới cho Android 16. Hệ điều hành sẽ có khả năng phát hiện khi một mạng di động yêu cầu các định danh duy nhất của thiết bị hoặc cố gắng ép buộc một kết nối không được mã hóa. Khi đó, một "thông báo mạng" (network notification) sẽ được gửi đến người dùng để cảnh báo về một cuộc tấn công tiềm tàng. Trang cài đặt bảo mật này cũng sẽ bao gồm một tùy chọn để tắt hoàn toàn các mạng 2G không an toàn.

Tuy nhiên, có một rào cản lớn. Tính năng này đòi hỏi một sự nâng cấp ở cấp độ phần cứng modem, cụ thể là phải hỗ trợ giao diện phần cứng IRadio phiên bản 3.0 của Google. Đáng tiếc, không có mẫu điện thoại nào hiện tại, kể cả các dòng Pixel mới nhất của Google, đáp ứng được yêu cầu này.

Một ví dụ về thông báo mạng không bảo mật có thể xuất hiện trên điện thoại Android trong tương lai ​

Tương lai của tính năng bảo mật và những hạn chế​

Do yêu cầu về phần cứng, rất khó có khả năng các mẫu điện thoại hiện tại sẽ được cập nhật để hỗ trợ tính năng phát hiện Stingray. Điều này có nghĩa là những chiếc điện thoại đầu tiên có khả năng "vạch mặt" các trạm BTS giả sẽ là những model được ra mắt cùng với Android 16 vào cuối năm nay, chẳng hạn như Pixel 10.

Một thiết bị Stingray trên thị trường​

Sự chậm trễ này cho thấy một thực tế phức tạp trong việc nâng cao bảo mật di động: sự đổi mới về phần mềm phải luôn đi đôi với sự nâng cấp của phần cứng. Dù vậy, đây vẫn được xem là một bước tiến quan trọng của Google trong việc tăng cường bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng, trao cho họ công cụ để nhận biết và phòng tránh các hình thức theo dõi tinh vi. Trong thời gian chờ đợi, việc chủ động tắt kết nối 2G trên điện thoại vẫn là một biện pháp hữu ích để hạn chế phần nào tác động của các thiết bị giả lập trạm BTS.