Dũng Đỗ
Writer
Quyết định của chính quyền Tổng thống Donald Trump về việc tạm thời miễn áp các mức thuế quan đối ứng mới cho các sản phẩm điện tử chủ lực như iPhone, máy tính xách tay, chip nhớ... đã mang lại sự thở phào nhẹ nhõm, dù chỉ là tạm thời, cho Apple và các công ty công nghệ lớn. Đằng sau quyết định có phần bất ngờ này, theo một báo cáo điều tra mới nhất từ tờ The Washington Post, là những nỗ lực vận động hành lang "không ngừng nghỉ" và đầy chiến lược của CEO Apple, ông Tim Cook.
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang đỉnh điểm với việc ông Trump tuyên bố áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Apple đứng trước nguy cơ thiệt hại hàng chục tỷ USD do phần lớn sản phẩm của hãng được sản xuất tại đây. Báo cáo của Washington Post cho thấy ông Cook đã hành động quyết liệt để bảo vệ lợi ích của công ty:
Đây không phải lần đầu Tim Cook thành công trong việc "lái" chính sách thương mại của Trump theo hướng có lợi cho Apple. Trong nhiệm kỳ đầu, ông đã thuyết phục được tổng thống miễn thuế quan cho các sản phẩm Apple bằng lập luận rằng nếu không, đối thủ Samsung của Hàn Quốc sẽ được hưởng lợi thế cạnh tranh không công bằng.
Đặc quyền tạm thời và tranh cãi
Tuy nhiên, "đặc ân" này được chính quyền Trump nhanh chóng làm rõ là chỉ mang tính tạm thời. Tổng thống Trump tuyên bố "không có ngoại lệ thuế quan" và Apple cùng các công ty công nghệ khác sẽ sớm bị đưa vào "một nhóm thuế quan khác" sau khi các cuộc điều tra về an ninh quốc gia đối với ngành bán dẫn và chuỗi cung ứng điện tử hoàn tất (dự kiến trong 1-2 tháng tới).
Để đối phó với áp lực dài hạn và lời kêu gọi của ông Trump về việc đưa sản xuất về Mỹ, Apple đã đưa ra những cam kết đầu tư lớn, bao gồm kế hoạch đầu tư 500 tỷ USD vào Mỹ và dự định sản xuất máy chủ Private Cloud Compute tại Houston cùng Foxconn.
Việc Apple nhận được miễn trừ tạm thời cũng làm dấy lên tranh cãi. Nhà phân tích Daniel Kishi từ American Compass xem đây là sự điều chỉnh hợp lý. Ngược lại, ông Michael Strain từ Viện Doanh nghiệp Mỹ chỉ trích đây là sự ưu ái không công bằng cho công ty lớn nhất thế giới nhờ quy mô và khả năng vận động hành lang, cho thấy các doanh nghiệp đang phải dành thời gian cho chính trị thay vì đổi mới.
Trong khi đó, nhiều CEO công nghệ khác như Jensen Huang của NVIDIA hay Sundar Pichai của Google cũng đang tăng cường tiếp cận chính quyền Trump, đánh dấu sự thay đổi so với thái độ có phần đối đầu trong nhiệm kỳ đầu.
Câu chuyện về Tim Cook và Apple cho thấy một bức tranh phức tạp về mối quan hệ giữa Thung lũng Silicon và Washington D.C dưới thời Tổng thống Trump, nơi các mối quan hệ cá nhân, chiến lược vận động hành lang và các cam kết đầu tư lớn có thể tạo ra những ảnh hưởng nhất định lên các quyết sách thương mại quan trọng, dù chỉ là tạm thời.
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang đỉnh điểm với việc ông Trump tuyên bố áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Apple đứng trước nguy cơ thiệt hại hàng chục tỷ USD do phần lớn sản phẩm của hãng được sản xuất tại đây. Báo cáo của Washington Post cho thấy ông Cook đã hành động quyết liệt để bảo vệ lợi ích của công ty:
- Tiếp cận trực tiếp cấp cao: Ông Cook được cho là đã gọi điện trực tiếp cho Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick vào tuần trước để giải thích cặn kẽ về tác động tiêu cực của thuế quan lên giá thành iPhone và người tiêu dùng Mỹ. Ông cũng liên hệ với nhiều quan chức cấp cao khác tại Nhà Trắng.
- Chiến lược "ngoại giao thầm lặng": Khác với một số CEO công nghệ khác, ông Cook được biết đến với việc chủ động tránh đưa ra bất kỳ bình luận công khai tiêu cực nào về các chính sách của Tổng thống Trump, duy trì một thái độ trung lập trên truyền thông.
- Đóng góp cá nhân: Ông Cook cũng được cho là đã quyên góp cá nhân 1 triệu USD cho lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump vào đầu năm nay.
- Tận dụng mối quan hệ: Quan trọng hơn cả, ông Cook đã khéo léo nuôi dưỡng và tận dụng "mối quan hệ rất tốt" mà ông đã xây dựng được với Tổng thống Trump kể từ nhiệm kỳ đầu tiên. Cựu Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross từng nhận xét ông Cook "đã đóng vai trò rất thận trọng khi vừa phụ thuộc lớn vào Trung Quốc vừa rất quan trọng đối với Mỹ." Chính ông Trump gần đây cũng công khai thừa nhận đã "giúp ông Tim Cook gần đây".
Đây không phải lần đầu Tim Cook thành công trong việc "lái" chính sách thương mại của Trump theo hướng có lợi cho Apple. Trong nhiệm kỳ đầu, ông đã thuyết phục được tổng thống miễn thuế quan cho các sản phẩm Apple bằng lập luận rằng nếu không, đối thủ Samsung của Hàn Quốc sẽ được hưởng lợi thế cạnh tranh không công bằng.
Đặc quyền tạm thời và tranh cãi
Tuy nhiên, "đặc ân" này được chính quyền Trump nhanh chóng làm rõ là chỉ mang tính tạm thời. Tổng thống Trump tuyên bố "không có ngoại lệ thuế quan" và Apple cùng các công ty công nghệ khác sẽ sớm bị đưa vào "một nhóm thuế quan khác" sau khi các cuộc điều tra về an ninh quốc gia đối với ngành bán dẫn và chuỗi cung ứng điện tử hoàn tất (dự kiến trong 1-2 tháng tới).
Để đối phó với áp lực dài hạn và lời kêu gọi của ông Trump về việc đưa sản xuất về Mỹ, Apple đã đưa ra những cam kết đầu tư lớn, bao gồm kế hoạch đầu tư 500 tỷ USD vào Mỹ và dự định sản xuất máy chủ Private Cloud Compute tại Houston cùng Foxconn.
Việc Apple nhận được miễn trừ tạm thời cũng làm dấy lên tranh cãi. Nhà phân tích Daniel Kishi từ American Compass xem đây là sự điều chỉnh hợp lý. Ngược lại, ông Michael Strain từ Viện Doanh nghiệp Mỹ chỉ trích đây là sự ưu ái không công bằng cho công ty lớn nhất thế giới nhờ quy mô và khả năng vận động hành lang, cho thấy các doanh nghiệp đang phải dành thời gian cho chính trị thay vì đổi mới.
Trong khi đó, nhiều CEO công nghệ khác như Jensen Huang của NVIDIA hay Sundar Pichai của Google cũng đang tăng cường tiếp cận chính quyền Trump, đánh dấu sự thay đổi so với thái độ có phần đối đầu trong nhiệm kỳ đầu.
Câu chuyện về Tim Cook và Apple cho thấy một bức tranh phức tạp về mối quan hệ giữa Thung lũng Silicon và Washington D.C dưới thời Tổng thống Trump, nơi các mối quan hệ cá nhân, chiến lược vận động hành lang và các cam kết đầu tư lớn có thể tạo ra những ảnh hưởng nhất định lên các quyết sách thương mại quan trọng, dù chỉ là tạm thời.
