Mai Nhung
Writer
Giáo sư Geoffrey Hinton, người được mệnh danh là "Bố già AI" và vừa giành giải Nobel Vật lý năm 2024 cho những đóng góp nền tảng về mạng nơ-ron nhân tạo, tiếp tục đưa ra những lời cảnh báo nghiêm khắc về tương lai của Trí tuệ Nhân tạo (AI). Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với CBS News, ông đã ví von việc phát triển AI hiện nay giống như đang "chăm một con hổ nhỏ dễ thương" – và nhấn mạnh rằng nhân loại "cần đảm bảo chắc chắn nó sẽ không giết bạn khi lớn lên".
Từ "hổ con" đến nguy cơ hiện hữu
Theo Giáo sư Hinton, dù các công cụ AI hiện tại như ChatGPT, Copilot hay Gemini mang lại nhiều lợi ích và sự thú vị, chúng về bản chất vẫn là những hệ thống "vô cảm", chỉ được tối ưu để đạt được mục tiêu theo cách mà chúng được huấn luyện. Ông lo ngại rằng nếu quá trình huấn luyện hoặc mục tiêu đặt ra không đúng hướng, hậu quả có thể rất nguy hiểm.
"Không phải những tiến bộ AI không mang lại lợi ích... Nhưng chúng ta cần tính đến khả năng: khi nào AI thông minh đến mức con người không biết nó đang nghĩ gì hoặc âm mưu điều gì?" Hinton đặt câu hỏi. Ông thậm chí còn đưa ra một ước tính đáng ngại: có khoảng 10-20% nguy cơ AI sẽ "tiếp quản" hoặc gây ra những tác động thảm khốc cho nhân loại trong tương lai không xa.
Về các mối đe dọa trước mắt, ông đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực an ninh mạng. Ông tin rằng AI sẽ trở thành công cụ đắc lực cho tin tặc thực hiện các cuộc tấn công hiệu quả hơn vào hạ tầng trọng yếu như ngân hàng hay bệnh viện, đòi hỏi các tổ chức phải đầu tư mạnh mẽ vào AI phòng thủ.
Trách nhiệm của Big Tech và Chính phủ
"Bố già AI" cũng không ngần ngại chỉ trích các công ty công nghệ lớn như OpenAI, Microsoft, Meta hay Google. Ông cho rằng họ đang quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn mà chưa quan tâm đúng mức đến các vấn đề an toàn dài hạn của AI. Đồng thời, các chính phủ trên thế giới cũng chưa đưa ra được những quy định quản lý rõ ràng và đủ mạnh mẽ, khiến cuộc đua phát triển AI tiềm ẩn nhiều rủi ro không được kiểm soát.
"Chúng ta đang ở giai đoạn rất đặc biệt của lịch sử," Hinton nói thêm, nhấn mạnh tốc độ thay đổi chóng mặt và quy mô tác động chưa từng thấy của AI. "Chỉ trong thời gian tương đối ngắn, mọi thứ có thể hoàn toàn thay đổi... Thật khó tiếp thu điều đó một cách cảm xúc."
Quan điểm trái chiều
Những cảnh báo của Hinton, người đã rời bỏ vị trí lãnh đạo tại Google AI vào năm 2023 để có thể tự do nói về các rủi ro, đã tạo ra những cuộc tranh luận lớn trong giới công nghệ. Đáng chú ý, một "bố già AI" khác là Yann LeCun, hiện là Giám đốc AI của Meta, lại có quan điểm trái ngược. LeCun cho rằng viễn cảnh AI hủy diệt nhân loại là khó xảy ra và trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) vượt trội con người "còn rất lâu nữa" mới đạt được.
Dù ý kiến còn khác biệt, những lời cảnh báo từ một nhà khoa học tiên phong và có tầm ảnh hưởng lớn như Geoffrey Hinton là điều không thể bỏ qua. Chúng nhấn mạnh sự cần thiết phải có một cách tiếp cận thận trọng, có trách nhiệm và đặt sự an toàn lên hàng đầu trong cuộc cách mạng AI đang diễn ra với tốc độ vũ bão.
Từ "hổ con" đến nguy cơ hiện hữu
Theo Giáo sư Hinton, dù các công cụ AI hiện tại như ChatGPT, Copilot hay Gemini mang lại nhiều lợi ích và sự thú vị, chúng về bản chất vẫn là những hệ thống "vô cảm", chỉ được tối ưu để đạt được mục tiêu theo cách mà chúng được huấn luyện. Ông lo ngại rằng nếu quá trình huấn luyện hoặc mục tiêu đặt ra không đúng hướng, hậu quả có thể rất nguy hiểm.
"Không phải những tiến bộ AI không mang lại lợi ích... Nhưng chúng ta cần tính đến khả năng: khi nào AI thông minh đến mức con người không biết nó đang nghĩ gì hoặc âm mưu điều gì?" Hinton đặt câu hỏi. Ông thậm chí còn đưa ra một ước tính đáng ngại: có khoảng 10-20% nguy cơ AI sẽ "tiếp quản" hoặc gây ra những tác động thảm khốc cho nhân loại trong tương lai không xa.
Về các mối đe dọa trước mắt, ông đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực an ninh mạng. Ông tin rằng AI sẽ trở thành công cụ đắc lực cho tin tặc thực hiện các cuộc tấn công hiệu quả hơn vào hạ tầng trọng yếu như ngân hàng hay bệnh viện, đòi hỏi các tổ chức phải đầu tư mạnh mẽ vào AI phòng thủ.
Trách nhiệm của Big Tech và Chính phủ
"Bố già AI" cũng không ngần ngại chỉ trích các công ty công nghệ lớn như OpenAI, Microsoft, Meta hay Google. Ông cho rằng họ đang quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn mà chưa quan tâm đúng mức đến các vấn đề an toàn dài hạn của AI. Đồng thời, các chính phủ trên thế giới cũng chưa đưa ra được những quy định quản lý rõ ràng và đủ mạnh mẽ, khiến cuộc đua phát triển AI tiềm ẩn nhiều rủi ro không được kiểm soát.
"Chúng ta đang ở giai đoạn rất đặc biệt của lịch sử," Hinton nói thêm, nhấn mạnh tốc độ thay đổi chóng mặt và quy mô tác động chưa từng thấy của AI. "Chỉ trong thời gian tương đối ngắn, mọi thứ có thể hoàn toàn thay đổi... Thật khó tiếp thu điều đó một cách cảm xúc."
Quan điểm trái chiều
Những cảnh báo của Hinton, người đã rời bỏ vị trí lãnh đạo tại Google AI vào năm 2023 để có thể tự do nói về các rủi ro, đã tạo ra những cuộc tranh luận lớn trong giới công nghệ. Đáng chú ý, một "bố già AI" khác là Yann LeCun, hiện là Giám đốc AI của Meta, lại có quan điểm trái ngược. LeCun cho rằng viễn cảnh AI hủy diệt nhân loại là khó xảy ra và trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) vượt trội con người "còn rất lâu nữa" mới đạt được.
Dù ý kiến còn khác biệt, những lời cảnh báo từ một nhà khoa học tiên phong và có tầm ảnh hưởng lớn như Geoffrey Hinton là điều không thể bỏ qua. Chúng nhấn mạnh sự cần thiết phải có một cách tiếp cận thận trọng, có trách nhiệm và đặt sự an toàn lên hàng đầu trong cuộc cách mạng AI đang diễn ra với tốc độ vũ bão.
